BUİKAD ile işbirliği halinde hayata geçirdiğimiz "Emeğin Cinsiyeti Olmaz" yazı dizimizin bu haftaki konukları Kaplanlar Soğutma’nın üretim alanında ilk kadın çalışanı olan Güler Yıldız ve yine ilk kaynak operatörü Elif Korkmaz. Kaplanların güçlü kadınları, "Yorgunluk kelimesi bizim için ne işte ne de evde bahane olmaktan çıktı" diyor.

Sizi tanıyabilir miyiz? 

 

Güler Yıldız: 1985 doğumluyum. 9 ve 7 yaşında iki kız çocuğu annesiyim. Hürriyet Endüstri Meslek Lisesi Elektronik Bölümü’nden mezunum. Ailem farklı bir bölüm okumamı istese de, isteyerek seçtiğimi görünce onlar da destekledi. Kaplanlar’da Boyahane Hazırlık Uzman Yardımcısıyım. 

 

Elif Korkmaz: 1987 doğumluyum. 12 ve 3,5 yaşında iki erkek çocuğu annesiyim. Yıldırım Kız Meslek Lisesi Çocuk Gelişimi ve EĞİTİMi Bölümü mezunuyum. Çocukları çok sevdiğim için bu bölümü seçmiştim. Üniversiteyi de kazandım ama ailem okumamı istemediği için göndermedi. Kaplanlar’da Teknik Soğutma’da Kaynak Operatörüyüm. 

 

Güler Hanım sizin elektronik ilginiz nereden geliyor? 

 

G.Y.: Babam evde tamirat işlerini yaparken hep yardım etmeye çalışırdım. Benden 7 yaş küçük bir erkek kardeşim var. Annemin rahatsızlığı yüzünden evin yükünü bir nebze ben taşıdım diyebilirim. Erkek çocuğu gibi büyüdüm. Belki bu nedenle kendi açımdan bazı şeyleri daha kolay kabullenebildim. Okul hayatında bölümünüz nedeniyle zorluklar yaşadınız mı? 

 

G.Y.: Sınıftaki tek kız öğrenci olduğum için farklı tepkilerle karşılaştım. Ama zaman içinde herkes alıştı. İlk başlarda yapamazsın gibi olumsuz şeyler söylediler. Olmaz dediler ama çok da güzel oldu! 

 

İş hayatınızdan bahsedersek? 

 

G.Y.: Maddi durumlar nedeniyle üniversiteye devam etmek istemedim ve önce bir markette mesleğimle alakasız bir bölümde çalıştım. Kaplanlar Soğutma’dan bir yöneticiyle marketteki dolaplarla ilgili tamirat sırasında, bölümüm üzerine tesadüfen sohbet ederken, beni form doldurmam için yönlendirdi. Başvuru sonrası hemen işe kabul edildim. 19 yaşındaydım ve 5 sene aralıksız çalıştım. Evlendikten ve ilk kızım olduktan sonra 3,5 yıl ara verdim. Son 7 yıldır yani toplamda 12 yıldır çalışmaya devam ediyorum. 

 

 

Siz Kaplanlar’ın ilk mavi yakalı kadm çalışanısınız aynı zamanda? 

 

G.Y.: Evet fabrikada üretimde 50 kişilik ekipte ilk kadın çalışan ben oldum. Hatta o zaman nişanlıyken eşim de kendi çalıştığı fabrikada hiç kadın olmadığı için durumu kabullenmekte zorlanmıştı, ama alıştı. Üretimle ofis ortamı aynı değil tabiî ki, ben de ilk başlarda rahat hareket edebilmek için giydiğim tişörtün 2 beden üstünü alıyordum misal. 

 

Nişanlınız zorlandıysa, çalışma arkadaşlarınız hayli hayli zorlanmıştır? 

 

G.Y.: İşin zorluklarını anlatıp, endişelerini dile getirdiler. Bana 2 ay ömür biçip, kaçıp gideceğimi düşünseler de (gülerek), somasında bu konuda ne kadar azimli olduğumu anladılar. Çünkü öncelikle kendime inandım.

 

Hangi bölümlerde çalıştınız? 

 

G.Y.: Önce pano topladım, dolapların tüm aydınlatma soğutma sistemlerinin elektrik aksamları benim elimden geçiyordu. Ancak kendi işim haricinde diğer birimlerde de çalıştım. Dolapların üzerinde montaj yaptığım günler de oldu. Dolapların elektrik aksamlarını, voltaj değerlerini etiketlere yazma işini üstlendim. Mesleki bilgim olduğu için yöneticilerim de beni ön gördüler. Sonraki süreçte sac bölümünde punch makinalarının planlamalarım yaptım. Üretim planlama departmanımn oluşum sürecinde yer aldım. Üretim Müdürümüz Nazlı Kaplan’ın da güveniyle, şu anda 1 yıldır görev aldığım boyahane hazırlık bölümünün sorumlusuyum. Bölümümüzde parçalar üretildikten sonra boyanarak, ilgili birimlere teslim ediliyor. 

 

Tüm birimlerde çalışmak size neler kazandırdı? 

 

G.Y.: Fabrikamn işleyişi ve üretimin tüm süreçleri konusunda bilgi ve deneyim sahibi oldum. İlk başlarda aynı pozisyonda çalıştığın arkadaşların için, birim sorumlusu pozisyonunda görev almak ise ayrı bir sorumluluk. Birimime aynı zamanda yeni bir sistemle gittiğim için, ister istemez ilk zamanlarda bir direnç gösterildi ama şimdi yerini sistemli bir çalışmaya bıraktı. Çalıştığımız tüm bölümlerde kadın arkadaşlarımızın tertip ve düzen getirdiğini ve pratik zekâsını fazlasıyla kullandığını söyleyebilirim. Ben de çalışmak isteyen herkes için iyi bir örnek oldum. Hep söylüyorum zaten; bu fabrika benim. Her bölümde yapılan işte sorumluluk hissediyorum. 

 

 

Elif Hanım siz çalışma hayatına nasıl atıldınız? 

 

E.K.: Ben de çok erken, 18 yaşımda evlendim. 19 yaşında hemen anne oldum. Oğlum 8 aylıkken ev bütçesine de katkı koymak için çalışmak istediğimi söyledim. Çok şanlıyım ki bu konuda ailelerimiz de destekledi ve kayınpederim bir otomotiv fabrikasında işe başlamam için yardımcı oldu. 6,5 yıl otomotiv sektöründe elektrikli sistemde çalıştım. 

 

Siz tamamen mezun olduğunuz bölüm dışında bir meslek seçmişsiniz? 

 

E.K.: İlk başlarda bu işi yapabilir miyim diye endişelerim oldu. Ancak eğitimle hiçbir şeyin zor olmadığını gördüm ve hem işimi hem çalışmayı çok sevdim. İkinci bebeğim olduktan sonra 1,5 yıl ara verdim ve daha sonra Kaplanlar’da işe başladım. Bir buçuk yıldır kaynak operatörüyüm. 

 

Bölümünüzü biliyor muydunuz başvurduğunuzda? 

 

E.K.: Form doldurmaya geldiğimde öğrendim. "Kaynak soğutma bölümüne kaynak operatörü alacağız ve 20 erkeğin arasında sen ilk olacaksın" dediklerinde çok heyecanlandım. Nazlı Hanım, ben artık nasıl baktıysam, nedenini sorduğunda ilk olmanın tedirginliğini yaşadığımı söyleyemedim. ‘İşi kaybetmemeye çalışıyorum ihtiyacım var’ diye cevap vermiştim. 

 

Peki korkunuzu nasıl yendiniz? 

 

E.K.: Eve gider gitmez eşime kaynakçı olacağım dedim. "Yok onda bir şey, ben yapmıştım" deyince cesaretlendim. "O zaman sen yaptıysan ben de yaparım" dedim (gülerek). EĞİTİMler sonrasında aldım elime şalamayı, çaktım çakmağımı, açtım oksijenimi, verdim gazımı baktım ateş yanıyor (gülüyoruz). 

 

Siz bölümünüzde nasıl karşılandınız? 

 

E.K.: Bölümümde ilktim ve çalışma arkadaşlarım bunun bir erkek işi olduğunu düşündükleri için benim neden kaynağa alındığımı anlayamadılar. Daha önce şalamayı eline aldığında korkan kişilerden bahsettiler. Oysa dikkatli çalıştıktan sonra korkulacak bir şey yok! Her şeyden önce insanın kendine güveni ve cesareti olmalı. Şu anda bölümümde 5 kadın çalışan olduk. Deneyim sahibi olarak onları cesaretlendirdiğim için ayrıca mutluyum. 

 

 

Sizin iş tanımınız, süreciniz nedir? 

 

E.K.: İş emrinde istenen boruları ölçülerine göre kesip, istenen şekillerde gerekli derecelerde kıvrımlarını ölçüp vanalara ya da bakır boruya kaynatıyoruz. Sonrasında direkt soğutucuya kaynatılarak, dolaplara montaj işlemi için gönderiyoruz. 

 

Aynı zamanda mesleğinizle önemli bir sertifika almışsınız, tebrik ederiz? 

 

E.K.: Kaplanlar bünyesinde ISO 3085 standartlarına uygun şekilde kaynak yönetmeliğimiz uygulanmakta. Bu yıl da ilk defa kaynak operatörleri olarak Avrupa’da geçerli olan sertifikalarımızı aldık. Benim için bu sınavı ilk girişte kazanmak önemli bir gurur oldu. Bana olan güvenlerinden dolayı herkese çok teşekkür ediyorum. 

 

 

Bu özgüven evdeki iş bölümüne nasıl yansıyor? 

 

G.Y.: Ben ayaklarım üzerinde durmayı başardım. Kendi işimi kendim yapmayı öğrendim. Evde bile tamirat gerekiyorsa yapıyorum. Bu eşim bana destek olmuyor anlamında değil! O da ütüleri yapıyor mesela. 

 

Süpermiş (gülüyoruz)!.. 

 

G.Y.: İkimiz de çalışıyoruz, ama "çalışıyorum, yorgunum" kelimelerini biz bahanelerin arkasına sığınmak için kullanmıyoruz! Karşılıklı özveride bulunuyoruz. Aslında kızlarımızı yetiştirirken de çok iyi örnek oluyoruz. E.K. :Ne yalan söyleyeyim benim eşim de mutfağa girince döktürüyor. Eve gittiğimde hazır sofraya oturuyorum genellikle. Eşim bu konuda en büyük destekçim. Şimdi eşim de kaynak operatörü olarak çalışıyor. Her şeyi düşünürdüm de ikimizin bir gün kaynakçı olacağı aklıma gelmezdi. 

 

Çocuklarınızla mesleğinizle ilgili sohbet ediyor musunuz? 

 

E.K.: Fabrikamızda gerçekleştirilen aile gezisinde çocuklarım da çalıştığımız alanları gördüler. Kullandığım şalamayı ellerine aldılar, kıvırdığım boruları, kaynak gözlüğümü tek tek gösterdim. Benim için çok özel bir andı. Gezi sonrası büyük oğlum "anne büyüyünce ben de kaynakçı olabilir miyim" diye sordu. Tüm aile kaynakçı olacak (gülüyoruz). 

 

G.Y.: Ben de çocuklarım üzerinde etki bırakmış olabilirim. Çünkü kız çocukları genellikle doktor ya da öğretmen olmak isterler. Benim kızım şimdiden mühendis olmak istiyor.

 

 

Ya hedefler, hayaller? 

 

G.Y.: Yöneticilerimiz her zaman üretimde daha fazla kadın çalışanların olmasını isteyerek bizim en büyük destekçimiz oldular. Tüm görevleri yerine getireceğime dair özgüvenim var. Kimsenin bu benim işim değil, ben yapamam deme lüksü olmamalı zaten. 

 

E.K: Kaplanlar ailesinin çalışanlarına güveni bizim başarımızın asıl sebebidir. Çalıştığım ortam ailem gibi, evime çok huzurlu gidiyorum. Böyle olunca hiçbir şey imkansız gelmiyor. İnsan önce yaptığı işi sahiplenmeli.