Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ANADOLU ETAP
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ANADOLU ETAP
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
03 Temmuz 2024
YOKSUL, HİÇ BU KADAR YOKSUL; ZENGİN, HİÇ BU KADAR ZENGİN OLMAMIŞTI

Geçen yılki toplam harcamanın yüzde 7.2’sini en yoksul yüzde 20’lik kesim yaptı. En zengin yüzde 20 ise toplam harcamanın yüzde 40.1’ini gerçekleştirdi.

YOKSUL, HİÇ BU KADAR YOKSUL; ZENGİN, HİÇ BU KADAR ZENGİN OLMAMIŞTI

Başlıktaki ifade tabii ki bana ait ama bu ifadeye kaynak oluşturan veriler devletin kamuoyuna açık resmi verisi. Siyasi kesimden sürekli olarak çalışanların ve dar gelirlilerin enflasyona ezdirilmediği yönünde açıklamalar geliyorsa da, dolara çevrilen asgari ücretin ne kadar arttığı ile övünülüyorsa da, resmi verilerin ortaya koyduğu somut gerçek başka:

Gelire göre sıralı yüzde 20’lik kesimlerin toplam tüketim harcamasından aldığı pay ya da başka bir ifadeyle bu kesimlerin tüketim harcamasının ne kadarını yaptığına ilişkin gösterge, en yoksul kesimin giderek bir kayıp yaşadığını ortaya koyuyor.

Verilerin kaynağı Türkiye İstatistik Kurumu.

İstatistiğin adı Hane halkı Tüketim Harcamaları, 2023.

Hani olur ya, “Gerçek böyle değil” diyen çıkarsa ben baştan kaynağı göstereyim de, sözü olan, söz söyleyebilecek olan varsa TÜİK’e gitsin!

Yoksul, en kötü yılı yaşadı

Hane halkı tüketim harcamaları çalışmasında, hanelerin yüzde 20’lik gelir gruplarına göre toplam harcamanın ne kadarını yapabildikleri görüyoruz. Ama detay da var.

2023 yılına ilişkin bir örnek verelim.

Geçen yılki toplam harcamanın yüzde 7.2’sini en yoksul yüzde 20’lik kesim yaptı. En zengin yüzde 20 ise toplam harcamanın yüzde 40.1’ini gerçekleştirdi.

Bu paylar, alt kalemler için tabii ki farklı. Örneğin gıda ve alkolsüz içeceklerle ilgili toplam harcamanın yüzde 12.9’unu en yoksul yüzde 20 yaptı. En zengin yüzde 20’nin gıda ve alkolsüz içecek harcamasındaki payı ise yüzde 28.2 oldu.

Harcama detaylarına girerek bir değerlendirme yapmak çok uzun bir yazı gerektireceği için bugün yalnızca toplam harcamadaki paya odaklanmak istiyorum.

Bugün 2002-2023 döneminde toplam harcamanın yüzde 20’lik gruplara göre nasıl seyrettiğine bakalım.

Girişte de belirttiğim gibi hani asgari ücret iyi seyrediyor ya, hatta reel olarak birçok ülkeden iyi ya, çalışanlar ve emekliler enflasyona ezdirilmedi ya…

Peki o zaman toplumun en yoksul yüzde 20’si, ki bu kesim ağırlıkla asgari ücretliler ve emeklilerden oluşuyordur, nasıl oldu da son yirmi yılın en kötü yılını 2023’te yaşadı?

Nasıl oldu da en yoksul kesimin tüketim harcamasındaki payı 2002-2023 döneminin en düşük düzeyine indi?

Hani özünde gelir dağılımının hiç de fena olmadığı anlamına gelen asgari ücret ve enflasyona ezdirmeme sözleri doğruysa en zengin yüzde 20’nin payı nasıl oldu da bu yirmi yılın en yüksek düzeyinde oluştu?

Hangi kesim kaç lira harcamış?

İşte TÜİK verileri ve gelire göre sıralı yüzde 20’lik grupların harcamasının dağılımı:

En yoksul yüzde 20’nin tüketim harcamasındaki payı daha önce de belirttiğim gibi geçen yıl yüzde 7.2’ye indi. Bu, 2002’den bu yana olan dönemin en düşük payı.

En zengin yüzde 20 ise harcamanın tam yüzde 40.1’ini yaptı.

Varsayalım toplam hane sayısı da 100 ve bunların en yoksul 20’si harcamanın ancak 7.2 liralık kısmını yapmış. Hane başına harcama 36 kuruş.

En zengin 20 hanenin, hane başına harcaması ise 2 liranın biraz üstünde.

Şimdi 2 lira nere, 36 kuruş nere!

Üstelik bu fark giderek açılıyor. 2002’de en yoksul 20 hane, hane başına 0.46 kuruş, en zengin 20 hane ise hane başına 1.91 lira harcıyordu.

Bu arada 2002-2023 dönemini yirmi yıl olarak nitelemem dikkat çekmiş olabilir; tablonun dipnotunda da belirttiğim gibi pandemi yüzünden 2020 ve 2021 yıllarında hane halkı tüketim harcamaları anketi yapılamadığı için bu dönem yirmi yıl oldu.

2024 daha kötü olacak gibi

Öyle görünüyor ki asgari ücrete bu yıl ikinci altı ay için zam yapılmayacak. Zaten ücret artışları olabildiğince düşük tutulacak. Bu durum özellikle ilk yüzde 20 ile son yüzde 20 arasındaki makasın daha da açılmasıyla sonuçlanacak.

Zaten ilk üç yüzde 20’lik grup, yani yüzde 60’lık grup görece çok düşük harcama yapabiliyor. İlk yüzde 60’ın harcamadaki payı yalnızca yüzde 36.7.

Dördüncü yüzde 20 makul sayılabilecek bir harcama payına sahip. Son yüzde 20 ise, ilk yüzde 60 yerine adeta daha fazla harcama yapıyor.

İşte bu durum bu yıl çok daha belirgin hale gelirse hiç şaşırmamak gerekir.

KAYNAK Alaattin Aktaş / Ekonomim.com
DİĞER HABERLER
ANKARA’YA ‘ANAYASAL HAK YÜRÜYÜŞÜ’ YAPMAK İSTEYEN POLONEZ İŞÇİLERİNE POLİS ENGELİ: ‘GÜCÜNÜZ İŞÇİYE YETİYOR DEĞİL Mİ?’
ANKARA’YA ‘ANAYASAL HAK YÜRÜYÜŞÜ’ YAPMAK İSTEYEN POLONEZ İŞÇİLERİNE POLİS ENGELİ: ‘GÜCÜNÜZ İŞÇİYE YETİYOR DEĞİL Mİ?’

Sendikalı oldukları gerekçesiyle işten çıkarılınca 140 gün önce direnişe başlayan Polonez işçilerinin, Çatalca’dan Ankara’ya “Anayasal Hak Yürüyüşü” çevik kuvvet tarafından engelleniyor.

YENİ SAYFA İÇİN YOLCULUK BAŞLIYOR
YENİ SAYFA İÇİN YOLCULUK BAŞLIYOR

Polonez işçisi aylardır devam ettiği direnişi Ankara’ya taşımaya karar verdi. Bugün saat 11’de Çatalca Adliyesi önünden Ankara’ya yürüyüş başlayacak.

POLONEZ EMEKÇİSİNİN ANKARA YÜRÜYÜŞÜ BAŞLIYOR
POLONEZ EMEKÇİSİNİN ANKARA YÜRÜYÜŞÜ BAŞLIYOR

Sendikaya üye olduğu için hukuksuzca işten çıkarılan 146 işçi, ‘Anayasal Hak Yürüyüşü’nde ilk adımı saat 11.00’de Çatalca’daki Polonez fabrikasından atacak.

POLONEZ İŞÇİSİ HAKLARI İÇİN ANKARA’YA YÜRÜYOR
POLONEZ İŞÇİSİ HAKLARI İÇİN ANKARA’YA YÜRÜYOR

Ürdünlü işveren anayasayı çiğnedi; sendikaya üye işçileri işten attı. Yetkililer çözüm üretmedi. Çoğunluğu kadın 146 işçi, Ankara yürüyüşü için ilk adımı yarın atacak.