Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
18 Ekim 2021
TEDARİKTEKİ KAR TOPU RAFLARDA ÇIĞA DÖNÜŞÜYOR

Küresel gıda fiyatları endeksi zirvede.

TEDARİKTEKİ KAR  TOPU RAFLARDA ÇIĞA DÖNÜŞÜYOR

Uzmanlar yakıt fiyatlarındaki artışta, iklim değişikliği ve küresel salgının etkisinin temel olduğunu söyledi ve ekledi: “Fiyatlarda iyileşme için üretimi artırmamız ve gıda israfının önüne geçmemiz gerek.”

Küresel gıda fiyatları endeksi zirvede. Dünya ölçeğinde enerji ve gıda öncülüğünde fiyatlar artıyor. Enflasyonist dönem kapıyı çaldı. Enflasyonun kalıcılığı tartışmaları, enerji fiyatlarının artışında spekülasyonun etkili olması bir yana özellikle gıda tarafında fiyatların artması yapısal nedenlere dayanıyor. Sorun haline gelen bu yapısal etkenlerde değişim sağlanmazsa gıda krizi tehlikesi bile söz konusu olabilir. Ülkemizde gıda hurafeleri konusunda toplumu bilinçlendirmek için çalışmalar yapan, yabancı yayınları çeviren ve sektörel derneklerde görev alan gıda mühendisi, Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) Genel Koordinatörü Dr. Ebru Akdağ ile gıda meselesini konuştuk:

İLK ÜÇ NEDENİ SIRALADI

Küresel gıda fiyatlarındaki artışın ana nedenlerini saysanız. İlk üçe ne yazabiliriz?

Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) aylık küresel gıda fiyatları endeksi raporuna bakılacak olursa, Eylül 2021’de, önceki yılın aynı dönemine kıyasla küresel gıda fiyatlarında yüzde 33’lük ciddi bir artış görülmektedir ve rekor seviyelere ulaşmıştır. Gıda fiyatlarını etkileyen faktörler oldukça girift ve karmaşıktır. Bu bölgelere ve içinde bulunulan dönemlerin getirdiği zorluklara göre değişkenlik gösterir.

Bugünkü duruma bakarsak, küresel gıda fiyatlarındaki artışta ilk üç için yakıt fiyatlarındaki artış, iklimsel değişim ve pandeminin etkilerini sıralayabiliriz. 2020 yılında başlayan petrol fiyatlarındaki artış, gıda üretim ve taşıma maliyetlerini yükselterek FAO endeksindeki tüm gıda ürünlerinin fiyatlarını etkilemiştir.

Kovid-19 pandemisinin oluşan işgücü kıtlığıyla gıda üretimi, hasadı, işlenemesi ve dağıtımında görev alanların sayısını ve dolayısıyla gıda fiyatlarını artırmıştır.

FAO tarafından “öngörülemeyen” ve “elverişsiz hava koşullarının” hasat beklentilerinin azalmasına”, “hava koşullarından etkilenen hasatlara” ve “üretim azalmasına” neden olduğu rapor edilmiştir.

Zaten ortalama gerçek gıda fiyatları, 2000’lerden bu yana, 1960’larda başlayan düşüş eğiliminin tersine çevrilmesi ile yükselmekteydi. Üzerine günümüzün zorlu koşullarının eklenmesiyle, gıda fiyatları tüm dünyada en yüksek seviyelere ulaşmasına neden oldu.

FİYATLARIN DÜŞMESİ BEKLENİYOR

Yükselen enerji maliyetlerinin mevcut gıda enflasyonuna yansımasını bekleyebilir miyiz?

Elbette, bu gıdanın üretiminden, lojistiğine ve bu esnada sağlanması gereken tüm koşulları doğrudan etkileyen bir faktördür.

Fiyatların geri gelmesini bekliyor musunuz?

Genel olarak küresel bazda önce artış hızında bir yavaşlama ve ardından da fiyatlarda gerileme beklentisi var. Özellikle güçlü bir ülke olarak, bu toparlanmada Türkiye’nin daha önde yer almasını umuyoruz. Bu dönemde tüm dünyadaki emtia fiyatlarının arttığı malum. Normalleşme ile beraber gıda sektöründeki fiyatların da geriye gelmesini bekliyoruz.

İSRAFI ÖNLEMEK BİLE BİR ÇÖZÜM

Yeni bir şok dalgasına karşı neler yapılabilir?

Kısa vadede yeni bir şok dalgasına karşı, şu anda devlet kurumlarımızın yaptığı gibi, ithal hammaddelerde vergi indirimi, üreticilerin desteklenmesi gibi acil durum önlemleri devreye sokulabilir. Ancak bunlar uzun vadede sorunu çözebilecek adımlar değil. Bu adete kalp masajıyla kişiyi hayata döndürmeye benziyor, sonrasında ise iyileşme ve sağlıklı bir yaşam için alınması gereken önlemler, muhtemel bir hayat tarzı değişikliği gerektiriyor.

Tüketiciler ise gıda enflasyonundan ceplerini koruyabilmek için hanelerinde gerçekleşen gıda israfını engellemeye odaklanabilirler. Ülkemizde çok ciddi bir gıda israfı var ve bunun neredeyse yarısının evlerde gerçekleştiği belirtiliyor. Toplamda üretilen meyve sebzenin ve ekmeğin yüzde 50’sinden fazlasının israf edildiği tahmin ediliyor. Burada çöpe giden sadece gıdanın kendisi değil, o gıdayı üretmek için kullanılan su, zaman, enerji, emek de ziyan oluyor.

HAVZA MODELİNE DİKKAT ÇEKTİ

Ülkelerin gıda güvenliklerini sağlamaları için önerileriniz var mı?

Biz tarımsal üretim ve jeopolitik konumu açısından güçlü ve şanslı bir ülkeyiz. Potansiyelimizi gerçekleştirmek için gereken adımları atmamız durumunda gıda güvenliğimizi sağlamak adına, başka ülkelere kıyasla daha avantajlıyız. Başta dışa bağımlı olduğumuz alanlar olmak üzere, tarımsal üretimimizi artırmayı hedeflemeli, ekilebilir arazilerden en verimli şekilde faydalanmalıyız.

Buradaki en etkili olabilecek yollardan biri yıllar önce üzerine çalışılan havza modelini, doğru bir şekilde hayata geçirmek olacaktır. Bunun için hangi ürünün hangi havzada en verimli şekilde üretilebileceği ve değişen iklimsel koşullara göre ne kadar zamanla olası kaymaların gerçekleşebileceği tespit edilmelidir. Ardından tarımsal üretim teşviklerinin her başvurana değil, ilgili havzada, doğru ürünü üretecek olanlara verilmesiyle doğru tarımsal üretim haritamızın oluşturulması ve üretimin arttırılması hedeflenmelidir.

RAF FİYATLARI KÜRESEL BİR OLGU

Raflardaki pahalılığın sorumlusu tek başına aracılar yani tedarik zinciri mi?

Raflardaki gıdaların pahalılığı, tek bir sorumlu işaret edemeyecek kadar çok değişkene bağlıdır. Tedarik zincirinin neredeyse her aşamasında artan yükler adeta bir kartopundan çığ etkisi yaratmaktadır. Kaldı ki bu durum Türkiye’ye özgü de değil, küresel bir olgudur. Buna ek olarak döviz kurlarındaki artış, ithal edilen hammaddeler ve üretimde kullanılması gereken diğer malzemeler üzerinde çok büyük bir yük getirmektedir.

Dolayısıyla gıda fiyatlarının düşüşe geçebilmesi için hem küresel bazdaki etkenlerin farklılaşması hem de ulusal ölçekte hammadde üretimini artıracak ve maliyetini azaltacak adımlar atılmalıdır.

KAYNAK Aydınlık
DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.