Türkiye tarihinde işverenlerin en önemli örgütlenmelerinden biri, Fethullahçı casusluk ve terör örgütünün işveren dernekleri ve bunların üst örgütü olan Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu TUSKON idi.

TEKGIDA-İŞ SENDİKA AKADEMİSİ

Türkiye’nin mütedeyyin işadamları 1990 yılında MÜSİAD’ı kurdu. O tarihlerde “hizmet hareketi” veya “Gülen Cemaati” olarak bilinen illegal yapılanmaya dahil olan işverenler de 1993 yılında İş Hayatı Dayanışma Derneği İŞHAD’ı kurdu. FETÖ yapılanmasında yer alan işverenler daha sonraki yıllarda başka dernekler de kurarak önce federasyonlar oluşturdu. 2005 yılında da TUSKON kuruldu. Bu süreçte Hür Sanayici ve İşadamları Derneği HÜRSİAD da önemli bir rol üstlendi.

İŞHAD ile ilgili önemli bir kaynak, Ömer Faruk Berksan, Yusuf Erkoç ve diğerleri tarafından hazırlanıp 1996 yılında Basım A.Ş. tarafından yayımlanan İŞHAD İş Hayatı Dayanışma Derneği Üye Tanıtım Kataloğu’dur.

İŞHAD’ın 2013 yılında gerçekleştirilen 20. yıl etkinliğinde İŞHAD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Zenginer şunları söyledi:

“İŞHAD olarak, geleceğin gerçekliğini yakalama arzusu ve iradesiyle gerekli projeleri geliştirmekte, projeler ve faaliyetler için gerekli bağlantıları, sistemleri ve organizasyonları kurup insan kaynağı desteği sağlayarak üyelerimizin hizmetine sunmaktayız. Yıllık takvimimiz içinde; yurtdışı ve yurtiçi ticari iş gezileri, komite toplantıları, sektörel açılımlar, eğitimler ve konferanslar önemli yer tutmaktadır.”

Bu toplantı vesilesiyle yapılan yayında, İŞHAD’ın “vizyonu”, “misyonu”, “değerleri” ve “hizmetleri” de şöyle ifade edildi:

“Vizyonumuz. Ülkemizde, işadamları için Türkiye ve Dünya’ya açılan en etkili dernek olmak.

“Misyonumuz. Her yıl bir önceki yılın performansından daha fazla icraatlar yaparak üyelerimizin gelişimine katkıda bulunmak, işadamları arasında işbirliği ve dayanışmayı geliştirmek, üyelerimizin uluslararası iş dünyasına açılımını destekleyerek yabancı işadamlarının ülkemiz ile bağlantı ve açılımını destekleyerek yabancı işadamlarının ülkemiz ile bağlantı ve girişimlerini sağlamaktır.

“Değerlerimiz. Hedeflerimizi gerçekleştirme yolunda heyecanımızı koruyoruz. Tüm faaliyetlerimizde ahlaki değerlere öncelik veriyoruz. Faaliyetlerimizi doğru, istişareleri, genelin faydasını düşünerek seçiyor ve yapıyoruz. Siyasetin sadece, iş hayatıyla doğrudan ilişkili alanlarıyla ilgileniyoruz. Bağlantılı olduğumuz federasyon ve konfederasyon içinde ortak hedeflere uyum içinde yürüyoruz. İş hayatı haricinde, sosyal hayat ve yardımlaşmada da görev alıyoruz.

“Hizmetlerimiz. Dış İlişkiler ve Dış Ticaret. Türkiye’deki yabancı misyon temsilcilikleri ile yakın ilişkilerimiz bulunmakta, yaptığımız yurt dışı gezileri ülkemizdeki konsolosluk ve büyükelçiliklerle birlikte organize etmekteyiz. Yabancı ülkelerden heyetler de İŞHAD’ı ziyaret etmektedir. Ayrıca konsolosların ve büyükelçilerin konuk olduğu ülke tanıtım toplantıları ile üyelerimize bu pazarlar hakkında ayrıntılı bilgi vermekteyiz. Afrika, Pasifik, Avrasya gibi bölgeler ve Türkiye arasında yapılan TUSKON Dış Ticaret Köprüsü programlarında yer alıyoruz. Üyelerimizi bu organizasyondaki ikili iş görüşmelerinden yararlandırıyoruz.”

15 Temmuz 2016 günkü ayaklanma girişimi sonrasında İŞHAD ve HÜRSİAD kapatıldı.

Fethullahçı casusluk ve terör örgütü 15 Temmuz 2016 tarihindeki ayaklanma girişiminden önce toplumun çeşitli kesimlerini dernek ve sendikalarda örgütlemeye çalışmıştı. Darbe girişimi başarıyla sonuçlanmış olsaydı, insanlar bu örgütlere üye olmaya zorlanacaktı.

Fethullahçı casusluk ve terör örgütü, işçileri ve memurları sendikalarda örgütlemeye çalıştı. İşçileri örgütlemek amacıyla kurulan sendikalar Aksiyon-İş, memurları örgütlemeyi amaçlayan sendikalar da Cihan-Sen konfederasyonları bünyesinde bir araya getirildi.

Bu sendikaların yanı sıra, işçilerin ve memurların birlikte örgütlendikleri dernekler kuruldu. Bu dernekler beş federasyon altında bir araya getirildi. Bu federasyonlar ve bunları faaliyet alanları aşağıda verilmektedir:

(1) TÜÇAF, Tüm Çalışanlar Federasyonu (Ankara, Kayseri, Kırıkkale, Çorum, Aksaray, Samsun, Konya, Kastamonu, Eskişehir, Çankırı, Niğde, Kırşehir, Amasya, Sivas ve Yozgat’ta 20 dernek üye).

(2) MİHVER, Marmara İş Hayatı ve Emek Dernekleri Federasyonu (İstanbul, Sakarya, Tekirdağ, Bursa ve Karabük’te 19 dernek üye).

(3) TÜMÇADEF, Tüm Çalışan Dernekleri Federasyonu (İzmir, Antalya, Manisa, Denizli, Balıkesir, Kütahya ve Uşak’ta 12 dernek üye).

(4) GÜÇAF, Güneydoğu Çalışanlar Federasyonu (Gaziantep, Osmaniye, Adana, Mersin, Malatya, Elazığ, Kahramanmaraş, Mardin, Antakya, Tarsus, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da 15 dernek üye).

(5) DOÇAF, Doğu Çalışanları Federasyonu (Erzincan, Erzurum, Artvin, Ordu ve Ünye’de 5 dernek üye).

Bu dernek federasyonları da MÜLKON Mülayemet Çalışanlar Konfederasyonu altında bir araya getirildi.

İşçilerin ve memurların örgütlenmesinin yanı sıra, işverenler de örgütlendi.

Tüm illerde işadamları dernekleri kuruldu. Bu dernekler 2004 yılında 7 federasyon örgütledi. Bu federasyonlar da 2005 yılında Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu’nu (TUSKON) kurdu.

TUSKON TÜRKİYE İŞADAMLARI VE SANAYİCİLERİ KONFEDERASYONU

TUSKON kendisini şu şekilde tanıtıyordu:

“Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON), ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunmak üzere hizmet veren işadamları derneklerinin çatı organizasyonu olarak faaliyet gösteriyor.

“Ülke çapına yayılmış 7 ayrı bölgesel iş dünyası federasyonunun oluşturduğu TUSKON, 2005 yılında İstanbul’da kuruldu.

“TUSKON bünyesinde Türkiye genelinde 80 ilde 150 işadamı derneği faaliyet gösteriyor.

“TUSKON bugün 12 bin girişimciyi temsil ediyor. Ülke kalkınmasının temelini oluşturan ekonomik yapılanmanın geliştirilmesine yönelik altyapı çalışmalarını destekleyen TUSKON, işletmelerimizi ve girişimcilerimizi global iş dünyasının bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor. TUSKON, bu doğrultuda, işadamlarımızın uluslararası pazarlardaki tecrübelerinin paylaşılması, bunların yayılması ve yeni iş fırsatlarının oluşturulması yolunda öncü bir kuruluş olarak hizmet veriyor.”

TUSKON Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, TUSKON’un hazırladığı tanıtım broşüründe faaliyetlerini şu şekilde anlatıyordu:

“Oyun Alanımız Bütün Dünya.

“Türkiye ekonomisinin her sektöründen ve her ölçekten şirketleri kucaklayan Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu TUSKON, 2005 yılında başladığı yürüyüşüne koşarak devam ediyor. İşadamlarımıza yeni fırsatlar oluşturmak ve küreselleşen dünyada etkin oyuncular olarak yer almalarını sağlamak adına gösterdiğimiz çabalar, tüm dünyanın dikkatini çeken dev organizasyonlara dönüştü. Süreç içinde üç kez ‘Türkiye-Afrika Dış Ticaret Köprüsü’ ve iki kez ‘Türkiye-Avrasya Dış Ticaret Köprüsü’ ve yine iki kez ‘Türkiye-Pasifik Dış Ticaret Köprüsü’nü organize ettik. Sadece Afrika’ya yönelik programlarla 5 milyar dolarlık ticaret hacminin oluşmasına zemin oluşturduk. Dış Ticaret Köprüsü halkalarına ‘Türkiye-Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri Dış Ticaret Köprüsü’nü de eklerken, işadamlarımızdan gelen talepler doğrultusunda başta Rusya ve Kazakistan olmak üzere, ülke odaklı çeşitli çalışmalar da yaptık. 2008 yılına geldiğimizde, gerçekleştirdiğimiz bu organizasyonlarla girişimcilerimizin ufkunun genişlediğini ve tüm dünyanın artık oyun alanımız haline dönüştüğünü söylemekten büyük mutluluk duyuyoruz.”

FETÖ İDDİANAMESİNDE TUSKON

Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan 2016/103566 soruşturma no.lu, 2017/7327 esas no.lu ve 2017/1258 no.lu iddianamede, Fethullahçı casusluk ve terör örgütünün işverenler arasındaki örgütlenmesine ve işverenleri kontrol altına alarak onlardan kaynak sağlamasına ilişkin bölümler aşağıda sunulmaktadır:

“Örgütün Basın ve Yayın Organlarının Reklam ve Abonelik Gelirleri: f) STK’lardan sağlanan gelirler: TUSKON ve bağlı federasyon, dernek, şirket ile vakıflardan toplanan aidatlar.” (s.337)

“Fetö’ye Kaynak Sağlayanlar: Örgüt yapılanması içinde yer almayan ancak bu yapıya yakın birçok işadamı, şirket veya bu yapıyla hareket eden kimselerde önemli bir gelir kaynağı sağlamaktadır. TUSKON bünyesinde yer alan 55.000 şirketin çok büyük bir bölümü örgütün devasa ekonomik gücünü oluşturmaktadır. Bu örgütün kamu kurumlarındaki kadrolarının sağladığı imkanlardan faydalanmak ve örgüt sayesinde daha fazla büyümek için bu yapının kuruluşunun emrine girmiş ve onlarla birlikte hareket etmişlerdir. Gerçekte bu yapıyla organik bir bağı olmayan bazı şirketler devlete karşı örgütün başkaldırması üzerine yapıdan ayrılmışlar ve örgütün kontrolünden çıkmışlardır. Buna rağmen bazı şirketler halen bu yapının içinde yer alıp himmet sağlayarak örgüte destek olmaktadır. Fetullah Gülen ve örgütüyle ilişkisini kesemeyen şirketlere örnek olarak Koza-İpek Grubu ve Boydaklar Holding gösterilebilir. Bu iki topluluk organik ilişkiyi inkâr etmedikleri gibi Fetullah Gülen de sohbetlerinde açıkça onların verdiği destekten övgü ile söz etmektedir.” (s.348)

“Toplumun her kesiminden örgüt gücünü kullanarak hâlâ himmet toplamaktadır. Örgüt, himmet olarak topladığı para karşılığı hiçbir mal ve hizmet üretmemekte ve aslında şirketlerine ve finans kurumlarına haksız zenginleşme yoluyla ekonomik kaynak sağlamaktadır. Milletten bedelsiz, zahmetsiz, karşılıksız, haksız, dilenerek, dinle aldatıp dolandırarak veya bir tür gasp yoluyla elde edilen bu ekonomik kaynak, örgütün kurumlarına aktarılmaktadır. Örgütün emrindeki şirketler bu şekilde daha fazla büyümekte, büyüyen şirketler daha fazla kaynağa ihtiyaç duymaktadır. Örgüt, devamlı yeni ekonomik kaynak bulmak ve himmet toplama faaliyetini büyüterek devam ettirmek zorunda kalmaktadır. Bu şekilde örgütlenen ekonomik modelin büyüme ve kaynak kullanımı devam ettiği müddetçe, büyüyen ve her alana el atan örgüt zamanla devletin yerine geçmek mecburiyetindedir. Bu örgütün kaçınılmaz kaderidir ve zorunlu olarak er veya geç devlet mekanizmasını karşısında bulacaktır. Hiçbir devlet sistemi, amacı ne olursa olsun ayrı bir örgüt emrinde böyle bir ekonomik büyüme modeline ve haksız kazanca, haksız rekabete imkan vermez. Toplumun ekonomik hayatını, rekabetçi serbest piyasayı, emek ve sermaye ilişkisini bozan, devletten ayrı bir teşkilatın milletin ekonomik ve sosyal hayatına musallat olduğu harici bir sistemin kurulması, devletin varlık nedenini ekonomik düzenin güvenliğini ortadan kaldırdığı için bu tür bir yapılanmaya göz yumulamaz. Örgütün gelir kaynaklarını şahıslardan ve iş adamlarından alınan bağış, himmet gelirleri ile kurumsal gelirler olarak iki ana gruba ayırmak mümkündür. Bağış ve himmet gelirleri de iki gruba ayrılır; şahıslardan alınan ve işadamlarından alınanlar olmak üzere. (…)

“Himmet iş adamlarından da alınmaktadır. İş adamlarından kazançları oranında alınan himmet adı altında aynî ve nakdî yardımlar ile işadamlarının üye oldukları kuruluşlara üye aidatı olarak yatırılan paralardır. Örgüte bağlı Türkiye İş Adamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) bünyesindeki işadamlarından, gelir durumlarına göre her yıl düzenli olarak alınan paralar himmet geliridir. Bu paralar, bulundukları illerin büyüklüğüne ve ekonomik potansiyeline göre oradaki ilçe veya il sorumlularına bağlı muhasipler tarafından toplanmaktadır. Sanayinin yoğun olduğu yerlerde, işadamlarının bağlı olduğu TUSKON üyesi derneklerden sorumlu ayrı bir imam da duruma göre tayin edilebilmektedir. Fetullah Gülen’in talimatıyla örgüt, kendisine bağlı işadamlarını bir araya getirip, TÜSİAD ve MÜSİAD dışında bir çatı altında toplamak ve ayrı bir güç olarak ortaya çıkmak amacıyla 2005 yılında TUSKON’u kurmuştur. TUSKON, kendisine bağlı yedi (7) federasyon ve bunlara bağlı iki yüz on bir (211) üye dernekle faaliyet göstermektedir. Üye işadamı ve girişimci sayısı 2014 yılı itibarıyla 55.000 civarındadır. Söz konusu 55.000 üye arasında Boydak Holding, Koza-İpek Holding gibi çok büyük cirolara sahip işletmeler olduğu gibi, ilçe merkezlerindeki küçük bir hırdavatçı ya da eczacı da vardır. TUSKON’a bağlı olmayan TÜSİAD üyesi büyük şirketlerden ve holdinglerden örgüte yardım almaktadır. Söz konusu holdingler, doğrudan Örgüt ile bağlantılı bir kurum ve kuruluş bünyesine girmemekle ve himmet adı altında bir para vermemekle birlikte, sponsorluk, reklam bedeli, aynî yardımlar, vb. çeşitli adlarla söz konusu yapılanmaya maddi destek sağlamaktadırlar. Büyük holdinglerden maddi yardım temini, TUSKON üst düzey yöneticilerinin anılan holding patronlarını öncelikle ziyareti ve akabinde alt düzeyde tarafların yetkililerinin görüşmesi neticesinde gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de kamuoyunun bildiği iş dünyasının patronları, işlerinin rast gitmesi ve örgüt kadrolarına çarpılmamak için kerhen örgüte yardım yapmak mecburiyetinde kalmıştır. Örgütün finans kaynakları da örgüt gibi gizli ve sır doludur. (…)

“Örgüt, kamu kurumlarındaki kadrolaşmasını tamamladıktan sonra elinde bulundurduğu yaptırım gücünü nakde çevirmeye başlamıştır. Örgüte himmet vermeyi reddeden işadamlarını olağan dışı denetimler, gerçeğe aykırı raporlar, adlî veya idarî soruşturmalar ile cezalandırmıştır. Örgüt; adliye ve emniyet içerisinde yer alan mensupları aracılığıyla haklarında soruşturma bulunan işadamlarından himmet talep etmiş, karşılığında ise soruşturmaların kapatılması vaad edilmiştir. Gayrimeşru işlerden gelir elde eden kişiler, ‘himmet’ adı altında adeta haraca bağlanmıştır. Himmet uygulaması öyle yaygın hale gelmiştir ki; birçok işadamı ticaretini sağlıklı şekilde sürdürebilmek için örgüte para vermesi gerektiğine inanır hale gelmiştir. Himmet konusunda eli açık olan işadamları örgüt tarafından kamu ihaleleri ve başkaca mükâfatlandırılmıştır. Bunların yanı sıra mütevelli heyeti mensupları, işadamlarının kurduğu sivil toplum kuruluşlarına sohbet abilerinin talimatları doğrultusunda üye yapılmıştır. Örgüt böylelikle iş hayatında topyekûn söz sahibi olmayı amaçlamıştır. İhracatta kolaylık ve öncelik sağlama, kamu destek ve teşviklerini örgüt şirketlerine yönlendirme, mali denetim faaliyetlerinden haberdar olma ve denetimleri yönlendirme, kamu ihalelerini örgütle bağlantılı şirketlere verme, kamusal bilişim altyapı ve kurum arşivini örgütle bağlantılı şirketlerin menfaatine kullanma amacıyla örgüt, devletin bütün mali kurum ve kuruluşlarında da örgütlenmiştir. Sonuç itibariyle, örgüt, mali açıdan da ülke içerisinde “Devlete Paralel” olarak örgütlenen organize bir yapıdır.” (s.331-333)

“Kamu Teşvikleri: Örgütün en önemli gelir kaynaklarından birini de kamu kurumlarının verdiği ‘teşvikler’ oluşturmaktadır. Kamu teşviklerinin, hangi şartlarda nasıl kullandırılacağı konusunda idarelere geniş bir takdir hakkı bırakacak şekilde düzenlemeler yapılmıştır. Kamu idareleri içindeki örgüt mensupları, teşvikleri bağlı oldukları örgüt şirketleri ve organizasyonlarına veya kişilere vererek örgüte gelir sağlamaktadır. Bazı projelerin teşvikten bir değil birden fazla kez yararlandırıldığı, bir kimsenin aynı proje nedeniyle birden çok teşvik alıp almadığının denetlemediği tespit edilmiştir. Teşvik verilen proje oldukça basit ve teşviki hak etmediği halde ödeme yapılarak kamu idaresi zarara uğratılmıştır. Örgüte kamu kaynakları aktarılmak için kamu teşvik sistemi uygun bir fırsat sunmaktadır.” (s.347-348)

“Bağışa Zorlama: Örgüt üyeleri bağışta bulunmayan kişiyi hedef haline getirerek istenen bağıştan daha yüksek bir meblağı veya bütün servetini örgüte veya işaret ettiği yere aktarmak zorunda bırakacağı için hiç kimse bunu göze alamamakta sonuçta zor altında gönüllü olmayacak şekilde bir bağışı vermek mecburiyetinde kalmaktadır. (…) İşadamlarından bu yolla sağlanan gelirler basın yayın organlarında yer almış ve hemen hemen bu örgüte bağış yapmayan işadamı holding sahibi kalmamıştır. Kısaca örgütün gücü karşısında işadamları baş eğip Pensilvanya’dan aman dileyerek bağışlarını ulaştırmışlardır. Örgüte baş eğmeyen ve haracını teslim etmeyen kişilerin başına gelmeyen kalmamış, örgüt kârını daha fazla artırmak için elindeki devlete örgütün gücünü kullanmıştır. (s.348-349)

MÜSİAD Başkanı Nail Olpak, darbe girişiminden kısa bir süre sonra, 2016 yılı Ekim ayında yaptığı açıklamada, TUSKON’dan ayrılan çok sayıda işverenin MÜSİAD’a üye olmak için başvurduğunu, MÜSİAD’ın çok sayıda işverenin üyelik talebini reddettiğini söyledi: “Üye kabulü için mümkün olduğunca frendeyiz. Tarihimizde en fazla üyelik reddi kararı bu dönemde veriliyor. TUSKON’dan kopanlardan MÜSİAD’a başvuranlar oluyor. Aklanmak için MÜSİAD’a üye olmaya çalışanlar oluyor.” (Takvim, 22.10.2016)

15 Temmuz 2016 günlü darbe teşebbüsü sonrasında, 20.7.2016 gün ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla ülke genelinde olağanüstü hâl (OHAL) ilan edildi.

OHAL sürecinde, milli güvenlik açısından tehdit oluşturduğu belirlenen Fethullahçı Terör Örgütü’ne ait veya bu örgütle bağlantılı ve irtibatlı olan kurum ve kuruluşlar kapatıldı ve bunların varlıkları Hazine’ye devredildi. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun denetimine alınan bazı şirketlere de kayyım atandı. Bu kapsamda 705 şirkete kayyım ataması yapıldı.

TUSKON ile bağlantılı işverenlerin bir bölümü 15 Temmuz darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanması sonrasında yurtdışına kaçtılar ve Brüksel’de TUSKON EU adıyla bir yapı oluşturdular. Bu yapı TUSKON’u savunmayı sürdürmektedir.

TUSKON’A BAĞLI ÖRGÜTLER

15 Temmuz 2016 darbe girişimi öncesinde TUSKON’a bağlı federasyonlar ile bu federasyonlara üye olan derneklerin listesi aşağıda verilmektedir:

ANSİFED ANADOLU SANAYİCİ VE İŞADAMLARI FEDERASYONU (Konya)

Akdeniz Genç İş Adamları ve Üreticileri Derneği

Aksaray Genç İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Akşehir Sanayici ve İşadamları Derneği

Aktif İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Anadolu Girişimci İşadamları Derneği

Beyşehir Sanayiciler ve İşadamları Derneği

Ceyhan Girişimci İşadamları Derneği

Ereğli Girişimci İş Adamları ve Sanayiciler Derneği

Genç Sanayici ve İşadamları Derneği

Genç Sanayici ve İşadamları Derneği

Ilgın Sanayici ve İşadamları Derneği

Karaman Aktif Sanayicileri ve İşadamları Derneği

Kozan Girişimci İş Adamları Derneği

Mersin Akdeniz Sanayici ve İşadamları Derneği

Seydişehir Sanayici ve İşadamları Derneği

Tarsus Girişimci İşadamları Derneği

ANFED ANADOLU İŞADAMLARI FEDERASYONU (Ankara)

Aktif Sanayici İşadamları Derneği

Aktif Sivaslı Sanayici ve İşadamları Derneği

Anadolu Genç İşadamları Derneği

Anadolu Sorgun Girişimci İşadamları Derneği

Ankara İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Ankaralı Sanayici ve İşadamları Derneği

Bartın Aktif İşadamları Derneği

Başkent İş Adamları ve Sanayicileri Derneği

Çankırı Esnaf Sanayici ve İşadamları Derneği

Erciyes Aktif Sanayici İşadamları Derneği

Eskişehir Girişimci Sanayiciler ve İşadamları Derneği

Gelişen Sanayici ve İşadamları Derneği

HİTİT Sanayicileri ve İşadamları Derneği

Hür Sanayici ve İşadamları Derneği

Kastamonu İşadamları Derneği

Kdz.Ereğli Sanayici ve İşadamları Derneği

Kırşehir Ahi İşadamları Derneği

Osmaniye Girişimci İş Adamları Derneği

Polatlı İşadamları Derneği

Sincan Etimesgut Sanayicileri ve İşadamları Derneği

Sungurlu İş Adamları Derneği

TOSİAD İşadamları Derneği

Yozgat Sanayicileri ve İşadamları Derneği

Zonguldak İşadamları Derneği

DASİDEF DOĞA ANADOLU SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEKLERİ FEDERASYONU (Erzurum)

Ağrı Genç İşadamları Derneği

Ardahan Sanayici ve İşadamları Derneği

Artvin Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Bayburt Girişimci İşadamları Derneği

Bitlis Sanayici ve İşadamları Derneği

Erciş Sanayici ve İşadamları Derneği

Erzincan Girişimci İş Adamları ve Sanayicileri Derneği

Erzurum Girişimci İş Adamları Derneği

Hakkari İşadamları Derneği

Iğdır Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Kafkas Sanayici ve İşadamları Derneği

Muş Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Oltu Girişimci İş Adamları

Pasinler İşadamları Derneği

Patnos Girişimci İşadamları Derneği

Van Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Yüksekova Sanayici ve İşadamları Derneği

ESİDEF EGE VE BATI AKDENİZ SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEKLERİ FEDERASYONU (İzmir)

Akhisar Sanayici ve İş Adamları Derneği

Alanya Birleşik İşadamları Derneği

Alaşehir Sanayici ve İşadamları Derneği

Antalya Girişimci İşadamları Derneği

Aydın Sanayici ve İşadamları Derneği

Bakırçay Sanayici ve İşadamları Derneği

Balıkesir İş Adamları Derneği

Bandırma İşadamları Derneği

Biga İşadamları Derneği

Buca İş Adamları Derneği

Bucak İş Adamları Derneği

Burdur Tüccarlar ve İşadamları Derneği

Çiğli Sanayici ve İşadamları Derneği

Denizli İŞ Adamları Derneği

Didim İşadamları Derneği

Edremit Sanayici ve İşadamları Derneği

Fethiye İşadamları Derneği

Gönen Sanayici ve İş Adamları Derneği

Hür Sanayici ve İşadamları Derneği

Isparta Sanayici ve İş Adamları Derneği

İscehisar Mermerciler ve İş Adamları Derneği

İzmir Genç İşadamları Derneği

İzmir İş Adamları ve Sanayiciler Derneği

İzmir İşadamları Derneği

Karabağlar Genç İş Adamları Derneği

Kumluca İşadamları Derneği

Kütahya Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Manavgat Girişimci İşadamları Derneği

Manisa Sanayici ve İşadamları Derneği

Muğla Sanayici ve İşadamları Derneği

Nazilli Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Ödemiş Genç İşadamları Derneği

Salihli Sanayici ve İş Adamları Derneği

Soma İş Adamları Derneği

Söke İş Adamları Derneği

Tavşanlı Sanayici ve İş Adamları Derneği

Tire Sanayici ve İşadamları Derneği

Torbalı Sanayici ve İşadamları Derneği

Turgutlu Sanayici ve İşadamları Derneği

Uşak Sanayici ve İş Adamları Derneği

GÜNSİAF GÜNEYDOĞU SANAYİCİ VE İŞADAMLARI FEDERASYONU (Gaziantep)

Adıyaman Sanayici ve Genç İşadamları Derneği

Afşin Sanayici ve İş Adamları Derneği

Batman Genç İş Adamları Derneği

Bingöl Genç İş Adamları Derneği

Birecik Genç İş Adamları Derneği

Birleşik Sanayici ve İş Adamları Derneği

Diyarbakır Girişimci İş Adamları Derneği

Dörtyol Girişimci İşadamları Derneği

Düziçi Girişimci İşadamları Derneği

Elazığ Genç İş Adamları Derneği

Elbistan Sanayici ve İş Adamları Derneği

Erzin Genç İş Adamları ve Eğitim Derneği

Gaziantep Girişimci İşadamları Derneği

Gaziantep İpek İş Kadınları Derneği

Habur İş Adamları Derneği

Hür Sanayici ve İş Adamları Derneği

Kadirli Genç İş Adamları Derneği

Kahramanmaraş İşkadınları Derneği

Kahramanmaraş Lider İş Adamları Derneği

Kırıkhan Sanayici ve İş Adamları Derneği

Kızıltepe Aktif Sanayici ve Genç İşadamları Derneği

Kilis İş Adamları Derneği

Körfez İskenderun Sanayici İşadamları Derneği

Malatya Aktif İş Adamları Derneği

Malatya Rahime Batu Koleji Mezunlar İşadamları Derneği

Mardin İş Adamları Derneği

Midyat Sanayici İşadamları Derneği

Nizip Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Nusaybin Girişimci İş Adamları Derneği

Osmaniye Genç İş Adamları Derneği

Payas Sanayici ve İşadamları Derneği

Siirt İş Hayatı Dayanışma Derneği

Siverek Aktif İşadamları Derneği

Sunder İş Adamları Derneği

Şanlıurfa Genç İş Adamları Derneği

Viranşehir Genç İşadamları Derneği

KASİF KARADENİZ SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEKLERİ FEDERASYONU (Samsun)

Ardahan Sanayiciler ve İş Adamları Derneği

Bafra Sanayici ve İşadamları Derneği

Boyabat İşadamları Derneği

Çarşamba Sanayici ve İşadamları Derneği

Çay Sanayicileri İş Adamları Derneği

Erbaa Sanayici ve İş Adamları Derneği

Fatsa Sanayici ve İşadamları Derneği

Giresun İş Hayatı Derneği

Gümüşhane Genç İşadamları Derneği

Karadeniz Genç İşadamları Derneği

Karadeniz Sanayici ve İşadamları Derneği

Merzifon Sanayici ve İşadamları Derneği

Nazilli Aktif Sanayici İş Adamları Derneği

Ordu İşadamları Derneği

Rize Sanayici ve İşadamları Derneği

Sinop Sanayici ve İşadamları Derneği

Suluova Sanayici ve İşadamları Derneği

Tokat Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Turhal Sanayici ve İşadamları Derneği

Ünye İşadamları Derneği

Yeşilırmak Sanayici ve İşadamları Derneği

MARİFED MARMARA İŞ HAYATI DERNEKLERİ FEDERASYONU (İstanbul)

Anadolu Endaze Sanayici ve İş Adamları Derneği

Atılım İşadamları Derneği

Avrasya İşadamları Derneği

Bahçelievler İşadamları Derneği

Balkan İş Dünyası Dayanışma Derneği

Bilecik Sanayici ve İşadamları Derneği

Bolu Sanayici ve İşadamları Derneği

Bursa Girişimci İşadamları Derneği

Çanakkale Girişimci İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Çerkezköy Ergene Havzası Sanayici ve İş Hayatı Derneği

Düzce Sanayici ve İşadamları Derneği

Florya İşadamları Derneği

Gebze Sanayici ve İşadamları Derneği

Gemlik Sanayici ve İşadamları Derneği

Geredeli Sanayici ve İş Adamları Derneği

Güngören Sanayici ve İşadamları Derneği

Helezon İşadamları Derneği

İhracatçı ve Sanayici İşadamları Derneği

İkitelli Sanayici ve İşadamları Derneği

İnci İş Kadınları Derneği

İnegöl Sanayici ve İşadamları Derneği

İstanbul Genç İşadamları Derneği

İstanbul İş Dünyası ve Kadın Derneği

İstanbul Sanayici ve İşadamları Derneği

İstanbul Verim İşadamları Derneği

İş Dünyası Gelişim Derneği

İş Hayatı Dayanışma Derneği

Karabük Sanayici ve İşadamları Derneği

Kırklareli İşadamları Derneği

Kocaeli Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Koza İş ve Kadın Derneği

Küresel Atılım Sanayi ve İşadamları Derneği

Lüleburgaz İşadamları Derneği

Marmara Bahar İşadamları Derneği

Marmara Sanayici ve İşadamları Derneği

Sakarya Girişimci ve Sanayi İşadamları Derneği

Tekirdağ Aktif Sanayi ve İşadamları Derneği

Trakya Aktif Genç İşadamları Derneği

Vifak Sanayici ve İşadamları Derneği

Yalova Aktif Sanayi ve İşadamları Derneği

DARBE GİRİŞİMİ SONRASINDAKİ GELİŞMELER

Fethullahçı casusluk ve terör örgütünün 15 Temmuz 2016 tarihindeki ayaklanma girişiminden sonra, 22 Temmuz 2016 gün ve 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile bu örgütle ilişkili yapılanmalar kapatıldı.

23 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname”nin ilgili bölümleri aşağıda sunulmaktadır:

“Kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin tedbirler

Madde 2 – (1) Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen;

a) Ekli (I) sayılı listede yer alan özel sağlık kurum ve kuruluşları,
b) Ekli (II) sayılı listede yer alan özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonları,

c) Ekli (III) sayılı listede yer alan vakıf ve dernekler ile bunların iktisadi işletmeleri,

ç) Ekli (IV) sayılı listede yer alan vakıf yükseköğretim kurumları,

d) Ekli (V) sayılı listede yer alan sendika, federasyon ve konfederasyonlar,

kapatılmıştır.

(2) Kapatılan vakıfların her türlü taşınır ve taşınmazları ile her türlü mal varlığı, alacak ve hakları, belge ve evrakı Vakıflar Genel Müdürlüğüne bedelsiz olarak devredilmiş sayılır. Kapatılan vakıf yükseköğretim kurumlarının sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ve kapatılan diğer kurum ve kuruluşlara ait olan taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrak Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılır, bunlara ait taşınmazlar tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilir. Birinci fıkrada sayılanların her türlü borçlarından dolayı hiçbir şekilde Hazineden bir hak ve talepte bulunulamaz. Devire ilişkin işlemler ilgili tüm kurumlardan gerekli yardımı almak suretiyle ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilir.

(3) Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı belirlenen ve ekli listelerde yer almayan özel ve vakıf sağlık kurum ve kuruluşları, özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonları, vakıflar, dernekler, vakıf yükseköğretim kurumları, sendikalar, federasyonlar ve konfederasyonlar, ilgili bakanlıklarda bakan tarafından oluşturulacak komisyonun teklifi üzerine bakan onayı ile kapatılır. Bu fıkra kapsamında kapatılan kurum ve kuruluşlar hakkında da ikinci fıkra hükümleri uygulanır.”

667 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ekinde yer alan listedeki işveren dernek ve vakıfları aşağıda belirtilmektedir:

Adana Kadın Girişimciler Derneği

Adıyaman Sanayici ve Genç İş Adamları Derneği

Afyonkarahisar Hür Sanayici ve İşadamları Derneği

Ağrı Genç İş Adamları Derneği

Akdeniz Girişimci İş Adamları Derneği (Mersin)

Akhisar Sanayici ve İşadamları Derneği

Aktif İş Kadınları Derneği Kütahya Şubesi

Aktif İşadamları Kültürel Zenginlik İnsanlığa Hizmet ve Kent Sorunları Derneği

Aktif İşadamları ve Sanayiciler Derneği (Konya)

Alanya Birleşik İşadamları Derneği

Alaplı Genç İş Adamları Derneği

Anadolu Girişimci İş Adamları Derneği

Anadolu İşadamları Federasyonu

Anadolu İşadamları Federasyonu

Anadolu İşadamları ve Sanayiciler Derneği

Anadolu Sanayici ve İşadamları Federasyonu

Anadolu Yakası Sanayici ve İşadamları Derneği

Ankara Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Ankara Girişimci Kadınlar Derneği

Ankara İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Antalya Girişimci İşadamları Derneği

Ardahan Sanayici ve İş Adamları Derneği

Atılım İşadamları Derneği

Avrasya İşadamları Derneği

Avrasya Sanayici ve İşadamları Derneği

Aydın Sanayici ve İş Adamları Derneği

Bafra Sanayici ve İşadamları Derneği

Bağcılar Sanayicileri ve İş Adamları Derneği

Bahçelievler İşadamları Derneği

Bakırçay Sanayici ve İşadamları Derneği

Balıkesir İş Adamları Derneği

Bandırma İşadamları Derneği

Bartın Aktif İşadamları Derneği

Başkent İş Adamları ve Sanayicileri Derneği

Batman Girişimci İş Adamları Derneği

Bayburt Girişimci İş Adamları Derneği

Beyşehir Sanayici ve İşadamları Derneği

Biga İşadamları Derneği

Bilecik Sanayici ve İş Adamları Derneği

Bingöl İşadamları Derneği

Birleşik Sanayici ve İşadamları Derneği

Bismil Genç İş Adamları Derneği

Bitlis Sanayici ve İşadamları Derneği

Bodrum Sanayici ve İş Adamları Derneği

Boyabat İşadamları Derneği

Bucak Sanayici ve İşadamları Derneği

Burdur Tüccar ve İş Adamları Derneği

Bursa Genç Sanayici ve İş Adamları Derneği

Bursa Girişimci İşadamları Derneği

Büyükçekmece Sanayicileri ve İşadamları Derneği

Ceyhan Girişimci İş Adamları Derneği

Cizre Sanayici ve İşadamları Derneği

Çanakkale Girişimci İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Çankırı Esnaf, Sanayici ve İşadamları Derneği

Çekmeköy Sanayici ve İşadamları Dayanışma Derneği

Çine Sanayici ve İşadamları Derneği

Dargeçit Sanayici ve İş Adamları Derneği

Demiad Denizli Müteahhit İş Adamları Derneği

Denizli İşadamları Derneği

Denizli İşadamları Kültür Derneği

Dilovası Sanayicileri Vakfı

Diyarbakır Girişimci İş Adamları Derneği

Doğu Anadolu Sanayici ve İş Adamları Dernekleri federasyonu

Dörtyol Girişimci İş Adamları Derneği

Düzce Sanayici ve İş Adamları Derneği

Düziçi Girişimci İş Adamları Derneği

Edremit Sanayici ve İşadamları Derneği

Ege ve Bazı Akdeniz Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu

Eksen İş Hayatı ve Dayanışma Derneği

Elazığ Girişimci İş Adamları Derneği

Elbistan Sanayici ve İşadamları Derneği

Erciş Sanayici ve İş Adamları Derneği

Ergani Genç İş Adamları Derneği

Erzincan Girişimci İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Erzincanlı Sanayici ve İşadamları Derneği

Erzurum Girişimci İşadamları Derneği

Eskişehir Genç İşadamları Derneği

Eskişehir Girişimci Sanayiciler ve İş Adamları Derneği

Fethiye İşadamları Derneği

Florya İşadamları Derneği

Gaziantep Girişimci İş Adamları Derneği

Gebze Sanayici ve İş Adamları Derneği

Gelişen Sanayici ve İş Adamları Derneği

Gemlik Sanayici ve İşadamları Derneği

Genç Girişimciler İletişim ve Dayanışma Derneği

Genç Sanayiciler ve İş Adamları Derneği (Nevşehir)

Giresun İş Hayatı Dayanışma Derneği

Girişimci Üretken Sanayici ve İşadamları Derneği

Gökçebey İş Adamları Derneği

Güneydoğu Plastik ve Kimya Sanayicileri Derneği

Güneydoğu Sanayici ve İş Adamları Federasyonu

Hakkari İş Adamları Derneği

Hatay Genç İşadamları Derneği

Hitit Sanayicileri ve İş Adamları Derneği

Hür Sanayici ve İşadamları Derneği

Hür Sanayici ve İşadamları Derneği

Iğdır Aktif İşadamları ve Sanayicileri Derneği

Isparta Sanayici ve İş Adamları Derneği

İHSANDER İhracatçı ve Sanayici İşadamları Derneği

İnegöl Sanayici ve İşadamları Derneği

İstanbul Genç Girişimciler Derneği

İstanbul Genç İşadamları Derneği

İstanbul Girişimciler Derneği

İş Dünyası Gelişim Derneği

İzmir Genç İşadamları Derneği

İzmir İşadamları Derneği

İzmir Sanayici ve İş Kadınları Derneği

Kadirli Girişimci İş Adamları Derneği

Kafkas Sanayici ve İşadamları Derneği

Kahramanmaraş Lider İşadamları Derneği

Karabük Safranbolu İş Adamları Derneği

Karadeniz İşadamları Derneği

Karadeniz Sanayici ve İş Adamları Dernekleri Federasyonu (Samsun)

Karadeniz Sanayici ve İşadamları Derneği

Kastamonu İşadamları Derneği

Kırıkhan Sanayici ve İşadamları Derneği

Kırşehir Ahi İş Adamları Derneği

Kızıltepe Aktif Sanayici ve Genç İşadamları Derneği

Kocaeli Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Kocaeli Girişimci İş Kadınları Derneği

Koza-İpek Eğitim Sağlık Hizmet Yardım Vakfı

Körfez İskenderun Sanayici İş Adamları Derneği

Kulu Girişimci İş Adamları Derneği

Kulüp Kocaeli İş Adamları Derneği

Kurtalan Genç İşadamları Derneği

Kütahya Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Lonca İstanbul Genç İşadamları Derneği

Lüleburgaz İş Adamları Derneği

Madenciler Dayanışma Derneği

Madin İşadamları Derneği

Malatya Aktif Eğitim Girişimcileri Derneği

Malatya Aktif İşadamları Derneği

Manavgat Girişimci İşadamları Derneği

Manisa Sanayici ve İşadamları Derneği

Marmara Bahar İşadamları Derneği

Marmara İş Hayatı Dernekleri Federasyonu

Marmara İş Hayatı ve Emek Dernekleri Federasyonu

Marmara Sanayici ve İşadamları Derneği

Mersin Akdeniz Sanayici ve İşadamları Derneği

Merter Sanayici ve İşadamları Derneği

Merzifon Sanayici ve İş Adamları Derneği

Muasır Ticaret Adamları Derneği

Muş Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Nazilli Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği

Niğde Genç Sanayici ve İş Adamları Derneği

Nilüfer Kadın Girişimcileri ve Dayanışma Derneği

Nusaybin Girişimci İş Adamları Derneği

Ordu İş Adamları Derneği

Orhangazi Girişimci ve Sanayici İşadamları Derneği

Ormanlı Genç İş Adamları Derneği

Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği

Osmaniye Genç İşadamları Dayanışma Derneği

Osmaniye Girişimci İşadamları Derneği

Ödemiş Genç İşadamları Derneği

Reşadiye Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Rize Sanayici ve İşadamları Derneği

Sakarya Girişimci ve Sanayici İşadamları Derneği

Samsun Girişimci Kadınlar Derneği

Siirt İş Adamları Derneği

Siirt Sanayici ve Girişimci İş Adamları Derneği

Silifke Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Silivri Genç İş Adamları Derneği

Sincan Etimesgut Sanayici ve İşadamları Derneği

Sinop Sanayici ve İş Adamları derneği

Siverek Aktif İş Adamları Derneği

Soma İş Adamları Derneği

Suluova Sanayici ve İşadamları Derneği

Şanlıurfa Girişimci İşadamları Derneği

Tarsus Girişimci İşadamları Derneği

Tavas Genç İşadamları Derneği

Tavşanlı Sanayici ve İşadamları Derneği

Tekirdağ Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Tokat Aktif Sanayici ve İş Adamları Derneği

Trakya Aktif Genç İş Adamları Derneği

Trakyalı Yönetici ve Sanayici ve İş Adamları Derneği

Turgutlu Sanayici ve İşadamları Derneği

Turhal Sanayici ve İş Adamları Derneği

Türk Çin Sanayici İş Adamları Derneği

Türk Genç İşadamları Vakfı

Türkiye İş Adamları ve Sanayiciler Konfederasyonu

Uluslararası Girişimcilik ve Kalkınma Ajansı Derneği

Uşak Sanayici ve İş Adamları Derneği

Van Aktif Sanayiciler ve İşadamları Derneği

Vifak Sanayici ve İş Adamları Derneği

Yalova Aktif Sanayiciler İşadamları Derneği

Yeşilırmak Sanayici ve İş Adamları Derneği (Amasya)

Yüksekova Sanayici ve İşadamları Derneği

Zonguldak İş Adamları Derneği