01 Mart 2019
VERGİ POPÜLİZM KALDIRMAZVERGİ POPÜLİZM KALDIRMAZ
Hükümetin kendisi vergi kaçağı var diyor ve fakat nasıl çözüleceğini söylemiyor. Aslına bakarsak, vergi sistemi baştan sona bozuk.
Hükümetin kendisi vergi kaçağı var diyor ve fakat nasıl çözüleceğini söylemiyor. Aslına bakarsak, vergi sistemi baştan sona bozuk. Önceki ve bugünkü hükümetler vergi toplamak için işin kolayına kaçtılar. Kümesteki kazları yoldular. Vergi adaleti bozuldu. Vergiye karşı tepki arttı.
2018 yılında toplam vergi gelirleri içinde Gelir ve Kurumlar Vergisi gibi dolaysız vergilerinin payı üçte bir, buna mukabil zengin ve fakirin aynı oranda ödediği, ÖTV ve KDV gibi dolaysız vergilerin payı üçte iki oranında oldu. Yine söz gelimi akaryakıt fiyatının üçte ikisi dolaylı vergilerdir.
Öte yandan şirketlerin ödediği Kurumlar Vergisi’nin toplam vergi gelirleri içindeki payı çok düşük, yüzde 10.9’dur.
Adaletsiz vergi sistemine karşı, vergi mükellefi tepki gösteriyor. Vergi bilinci gelişmiyor.
Vergi bir yüktür… Kimse güle oynaya vergi vermez.. Vergi bilincinin gelişmesi için vergi sisteminin adil olması ve kamu harcamalarının hükümetler tarafından etkin kullanılması gerekir. Mükellefin, kamu hizmetlerinin kendisi için vazgeçilmez olduğu gerçeğini iyi bilmesi ve yapılan hizmetin doğru yapıldığına inanması gerekir..
2018 ve 2019 bütçesinde kamu yatırımlarının payı yüzde 6 yüzde 6.5 dolayındadır. Hastanelerde röntgene ve Emar’a iki-üç ay sonrasına gün veriliyor. Öğrenci istediği liseye gidemiyor. Bütçe içinde popülist harcamalar yüksek oranda yer tutuyor. Siyasi iktidarların bütçeyi popülizm ve oy torbası olarak kullanması vergi mükellefinde tepki yaratıyor.
Vergi mükellefi vergisinin yerinde kullanılmadığını, çar-çur edildiğini gördükçe, vergiye karşı direnç oluşuyor.
Vergi mükellefi; ”Ben ayağımı yorganıma göre uzatıyorum… Devlet de aynısını yapsaydı… Eğer devleti yönetenler, bunu yapmamış ve ödenen vergileri popülizm için kullanmış, yine siyasi arpalıklar oluşturmuşsa ve hiç kimse de bunun hesabını vermiyorsa, başka bir ifade ile ‘yapanın yanına kâr kalıyorsa’ o zaman yeni ödeyeceğim vergiler de aynı şekilde kullanılacaktır" diye düşünür ve vergi vermemek için direnir.
Yine bizde gün geçmiyor ki vergi sisteminde bir değişiklik olmasın. Her seçimde vergi indirimleri, vergi düzenlemeleri yapılıyor. MALİye literatüründe bir söz var; ”Eski vergi iyidir”. Zira başta karşı da olsalar, mükellefler zaman içinde vergiyi öğreniyor. Alışıyor. Vergiye karşı direnç azalıyor. Bunun için vergi sitemi ile her gün oynamak yanlıştır.
Vergi sistemi ile sık oynamak da vergi bilincini zayıflatıyor.
Çıkış yolu, vergilerle her gün oynamak yerine, sisteminde reform yapmak, toplam vergi gelirleri içinde dolaylı vergilerin payını düşürmek, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi almak ve kamu harcamalarını etkin kullanmaktır.
