13 Kasım 2018
‘TEK TİP’ ÜRETİMİ VURACAK
Sigara markalarının tek tip pakette satılmasını öngören teklif Meclis’ten geçti. Tütün üretiminin düşeceği belirtiliyor.
Tütün ve tütün mamulleri sektöründe üretimi ve ihracatı sekteye uğratacağından endişe duyulan kanun teklifi, ilgili meclis komisyonunda kabul edildi. TBMM’ye sunulan sağlıkla ilgili teklifte ‘tek tip paket’ maddesi bazı sektör temsilcileri tarafından ‘sağlığa faydalı’ bulunurken, bazı temsilciler tarafından ise kaçak sigarayı artırıp, üretim ve ihracatı düşüreceği ileri sürülerek tartışmaya açılmıştı.
Meclis’te kabul edilen teklif, Genel Kurul’dan da onay alırsa, sigaralar hangi marka olursa olsun tek tip siyah bir paket içerisinde satılacak. Markalar, paketin yalnızca bir yüzeyine ve bu yüzeyin yüzde 5’ini geçmeyecek biçimde yazılacak. Paketlerin üzerine markanın logosu, simgesi veya işaretleri bulunmayacak.
.jpg)
60 bin üretici
Teklifin onaylanmasının kaçak sigara kullanımını artıracağından endişe duyan Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur, düzenlemeden 60 bine yakın tütün çiftçisinin olumsuz etkileneceğini, üretim ve ihracatın düşeceğini dile getirdi. Ayrıca 2018’de kaçak sigara satışının yüzde 8 olduğunu kaydeden Umur, tek tip paket uygulamasıyla, kaçakçılığın artacağını, bunun vergi kayıbına neden olacağını aktardı.
Öte yandan teklif, film ve dizilerde, sinema ve tiyatrolarda gösterilen eserlerde, internet ve benzeri ortamlarda tütün ürünleri görüntülerine yer verilmemesini de kapsıyor. Ancak yasaklara rağmen sigaraya ödenen para son 10 yıldır arttı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’na göre Türkiye’de 2017’de 106 milyar adet sigara için 56 milyar lira ödendi. Son 10 yılda satılan 1 trilyon adet sigara satılırken, yurttaşın ödediği para 329 milyar lirayı buluyor. Tütün ve tütün mamullerinde son bir yıllık ihracatı 1 milyar dolar oldu.
Vergi kaybı
Tütün Eksperleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Servet Yaprak, halk sağlığı faydası için yapılan düzenlemelerin ekonomik yansımalarının her zaman sıkıntılı olduğuna dikkat çekti. Yaprak şu değerlendirmeye yaptı: “Türkiye’de satışa sunulan sigara paketleri üzerinde hali hazırda paket yüzeyinin yüzde 65’i, sağlık uyarıları ve sigara kullanımı konusunda dikkat çeken resimler içeriyor. Yeni düzenlemeyle bu oran yüzde 85’e çıkarılarak markaların ayırt edici özelliklerinin ortadan kaldırılması planlanıyor. Düzenlemeyle gençlerin ve çocukların sigaraya ulaşımı zorlaştırılacak. Ancak burada devletin de vergi kaybı olacak.”
