ÜÇÜNCÜ AKP DÖNEMİ
AKP’nin oyu arttı vekil sayısı düştü, CHP oyunu da vekilini de arttırdı, BDP’li bağımsızlar hedefine ulaştı, MHP barajı aştı kan kaybetti…
Üçüncü AKP dönemi
AKP 330’un altında İktidar partisi, oy oranını 2007 seçimine göre yaklaşık 5 puan arttırmasına karşın milletvekili sayısı 341’den 326’ya düştü. Anayasa değişikliği ve başkanlık seçimi planlayan AKP böylece referandum için gerekli olan 330 milletvekili sayısına ulaşamadı. Önceki seçime DSP ile giren CHP bu seçimde oy oranını yüzde 5’ten fazla arttırdı ancak bu artış beklentilerin altında kaldı. Milletvekili sayısı ise 112’den 135’e çıktı.
Meclis’te 4 grup Oy oranında gerileme yaşayan MHP’nin 70 olan milletvekili sayısı 53’e indi. BDP destekli 35 adayın milletvekilliğini kazanmasıyla Meclis’te 4 gruplu tablo kesinleşti. AKP Tunceli, Hakkâri ve Iğdır’dan milletvekili çıkaramadı. CHP 34 yıl sonra Meclis’e Sakarya’dan 1 milletvekili gönderdi. 3 büyük kentte AKP de CHP de oylarını arttırdı. Erdoğan, Menderes’ten sonra 3 dönem seçim kazanan lider oldu.
AKP, 2002 seçimlerinde yüzde 34.28, 2008 seçimlerinde yüzde 46.58 olan oy oranını 2011 seçimlerinde yüzde 49.9’a çıkararak üçüncü kez iktidar oldu. Erdoğan, Türkiye’de üç seçim üst üste oylarını arttırarak iktidarını koruyan tek lider oldu. AKP üçüncü seçimden de galip ayrılmasına karşın, anayasayı referandumsuz değiştirmek için gerekli 367 sandalyeyi bulamayarak 326 sandalyede kaldı. CHP ise, 2007’de yüzde 20.88 olan oy oranını bu seçimde yüzde 25.9’a, milletvekili sayısını ise 112’den 135’e çıkardı.
Meclis’te grubu bulunan partilerden hem oy hem de vekil kaybeden tek parti ise MHP oldu. Kaset skandallarıyla sarsılan partinin 2007 genel seçimlerinde yüzde 14.27 olan oy oranı 2011’de yüzde 13.01’e gerilerken Meclis’teki sandalye sayısı da 70’ten 53’e düştü. 2011 genel seçimlerinin en kazançlı grubu ise BDP’nin desteklediği Emek Özgürlük ve Demokrasi Bloku oldu. Blok, yüzde 6.6 oranıyla 36 bağımsız milletvekilini Meclis’e sokmayı başardı.
AKP dünkü seçimlerde yüzde 49.9 ile siyasal yaşamının en yüksek oy oranına ulaşmasına karşın milletvekili sayısı 326’ya düştü. Seçim sonuçları AKP’nin sandalye sayısının referandumu göze alarak tek başına anayasa değişikliği yapması için gerekli olan 330 rakamının altında kaldığını ve anayasa değişikliği için uzlaşma aramak zorunda olduğunu gösterdi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ilk seçim sınavında partisinin oyunu yüzde 25.9 oranına yükseltmesine karşın yüzde 30’ları aşma beklentisine ulaşılamaması hayal kırıklığı yarattı. Seçimler öncesinde kasetlerle sarsılan MHP ise barajı rahat aşarak yüzde 13’e ulaştı. BDP’nin desteklediği Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun bağımsız adayları ise 36 milletvekili çıkardı.
2002 seçimlerinde yüzde 34.2 oy alan, 2007’de oy oranını yüzde 46.5’a çıkaran AKP; 2009 yerel seçimlerinde yüzde 38’e düşmüştü. AKP, dünkü seçimlerde ise yüzde 49.9’a ulaşarak tarihindeki en yüksek oyunu aldı. AKP, 3. dönemine oylarını arttırarak girmesine karşın; milletvekili sayısı düştü. 2007 seçimlerinden 341 sandalye kazanarak çıkan ve dönem sonunda parlamentoda sandalye sayısı 331’e inen AKP’nin milletvekili sayısı 326’da kaldı.
CHP’de beklentiler gerçekleşmedi
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ilk seçim sınavında oyunu arttırarak yüzde 25.9’a çıkmasına karşın umduğunu bulamadı. CHP dünkü seçimlerde 135 milletvekilliği kazandı. CHP 2002 seçimlerinde yüzde 19, 2007 seçimlerinde yüzde 20.8 ve son yerel seçimlerde de yüzde 23 oranında oy almıştı. 2007 genel seçimlerinde DSP ile birlikte 112 milletvekili ile Meclis’e giren CHP, DSP’lilerin ayrılması ile birlikte 99 vekil sayısına düşmüştü. Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığı ile birlikte katılımlarla 102 milletvekiline ulaşıldı.
CHP, 2007 seçimlerinde Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Muğla ve İzmir olmak üzere 5 ilde birinci parti olmuştu. 2011 genel seçimlerinde bu illerin yanı sıra Tunceli ve Aydın’da da CHP birinci oldu. CHP, 2007’de milletvekili çıkaramadığı “Kılıçdaroğlu’nun memleketi” Tunceli’de yüzde 56.4 oranında oy alarak 2 milletvekilliğini de aldı. 2007’de yüzde 16.6 oranında oy alan CHP, Tunceli’de oylarını yaklaşık 4’e katladı.
En düşük oy Hakkâri’de
CHP, 2007 genel seçimlerinde Ağrı, Aksaray, Bayburt, Batman, Bingöl, Bitlis, Bolu, Çankırı, Diyarbakır, Düzce, Elazığ, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kırşehir, Kırıkkale, Kütahya, Kilis, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Sakarya, Siirt, Van, Şanlıurfa, Şırnak, Yozgat olmak üzere toplam 36 ilden milletvekili çıkaramamıştı.
CHP, en düşük oy oranını ise yüzde 2.01 oranıyla Diyarbakır’dan almıştı. Bu illerden 32’sinde yine milletvekili çıkaramayan CHP; Bolu, Tunceli, Niğde ve Sakarya’dan ise milletvekili seçtirmeyi başardı. Sakarya’dan 34 yıl sonra ilk kez milletvekili çıkarken büyük beklenti olan Elazığ, Batman ve Rize’den vekil çıkarılamaması hayal kırıklığı yarattı.
CHP’nin en düşük oy oranı ise Hakkâri’den geldi. Hakkâri’de CHP yüzde 0.95 oranında oy alabildi. MHP kaset sarsıntılarına karşın barajı rahat geçerek yüzde 13 oy oranını aştı. 2007 seçimlerinde yüzde 14’ü aşan MHP’nin oy kaybı sınırlı oldu. MHP, en yüksek oyu yüzde 36.2 ile Iğdır’da aldı.
Başbakan Tayyip Erdoğan’a yönelik protestoya yapılan müdahalede Metin Lokumcu’nun yaşamını yitirmesiyle gündeme gelen Hopa’da CHP birinci parti oldu. 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinde 6 bin 154 oyla yüzde 38 oranında oy alan CHP, oylarını 9 bin 767’ye yükselterek yüzde 50.5 oranında başarı elde etti. Hopa’da AKP’nin 2007’de yüzde 28 olan başarısının yüzde 35’e çıkması dikkat çekti. Hopa’da 2007 seçimlerinde 4 bin 513 oy alan AKP, oylarını 6 bin 891’e yükseltti.
AKP 12 ilde tek
AKP 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinden tulum çıkardığı 9 ilin 4’ünde kan kaybetti. AKP dünkü seçimlerde 7 yeni ilde daha tüm milletvekillerini alarak tulum çıkardığı il sayısını 12’ye yükseltti.
AKP, Elazığ’da MHP’ye 1, Bolu’da CHP’ye 1, Ağrı ve Bingöl’de bağımsızlara 1’er milletvekili kaptırdı.
AKP, 2007’de tulum çıkardığı Düzce, Karaman, Kilis, Gümüşhane ve Bayburt’ta aynı başarıyı yineledi. AKP, 2007’de eski Başbakan Mesut Yılmaz’ın bağımsız olarak seçildiği Başbakan Erdoğan’ın memleketi Rize’de 4 milletvekilinin 4’ünü alarak tulum çıkarırken Aksaray, Çankırı, Kırşehir, Nevşehir, Kırıkkale, Karabük’teki tüm milletvekillerini AKP rozetiyle parlamentoya gönderdi. AKP; Iğdır, Tunceli, Hakkâri olmak üzere 3 ilden hiçbir milletvekili çıkaramadı.
CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun “özerklik” konusunda açıklamalar yaptığı; Başbakan Erdoğan’ın mitinginde kepenklerin kapatıldığı Hakkâri’de hem CHP’nin hem de AKP’nin oyları düştü. Hakkâri 3 milletvekilinin 3’ü de bağımsızlardan çıktı. Hakkâri’de 22 Temmuz 2007 genel seçimlerinde yüzde 3.5 oranında oy olan CHP’nin oyları yüzde 0.95’e geriledi. AKP’nin 2007’de yüzde 33.49 olan oyları da yüzde 14’e düştü.
Antalya’da AKP birinci oldu
Eski CHP Genel Başkan Deniz Baykal’ın memleketi olan Antalya’da CHP 2009 yerel seçimlerinde elde ettiği başarıyı tekrar yakalayamadı. 2009’da Antalya’da yüzde 33.1 oy oranıyla birinci parti olan CHP, yüzde 33.8 oy oranı almasına karşın AKP’nin arkasında kalarak ikinci parti oldu. AKP, Antalya’da yüzde 31.5 olan oy oranını yüzde 39’a yükselterek 14 milletvekilinin 6’sını kendi partisinden çıkardı.