Ücret işçinin emeği karşılığında kendisine ödenen paranın adıdır. İş Yasası, ücreti, 32. maddesinde “Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar” olarak tanımlamaktadır. Borçlar Yasası’nın 401. maddesine göre iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesinde hüküm bulunmayan hallerde işveren asgari ücretten az olmamak üzere emsal ücreti ödemekle yükümlüdür. Ücret uygulamada işçiye çeşitli adlar altında ödenebilmektedir. Ücret türlerini; zamana göre ücret, asgari ücret, akort ücret, götürü ücret, yüzdeye göre ücret, prim, ikramiye, komisyon ücreti ve kârdan pay verilmesi şeklinde sıralayabiliriz. İş Yasası’na göre bu türlerdeki her türlü hak ediş kural olarak Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir.

 

 

Ekonomistlerin ve sosyal siyasetçilerin öngörülerine göre teknolojideki müthiş gelişmeler sonunda sanayi ve hizmetlerde önemli değişiklikler yaşanacak ve klasik çalışma biçimleri baştan aşağı değişecektir. Robotların göstereceği akıl almaz değişiklikler sanayi ve hizmetlerde robot kullanımını önemli ölçüde tetikleyecek ve robot istihdamı çok yaygınlaşacaktır. Yakın bir gelecekte robotlar yüzünden tam zamanlı insan emeğine duyulan ihtiyaç giderek azalacak ve tam zamanlı istihdam tamamen ortadan kalkacak. Yarı zamanlı veya kısmi zamanlı istihdam sanayi ve hizmetlerde uygulanacak çalışma biçimi olacak. Yarı zamanlı veya kısmi zamanlı istihdam işçinin veya memurun gün içinde birkaç saat çalışması anlamına gelecektir. Böyle bir gelecek çalışanlar ve devlet için akıl almaz sorunlar ortaya çıkaracak. Bu sorunların üstesinden gelmek için devletin ve sendikaların şimdiden çalışmaya başlaması giderek önemli bir konu durumuna gelmektedir.

 

 

Ülkemizde sayıları 18 milyona yaklaşan işçi ve memur sayısını düşünün ve bu sayının tamamının tam gün yerine kısmi çalışmaya zorlandığını farzedin. Bunun getireceği ekonomik ve sosyal çöküntüyü düşünebiliyoır musunuz? Bir kere kısmi çalışan işçi ve memura artık eskisi gibi tam zamanın değil çalıştığı kısmi zamanın ücreti ödenecek.Bu da işçi ve memur ücretlerinde ve maaşlarında korkunç bir gerileme anlamına gelecek. İşçi ve memur eskisine göre aldığı ücret ve maaşın çok altında bir aylık gelir elde edecektir. Bu 18 milyon işçi ve memurun bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri ile yaklaşık 50 milyonluk bir kesimi ifade edecek ve bu kesimin satın alma gücü müthiş gerileyecektir. Bu ücret ve maaş gerilemesi ülkede üretilen mal ve hizmetlere talebin düşmesini ve sanayi ve hizmet üretiminin durma noktasına gelmesi anlamına gelecektir. Bunun sonucu ekonomik kaostur. Bu ekonomik felaketi önlemek için Finlandiya çok önemli bir yöntem geliştirmiş ve başka Avrupa ülkeleri de bu yöntemi uygulamaya başlamıştır.

 

 

İşçi ve memurun satın alma gücünün ayakta tutulması gerekir ki ekonomi ayakta durabilsin. Ekonomiyi ve ayakta tutabilmek için işçi ve memurun satın alma gücünü ayakta tutmak gerekecektir. İşte Finlandiya bu konuda çok önemli bir uygulama başlatmış ve kısmi çalışma yapan her işçi ve memura genel bütçeden her ay 600 dolar ödeme yapma kararı almıştır. Amaç mal ve hizmetlere talebin sürmesini sağlamak. Bu uygulama kısmi çalışma ile birlikte yaygınlaşacak ve dolayısı ile devlet bütçesine ağır bir yük getirecek, bu da ülkede vergilerin yeniden düzenlenmesi sonucunu zorunlu kılacaktır.

 

İşçi ve memura genel bütçeden ek gelir sağlamakla sorun bitmiyor. Günde iki-üç saat çalışan milyonlarca insan boş zamanlarında ne yapacak? Bu milyonları meşgul edecek yenilikler yaratılamazsa erken ölümlerin ve suç oranının artması kaçınılmaz olarak görünmektedir. Diyeceğimiz odur ki devlet ve sendikalar bu yaklaşan tehlikeyi şimdiden göğüslemeye hazırlanmalıdır.