Bazı illerde kayıtlı çalışanların sayısı, il nüfusuna oranı ve yeşil kartlı sayısı Türkiye genelinde nüfusun sadece yüzde 22´si kayıtlı olarak çalışıyor.

Bazı illerde kayıtlı çalışanların sayısı, il nüfusuna oranı ve yeşil kartlı sayısı Türkiye genelinde nüfusun sadece yüzde 22’si kayıtlı olarak çalışıyor.

Çalışanların nüfusa oranına bakıldığında sanayinin gelişmiş olduğu illerin hepsinde Türkiye ortalamasının üstünde bir performans sergilendiği gözleniyor. Ancak Doğu ve Güneydoğu illerinin tamamı ortalamanın gerisinde. Hatta birçoğunda bu oran yüzde 10’un bile altında. Hiçbir sosyal güvencesi olmayanlara verilen ‘Yeşil Kart"m, Doğu ve Güneydoğu illerinde yaygın olması bu bölgelerde kayıtdışıhğı da tetikliyor. Sosyal güvenlik sisteminde genel aktif/pasif oranı krizin ardından yeniden 1.8 seviyesine yaklaştı.

Sosyal güvenlik kapsamında çalışanların toplam nüfusa oranı ise yüzde 22.1 olarak gerçekleşti. Ancak il bazında bakıldığında Türkiye’de sosyal güvenlik kapsamında çalışanların, il nüfusuna oranında vahim görüntüler ortaya çıkıyor. Ankara Büromuzdan Mehmet Kaya’nın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerinden derleyerek yaptığı hesaplamaya göre çalışanların il nüfusuna oranının en yüksek olduğu iki il yüzde 31 ile Tekirdağ ve yüzde 30 ile Ankara. Ancak, Ağrı’da nüfusun sadece yüzde 7.6’sı, Mardin’de yüzde 9.9’u, Muş’ta 8.2’si, Van’da 8.8’i, Şımak’ta 9.5’i sosyal güvenlik kapsamında çalışıyor. Bu gruptaki en dikkat çekici şehir ise Şanlıurfa.
 
GAP ve turizm ile son yılların hızlı büyüyen illeri arasında bulunan Şanlıurfa’da çalışanların nüfusa oranı yüzde 9.35 olarak gerçekleşiyor. Kayıtlı çalışanların nüfusa oranının en düşük olduğu iller, aynı zamanda en yüksek yeşil kartlılık oranlarına sahip iller arasında bulunuyor. Sanayinin geliştiği illerin tamamında, çalışanın nüfusu oranı Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşti. Öte yandan Doğu ve Güneydoğu illerinin de tamamı ortalamanın altında kaldı.

Hatta büyük kısmında bu oran yüzde 10 ve altında gerçekleşti. Türkiye’de hiçbir sosyal güvencesi olmayan kitlenin sağlık hizmetlerinden yararlanması için geliştirilen yeşil kart sistemi, kayıtlı çalışmanın önündeki engellerden biri olarak görülüyordu. İl bazında kayıtlı çalışma verilerinde, kayıtlı çalışmanın düşük kaldığı illerin yeşil kartlı sayısının çok yüksek olması da dikkat çekti. Yeşil Kart sistemi halen Sağlık Bakanlığı tarafından yönetiliyor. Sosyal güvenlik reformunda 2011 yılı itibariyle yeşil kart sisteminin SGK’ya devredilmesi ve SGK’nın da gelir analizlerine bağlı olarak sosyal güvencesi olmayanları genel sağlık sigortası sistemi içinde takip etmesi öngörülüyordu. Ancak uygulama geçen yıl 2012’ye ertelendi.

Yeni yüzyıl issizlere yaramadı
1999yılı sonunda yüzde 7.4’lûk ıssızlık oranına sahip olan Türkiye’de isler 21’ncı yüzyılda pek de iyi gitmedi. Hatta issizler acısından daha da kotu bir hal aldı. Aradan gecen 11 yılda issizlik ocanı 3.6 puan arttı ve Kasım 2010 itibariyle yüzde 11 düzeyine yükseldi. ANKA’nın TUIK Hane Halkı İşgücü Anketi’nden derlediği bilgilere göre 1999 yılında istihdam edilenlerin yüzde 69.4’ünü erkekler oluştururken bu rakam 2010 yılında yüzde 63.1 seviyesine geriledi.

Bu seklide ısgucu piyasasında yer alan erkeklerin istihdam edilme oranı 11 yılda 6.3 puan gerilemiş oldu. Kadınların istihdam edilme oranı ise 1999 yılında yüzde 25.4 iken bu rakam 2010 yılında yüzde 24’e geriledi. TÜİK Kasım 2010 döneminde ıssız sayısını 2 milyon 811 bin kışı olarak açıklarken, bu rakama, ıs bulma umudu olmayanlar, is aramayıp çalışmaya hazır olanlar ile mevsimlik çalıştığı ıcın ıssız durumda bulunanlar da eklendiğinde gerçek ıssız sayısı 4 milyon 869 bini buluyor. 

Kaynak: Dünya gazetesi