Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugün toplanacak. Gözler, bir işçinin asgari geçim tutarını içeren TÜİK raporuna çevrildi.

İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, önümüzdeki yıl geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında üçüncü toplantısını bugün yapacak. Türk-İş’in ev sahipliğinde yapılacak toplantıda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanan bir işçinin asgari geçim tutarının da paylaşılması bekleniyor. Ancak Türkiye’de belirlenen asgari ücret düzeyi, devlet kurumu olan TÜİK’in komisyona sunduğu bir işçinin geçimi için gereken asgari tutarın da oldukça altında kalıyor. Geçen yıl TÜİK bir işçinin asgari geçim tutarını 1894 TL olarak açıkladı. Komisyon ise asgari ücreti 1603 TL olarak belirledi. Son beş yıla baktığımızda asgari ücretlinin TÜİK’in tutarı karşısında kaybı en az 250 lirayı buluyor.

DEVLETİN KURUMU DİKKATE ALINMIYOR

Asgari ücret; Asgari Ücret Yönetmeliği’nde “İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret” olarak tanımlanıyor. Komisyon asgari ücretin belirlenmesinde; ülkenin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indekslerini, bu indeksler yoksa geçinme indekslerini, fiilen ödenmekte olan ücretlerin genel durumunu ve geçim şartlarını göz önünde bulundurması gerekiyor. Ve her yıl devletin araştırma kurumu olan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) da, bir işçinin geçimi için gereken asgari tutarı Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na rapor olarak sunuyor. Oysa komisyonca belirlenen asgari ücret, TÜİK’in komisyona sunduğu asgari geçim tutarının oldukça altında kalıyor.

‘EN AZ 2 BİN 800 TL OLMALI’

Örneğin komisyon, 2014 yılında geçerli olacak asgari ücreti 846 TL’ye yükseltti. Ancak TÜİK komisyona sunduğu raporda bir kişinin asgari geçim tutarını bin 205 TL olarak açıkladı. Bir sonraki yıl asgari ücret 949 TL’ye çıkarıldı. TÜİK ise bir kişinin asgari geçim tutarını bin 425 TL olarak açıkladı. TÜİK’in son beş yılda açıkladığı rakamlara baktığımızda asgari ücretin, bu tutarların 250 TL ile 475 TL aşağısında olduğu dikkat çekiyor.

Öte yandan Makine Mühendisleri Odası TÜİK’in bu yıl açıklayacağı rakamın 2 bin 310 TL civarında olması gerektiğini belirtti. Odanın hazırladığı “Sanayinin Sorunları ve Analizleri” bülteninin 44’üncüsünde, TÜİK’in geçen yıl için asgari ücreti bin 894 TL olarak hesapladığı hatırlatılarak şu ifadelere yer verildi: “Son bir yıllık enflasyon yüzde 25 civarı kabul edilince 2019 için TÜİK’in asgari ücret önerisinin net 2 bin 310 TL civarında olması gerekir. Ancak bunun üzerine 2019 yılı büyüme ve enflasyon beklentileri eklenmelidir. Bu durumda asgari ücret sendikaların söylediği gibi en az 2 bin 800 TL olmalıdır.”

TİM: 2100 TL makul

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle de asgari ücretle ilgili konuştu. Türkiye gazetesinden Sercan Akıncı’ya konuşan Gülle, “Kurdaki dalgalanma suni ama bunun başladığı yer dikkate alınarak, bugünkü geldiği seviyeye göre asgari ücret artışı yapmak makul olur” dedi. 1 Mayıs’ta 4.10 seviyesinde olan doların bugün 5.37’ye geldiği göz önüne alındığında ihracatçı 2 bin 100 TL’lik asgari ücreti makul buluyor.

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin geçen haftalarda yaptığı açıklamada, enflasyonun yüzde 25’e, gıda enflasyonunun yüzde 30’a çıktığına işaret ederek şunları söylemişti: “Bebek mamasından elektriğe, mobilyadan otobüs-dolmuş ücretlerine kadar birçok ürüne yüzde 93.5’a varan zam yapıldı. Bu fiyat artışlarıyla asgari ücretlinin onurlu bir yaşam sürmesi mümkün değil. Dolayısıyla asgari ücretin de artırılması gerektiğini kimse inkar edemez.”

Tarafların talepleri

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçi tarafını Türk-İş, işveren tarafını ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor. Türk-İş yeni asgari ücret belirlenirken öncelikle geçim şartlarının temel alınmasını istiyor. Ayrıca, asgari ücret görüşmelerine 2 bin TL’nin üzerinde başlanılmasını, bu rakama enflasyon oranındaki artışın yanında refah payının da eklenmesini talep ediyor. Asgari ücretliden vergi alınmamasını isteyen Türk-İş heyeti, net ücrette 2 bin TL’nin altındaki her teklife kapılarını kapatıyor. İşçi tarafının bu taleplerine karşılık işverenleri temsil eden TİSK de yeni asgari ücret belirlenirken hedef enflasyon, yatırımlar, rekabet gücü, verimlilik ve işsizlikle mücadelenin dikkate alınmasını istiyor. İşveren tarafı ayrıca asgari ücret desteğinin arttırılarak devam ettirilmesini, yüzde 2 olan işsizlik sigortası işveren payının 2019 yılı için alınmamasını da talep ediyor.