DİSK Araştırma Enstitüsü’nün (DİSK-AR) dün yayımladığı ‘Türkiye’de çocuk işçiliği gerçeği-2015 başlıklı rapora göre, alındığı iddia edilen önlemlere karşın Türkiye’de çocuk işçiliği önlenemiyor. Çocuklar düşük ücretlerle ve çok kötü koşullarda çalıştırılıyorlar. Haftalık izin kullanamıyor, yemek yiyemiyor, aşırı yoruluyor, sakatlanıyor, hatta iş cinayetlerinde yaşamlarını yitiriyorlar.

 

8 MİLYON ÇOCUK

 

Rapora göre, 1996-2006 yılları arasında istihdam edilen çocuk sayısı 2 milyon 270 binden 890 bin düzeyine düşmüştü, ancak 2006 yılından sonra bu düşme eğilimi durdu. Özellikle tarım kesimindeki artış ile çocuk işçi sayısının tekrar arttığı bir döneme girildi. 2012 yılında çocuk işçi sayısı 893 bine ulaştı. Ev işlerinde çalışan ve istihdam içinde değerlendirilmeyen çocuklar da buna eklendiğinde, Türkiye’de 5-17 yaş arası toplam çalışan çocukların sayısı 8 milyon 397 bin oldu.

 

Küçük  çocuklar çalışıyor

Rapora göre, Türkiye’de çocuk işçiliğinde yaşanan artış, çocuk emeğinin en kötü biçimlerinde yaşanıyor. Örneğin, meslek hastalıkları ve iş kazaları açısından en tehlikeli sektörlerden biri olan tarım sektöründe çalışan çocukların sayısı giderek artıyor.

TÜİK’in 2012 yılı verilerine göre, bu çocukların sayısı 2006 yılından bu yana 73 bin kişi artarak 399 bine yükselmiş durumda. Tarımdaki istihdam artışının yüzde 66’sı ve ücretsiz aile işçilerindeki artışın yüzde 90’u, 6-14 yaş arası çocuklardan kaynaklanıyor.

 

Çalışma koşulları ağır

Türkiye’de çalışan çocukların yarısından çoğu ekonomik nedenlerle çalışıyor. Çalışma koşulları ise son derece kötü. 6-17 yaş grubundaki çocukların haftalık ortalama fiili çalışma süresi 40 saati bulurken, bu süre 15-17 yaş grubundaki çocuklar için 45,8 saat. Erkek çocuklar haftada ortalama 43,5 saat çalışırken, kız çocuklar 33 saat çalışıyor. Bu konuda en trajik tablo ise okula devam etmeyen çocuklarda görülüyor. Haftalık ortalama fiili çalışma süresi, okula devam etmeyen çocuklar için 54,3 saat ile Türkiye ortalamasının üstünde. 2012 verilerine göre; ücretli, yevmiyeli veya kendi hesabına çalışan çocukların yarısından fazlası (yüzde 52) aylık 400 TT ücretle çalışmak zorunda kalmış. Bu çocukların yüzde 3,4’ü sakatlanma ve yaralanma yaşamış. Yüzde 34’ü aşırı yorulurken, üçte birine işyerinde yemek dahi verilmemiş. Yüzde 36’sı haftalık izin, yüzde 89’u ise yıllık ücretli izin kullanamamış.

 

İşçilik yaşı 13’e düştü

DİSK-AR’ın raporuna göre, çocuk işçiliğinin önlenememesinin arkasında, emek piyasasının esnekleşmesi ve kuralsızlaşmanın yaygınlaşması var.

2012’de yasalaşan 4 4 4 yasası ile çocuk işçiliğinin yaygınlaşma yaşının 13’e düşürüldüğüne dikkat çekilen raporda, hükümetin esneklik adı altında evden ve uzaktan çalışmayı yasal hale getirme çabalarının, ev içinde çalışan 8 milyon çocuğu doğrudan ilgilendirdiği de vurgulanıyor.