TÜRKİYE İŞSİZLİK SİGORTASINDA AB ÜLKELERİNİN ÇOK GERİSİNDE
Kalkınma Bakanlığı uzmanı Müşerref Küçükbayrak tarafından hazırlanan tezde, Türkiye´nin AB ülkeleri üe karşılaştırıldığında işsizlik sigortası ödemelerinde çok düşük düzeylerde kaldığı ortaya çıktı. İşsizlik sigortası ödemelerinin toplanan fonlara oranla seviyesinin karşılaştırıldığı çalışmada Türkiye 6.8 ile en sonda yer aldı.
Türkiye işsizlik sigortasında cimri çıktı
Kalkınma Bakanlığı uzmanı Müşerref Küçükbayrak tarafından hazırlanan tezde, Türkiye’nin AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında işsizlik sigortası ödemelerinde çok düşük düzeylerde kaldığı ortaya çıktı. İşsizlik sigortası ödemelerinin toplanan fonlara oranla seviyesinin karşılaştırıldığı çalışmada Türkiye 6.8 ile en sonda yer alırken, Slovakya dışındaki AB ülkelerinin endeks değeri 20’nin üzerinde. Arkadaşımız Mehmet KAYA’nın haberi.
İşsizlik sigortası ödemelerinde Türkiye’nin AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında çok düşük düzeylerde kaldığı hesaplandı. Kalkınma Bakanlığı tarafından yayınlanan "Türkiye’de işsizlik sigortasının kapsamı ve işsizlik ve istihdam süresi açısından değerlendirilmesi" başlığını taşıyan uzmanlık tezinde, işsizlik sigortası ödemelerinin toplanan fonlara oranla seviyesi karşılaştırıldı. Türkiye’nin oram 6.8 olarak belirlenirken, en yakın AB ülkesi 7.8 ile Slovakya oldu. Bunun dışındaki bütün AB ülkelerinin endeks değeri 20’nin üzerinde bulunuyor.
Kalkınma Bakanlığı uzmanı Müşerref Küçükbayrak tarafından hazırlanan tezde, Türkiye’nin işsizlik sigortasını işsizlerin neredeyse tamamını kapsayacak şekilde tasarlamasına rağmen, yararlanan kişi sayısının az olduğu tespitine yer verildi. Tezde, uygulamada olan işsizlik sigortasının "cömert yapıda olmadığTnın gözlendiği kaydedildi.
İşsizlik sigortası sistemlerinin dağıtılan fonlarla yıllar içinde nasıl yönetildiğini tespit etmeyi hedefleyen endekste, aylık bağlanma oram, işsiz sayısı ve işsizlik sigortasından yararlanan kişi sayısının değişim oranlan izleniyor. Endeks, AB ülkeleri ile karşılaştırmaya imkan verecek şekilde 2009 verileriyle oluşturuldu. Türkiye’nin endeks değerinin yararlanan sayısının az olmasından kaynaklandığı kaydedilen çalışmada, sigortadan ödenek alanların toplam işsizlere oranının Türkiye’de yüzde 0,13 olduğu hesaplandı.
Avrupa ülkelerine bakarak trend incelenediğinde ise 2005 yılma göre işsizlik sigortası endeksine göre cömert ülkelerin 2005-2009 yıllan arasında daha az cömert hale gelmeye başladıkları, buna oranla daha az cömert ülkelerin de daha cömert olmaya başladıkları ortaya çıktı. Türkiye’nin de bu trende dahil olduğu, en düşük cömertlik endeks değerine sahip olmasına karşılık zaman içinde daha cömert olma eğiliminde bulunduğu anlatıldı. Türkiye’nin 2005’e göre endeks değerinin 3,8 puan arttığı bilgisine yer verildi. Türkiye’nin endeks değerinin iki kanndan fazla artmasında en önemli nedenin 2008 yılında küresel krizle birlikte işten çıkarmaların yoğunlaşmasıyla işsizlik sigortasından yararlananların sayısındaki artış ve yasa değişikliği ile ödeme miktarlarının yükseltilmesi olduğu vurgulandı. Buna karşılık, işsizlik sigortasından yararlananların toplam işsizlere oranının düşük kalmasının endeksin daha üst seviyelere gelmesini engellediği tespitine yer verildi.
Cömert ülkelerde yoksulluğu da önlüyor
Tezde, işsizlik sigortası ile yoksulluğun azalnlması arasındaki ilişkiye de yer verildi. İşsizlik sigortasıİşsizlik sigortası cömertlik endeksi nın cömert olduğu ülkelerde, bu ödemelerin yoksulluğu azaltmakta olumlu katkı yaptığı, çünkü bu ülkelerde aynı zamanda hane geliri içinde ücretin büyük pay aldığı anlatıldı. İşsizlik halinde gelir kaybının büyük olması anlamına gelen bu durumun, işsizlik sigortası ile telafisinin doğrudan sonuç verdiği belirtildi.
İlk bakışta, yoksulluğu azaltma yönünde işsizlik sigortasında cömert bir ödemenin çok iyi bir sonuç vereceği sonucuna ulaşılacağı kaydedilen çalışmada, bunun tersine yüksek işsizik sigortası ödemelerinin insanlan çalışmaktan caydırıcı, dolayısıyla işgücü arzını kısıtlayıcı bir sonucu sağlayabileceği belirtildi. Yapılan çalışmalarda, işsizlik sigortasının cömert olduğu ülkelerde işsizlik sürelerinin uzadığını ama aynı zamanda kişilerin işte kalma sürelerinin de arttığı tespitine yer verildi.
Çalışmada, işsizlik sigortasının yoksulluğu azaltma yönündeki etkisinin Türkiye için hesaplanmasında yaşanan güçlüklere de yer verildi. İŞKUR kayıtlarında işsizlik sigortası alanlann ücret dışı gelirlerine ilişkin kayıt tutulmaması, yoksulluk seviyesini ölçmek için yapılan anketlerde de işsizlik sigortasına ilişkin verilerin yeterli olmadığı kaydedildi.