29 Mart 2020
YAŞAM HAKKI KORUNMALI
Sosyal bilimciler, küresel koronavirüs salgınıyla mücadele için kamuculuk, planlama, toplumsal dayanışma gibi kavramlara dönülmesini önerdi.
Sosyal bilimciler, küresel koronavirüs salgınıyla mücadele için kamuculuk, planlama, toplumsal dayanışma gibi kavramlara dönülmesini önerdi.
Koronavirüs nedeniyle halkın yaşama hakkını koruyabilme savaşı verdiğine işaret eden "sosyal bilimciler", artık neo-liberal ezberlerin terk edilmesi, kamuculuk, planlama, toplumsal dayanışma gibi kavramların tekrar benimsenmesinin zamanının geldiğine işaret etti. Aralarında Prof. Dr. Korkut Boratav, Prof. Dr. Aziz Konukman, Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, Prof. Dr. Bilsay Kuruç ve Cumhuriyet yazarı Prof Dr. Erinç Yeldan ile Ergin Yıldızoğlu’nun da bulunduğu sosyal bilimciler, koronavirüs krizinden çıkış için halkın taleplerini kendi önerileri kabul edip kamuoyuyla paylaştı, sosyal bilimcilerin krizle baş etme reçetesi özetle şöyle:
* Salgından kaynaklanan ekonomik ve toplumsal krizde merkezi devlet, olağandışı bir harcama programı tasarlamalı. Sade yurttaşlara, emekçilere dönük doğrudan ayni ve nakdi desteklerden oluşmalı.
* Acil ve zorunlu mal ve hizmet üretimi dışında bütün işler 15 gün süreyle durdurulmalı.
* İşyerlerinde hamileler, yasal süt izni kullananlar, engelliler, 60 yaş ve üstü olanlar salgın süresince idari izinli sayılmalı.
Gerçek servet vergisi
* En az 14 gün olmak üzere, salgın süresince yenilenmek kaydıyla, çalışanlara (yıllık izinlerine dokunulmadan) ücretli izin hakkı tanınmalı.
* İşyerlerinde koronavirüs testinin yapılması dahil tüm sağlık önlemleri artırılarak azami düzeye yükseltilmeli.
* İşten çıkarmalar koronavirüs salgını süresince yasaklanmalı, işten çıkarmalar ve ücretsiz izinler yerine kısa çalışma ödeneği kullanılmalı.
* Salgın süresince bütün işçiler süre koşulu aranmaksızın işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanmalı.
* İşsizlik Sigortası Fonu’ndaki paralar sadece işsizlik ödemeleri için kullanılmalı.
* Krizle zora giren sivil havacılık, enerji, finans gibi stratejik sektörler kamulaştırılmalı.
* Solunum cihazları, hızlı sonuç alıcı tanı kitleri, maske/filtreli maske ve sağlık çalışanları için koruyucu giysi vb. sağlık ürünleri ücretsiz veya maliyet fiyatlarından sunulmalı.
* Temizlik ve sağlık ürünlerinin stoklanması, karaborsası, fiyat artışları mutlaka önlenmeli.
* Merkezi bütçe harcamaları gerekirse Merkez Bankası avanslarıyla karşılanmalı. Gerçek servet vergisi olmalı. Yurtdışına servet kaçırmak önlenmeli.
* Kamu Özel Ortaklığı isimli projelerin kamulaştırılması hedeflenmeli. Kriz kaynaklı düşük performanslar nedeniyle oluşabilecek garanti ödemeleri iptal edilmeli. Kanal İstanbul gibi üzerinde toplumsal uzlaşma sağlanmamış projelerden vazgeçilmeli.
