1997’de 57 maaşıyla 100 metrekarelik bir ev alabilen asgari ücretlinin 2017’de aynı ev için 211 ay çalışması gerekiyor.
Her yeni yıla yeni zamlarla uyanan Türkiye’de çalışanların alım gücü yarı yarıya eridi. Son yapılan zamla birlikte 1.603 TL maaş almaya başlayan bir asgari ücretli 851 TL’lik ortalama kira için bütçesinin yüzde 54’ünü ayırmak zorunda kalıyor. Ayrıca, maaşının yüzde 6.7’sini elektrik faturasına, yüzde 7.2’sini ise su faturasına harcıyor. Asgari ücrete son 20 yılda yapılan zamlara rağmen, bir işçi, 1997’de 57 aylık ücreti ile 100 metrekarelik bir ev alabiliyordu. 2017’de aynı evi satın almak için 211 ay çalışması gerekiyor.
OTOMOBİL İÇİN 53 AY
İYİ Parti Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Komisyonu, 1997,2007 ve 2018 yılları ‘Asgari Ücret Alım Gücü’ araştırması ile asgari ücretlinin sosyo-ekonomik imkanlarındaki kaybı çarpıcı bir tabloyla ortaya koydu. Araştırmaya göre, 1999 yılında eski para birimi ile 70.875.000 TL olan asgari ücret 2007 yılında 1.419 TL’ye 2018 yılında ise 1.603 TL’ye yükseldi. Ancak, 1997’de bir asgari ücretlinin maaşı 11.5 çeyrek altına denk gelirken, 2007’de 8,2018’de 6.6 çeyrek altına geriledi. Araştırmaya göre 1997’de bir otomobil alabilmek için 44 aylık asgari ücret biriktirmesi gereken bir çalışanın, 2007’de 67 ay, 2018’de ise 53 aylık ücretini otomobil için harcaması gerekiyor.
MAAŞIN YARISI KİRAYA
Temel giderlere bakıldığında ise yükselen gıda ve yaşam maliyetlerinin çalışanların bütçesinde büyük bir delik açtığına işaret ediyor. Araştırmaya göre 1997’de ev kiraları ortalaması eski para birimi ile 11.010.00 TL iken asgari ücretin yüzde 15.5’ine denk geliyordu. 2007’de ev kiraları ortalaması 350 TL ile ücretin yüzde 83’üne denk gelirken, 2018’de ise kira ortalaması 851 TL ile maaşın yüzde 54’üne denk geliyor. Bu sonuçlara göre asgari ücretli çalışan, ücretinin yarıdan fazlasını kira giderine ayırırken, 1997 yılı istatistiğine göre alım gücünde büyük düşüş söz konusu. Faturaların bütçeye yansımasına bakıldığında ise asgari ücretli işçi aylık maaşının, 1997 yılında yüzde 4’ünü, 2007 yılında yüzde 9’unu, 2018 yılında ise yüzde 6.7’sini elektrik faturasına ödüyor.