Türk yurttaşlarına sendikal hak tanıyan uluslararası metinler şunlardır: Türkiye tarafından onaylanmış bulunan 87,98 ve 151 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri. Tercümeleri yanlış yapıldığından tam olarak içselleştirilememiş ve bu nedenle tam olarak uygulanamamaktadırlar.

Türk yurttaşlarına sendikal hak tanıyan uluslararası metinler şunlardır: Türkiye tarafından onaylanmış bulunan 87,98 ve 151 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri. Temel insan haklanna ilişkin olan bu metinler doğrudan uygulanabilir hükümler içermemektedir. Tercümeleri yanlış yapıldığından tam olarak içselleştirilememiş ve bu nedenle tam olarak uygulanamamaktadırlar. Bu Sözleşmelerin uygulanmasının pek etkili olmayan denetimi bir sendikanın yapacağı başvuru üzerine yetkili ILO organlannca yapılmaktadır.

Türk iç hukukunda doğrudan etkili olan Avrupa insan Haklan Sözleşmesi (AİHS), BM Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ve BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi. Bu Sözleşmelerde yer alan haklan ihlal edilen kişi veya kuruluşlar iç hukuk yollannın tüketilmesinden sonra ilgili sözleşmenin denetim organına başvurabilir. Her üç sözleşmede 87 sayılı ILO Sözleşmesini sendikal haklara ilişkin özel metin olarak kabul etmekte ve hükümlerini saklı tutmaktadır.

Uluslararası sözleşmede grev hakkı
Sözleşmelerin hükümlerine göre hayatını çalışarak kazanan herkes, bir kısım hakimler dahil (ILO nun ifadesi ile magistrates) mesleki çıkarlannı korumak amacıyla hiçbir müdahaleye maruz kalmaksızın sendika kurmak ve çıkarlannı en iyi koruyacağına inandığı sendikaya, tüzüğüne uygun olarak üye olmak veya olmamak ve sendikalar da yönetimlerini ve yöneticilerini serbestçe belirlemek hakkına sahiptir. Bu hak bir kısım istisnalarla ücret ve diğer iş koşuilannın belirlenmesi amacıyla toplu pazarlık ve sözleşme ve grev haklannı da içermektedir.

Sözleşmeler, bu hakkın silahlı kuvvetler mensupları ile polis tarafından kullanılmasını ulusal mevzuata bırakmaktadır. Kamu gücü kullanan devlet memurlar için toplu pazarlık hakkının düzenlenmesi, grev haklan ile birlikte iç hukuka bırakmaktadır. Kesilmesi toplumun sağlığını ve güvenliğini tehdit edecek zaruri hizmetlerde de grev hakkı kısıtlanabilmektedir. 657 sayılı Yasaya göre çalıştırılan devlet memurlann büyük bir kısmının toplu pazarlık ve toplu iş sözleşmesi, diğerleri için ise toplu görüşme hakkı bulunmaktadır.

Yukarıda yer alan Sözleşmeler ve garanti ettikleri haklar 50-60 yıl öncesine ait olup günün şartlarına uyarlanmamışlardır. Ancak bu konuda sendikal haklara sahip olan kişiler Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi (AİHM) aradığı ile bu haklannı geliştirebilir ve yeni haktır ekle edebilirler.

AİHS, demokratik ülkelerde hüküm süren günümüz kavramlar ışığında okunacak ve yorumlanacak bir belgedir. AİHM, sözleşmede yer alan terim ve kavramlar tanımlarken ve alanlardaki hükümlerini yorumlarken diğer uluslararası hukuk unsurlarını bunlann yetkili organlannca yapılan yorumlan ve Avrupa Devletleri’nin ortak değerlerini yansıtan uygulamalan. özel uluslararası belgelerden ve akit devletlerin uygulamalarından çıkan konsensüsü göz önünde bulundurmaktadır.

AİHM’ye göre 87 sayılı ILO Sözleşmesi sendikal haklan düzenleyen temel metindir ve AİHS’nin ILO maddesinin yorumlanmasında göz önünde bulundurulması zorunludur. Tüm Haber-Sen veTüm Bel-Sen’in yapmış olduklan başvurularda Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi 2. Daire ve Büyük Daire 87 sayılı Sözleşmeyi ve Bağımsız Uzmanlar ve Aplikasyon Komitelerinin uygulamasına ilişkin görüşlerini göz önüne alarak karar vermiş ve Türkiye de devlet memurlann sendika hakkının olduğuna hükmetmiştir. Ancak Tüm Bel-Sen karannın alınması 14 yıl sürmüştür.