23 Şubat 2018
ÖZELLEŞTİRME YOKSULLAŞTIRIYOR
Özelleştirme idaresi Başkanlığı,14 adet şeker fabrikasını, Dinar 2 hidrolik santralini, Çine Hidroelektrik santralini satışa çıkardı.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı,14 adet şeker fabrikasını, Dinar 2 hidrolik santralini, Çine Hidroelektrik santralini satışa çıkardı.
AKP kendi felsefesini özelleştirme felsefesi olarak görüyor…Özelleştirme idaresi web sayfasında "Özelleştirmenin ana felsefesi, devletin asli görevleri olan adalet ve güvenliğin sağlanması ile özel sektör tarafından yüklenilmeyecek altyapı yatırımlarına yönelmesi, ekonominin ise Pazar mekanizmaları tarafından yönlendirilmesidir."
Teorilerde, yasalarda ve Dünyadaki uygulama da özelleştirme için öne sürülen gerekçelerden biri şöyledir :
"Piyasaların yetersiz olduğu durumların benzerleri devlet faaliyetleri içerisinde de ortaya çıkabilir. Devlet piyasanın daha pratik çözümlerle ve daha etkin ürettiği özel mal ve hizmetleri yaparsa asli görevleri olan parlamento, diplomasi, adalet, iç ve dış güvenlik türünden tam kamusal hizmetler ile eğitim, sağlık gibi yarı kamusal hizmetleri aksatabilir. Devlet özel mal üretiminde, tüketici tercihlerini özel sektör kadar iyi belirleyemez."
Özel mal ve hizmetlerin özelleştirilmesine kimse itiraz etmez. Ancak AKP iktidarı yatırımları özelleştiriyor. Üstelik Özelleştirme gelirlerini de altyapı yatırımlarına ayırmıyor. Çünkü Köprü ve karayollarını, hava alanlarını devleti özel sektöre borçlandırarak yapıyor. Bunlar için hem devlet gelirlerinden mahrum oluyor, hem de üstüne her yıl bütçeden para veriyor.
Kaldı ki, özel mal üreten, et ve balık kurumu gibi işletmeler özelleşti. Bu işletmeler halka daha pahalı mal satmaya başladı.
Adalet ve güvenliğin sağlanması da, özelleştirme gelirlerine bağlanamaz. Çünkü özelleştirilecek mal kalmayınca, bu hizmetler nasıl finanse edilecek? Bu hizmetler prensip olarak vergi gelirleri ile finanse edilir.
Devlet yatırımlarının satılması, halkın fakirleşmesine neden oluyor.
Özel sektör doğal olarak kar amacı güttüğü için, özelleşen işletmelerde çalışanlarda tensikat yapıyor. İstihdam artışı yaratmıyor, işsiz artışı yaratıyor.
Bu yatırımların bir kısmı yabancıya satılıyor. Yabancı kar transferi yapıyor. Beş-altı yılda getirdiği sermayeyi götürüyor. Sonra sürekli kar transferi ile ülkeden kaynak çıkışı oluyor. Üstelik Türk Telekom’u alanlar yabancı sermayede getirmedi. Türk bankalarından borç aldı. Telekom’un karını götürdü. Borç ise halen duruyor.
Dahası yabancıya satılan devlet yatırımları için yabancı sermaye personelin bir kısmını kendi ülkesinden getiriyor. Üretim ve hizmette ara malını kendi ülkesindeki şirketinden getiriyor.
Yurt dışına kaynak transferi, cari açığı artırıyor, döviz ihtiyacını artırıyor, fakirleşme yaratıyor.
Öte yandan Türkiye de devlet yatırımlarının satılması ile bütçe açıkları kapatılıyor. Bütçe açıklarının en büyük nedeni de popülizm harcamalarıdır. Devlet malı halkın ortak malıdır. Özelleşen yatırımlar yerine yeni yatırım yapılmadığı için Halkın serveti azalıyor.
Birçok ülke bu sorunu, devlet işletmelerini dorudan satarak değil de, hisselerini halka arz ederek çözmüştür. Bu yolla sermayenin de tabana yayılması sağlanmaktadır.
Öte yandan özelleştirmenin ekonomik anlamda etkin olup olmadığı şu sorulara verilecek cevaba göre belirlenir.
1.Özelleştirem sonucu, üretilen ürün daha ucuz mu oldu? Daha pahalı mı oldu?
2.Daha çok üretim ve daha çok istihdam yaratıldı mı?
3.Daha iyi ve daha kaliteli ürün üretildi mi?
4.Daha çok yatırım ve daha çok yenilik yapıldı mı?
5.Özelleştirme, önceki duruma göre, çalışanlara, üreticilere, ihracata ve vergi mükellefine ilave yarar sağladı mı?
Bu beş sorunun cevabını herkes biliyor. Değerlendirme yapmaları herkesin kendisine aittir?
