Türkiye’deki bireylerin tasarruf oranı yüzde 15’le gelişmekte olan ülkelerin oldukça gerisinde bulunuyor.

Türkiye ekonomisinin en önemli sorunlarından biri olan tasarruf açığı, yatırımların dış finansmana bağlılığını artırırken, cari açık sorununu da körüklüyor. Türkiye’de bireylerin tasarruf davranışlarını incelemek üzere ING Bank’ın  gerçekleştirdiği Tasarruf Eğilimleri Araştırması çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Sabancı Üniversitesi ve Ipsos işbirliği ile hazırlanan rapora göre, Türkiye’de bireylerin tasarruf etme oranı 3 yıl içinde yüzde 10-15 aralığında seyrediyor.

Türkiye’nin tasarruf oranının özellikle gelişmekte olan ülkeler ile karşılaştırıldığında düşük olduğunu belirten ING Bank Bireysel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Barbaros Uygun, “Tasarruf, cari açığın arkasında yatan en önemli nedenlerden biri ve tasarruf eksikliği ekonominin kırılganlığını artırıyor. Tasarruf, yatırımların dolayısıyla da büyümenin arkasındaki önemli değişkenlerden biri” dedi. Türkiye’de bireylerin kısa vadeli şoklara karşı korunma ile ilgili tasarruf amaçlarının öne çıktığını belirten Uygun, uzun vadeli amaçların göz ardı edildiğini söyledi.

Sabancı Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Alpay Filiztekin ise sürdürülebilir büyüme için tasarrufların üretken yatırımlara dönüştürülmesinin önemine dikkat çekerken, “Düşük tasarrufun finansal sisteme dahil olmaması, sistemin derinliğini

azaltıyor. Tasarrufların büyümeyi sağlayacak yatırımlara dönüşmesini engelliyor” diye konuştu.

YÜZDE 45’İ SİSTEM DIŞINDA

4 yılda 40 bin kişi ile görüşme yapılarak raporlandırılan araştırma sonuçlarına göre, bireyler tasarruf için birden fazla aracı tercih ediyor. Tasarruf edenlerin yüzde 46’sı mevduatı tercih ediyor. Yüzde 35.7’si ise tasarruflarını yastık altı tabir edilen altın, para veya değerli taşla değerlendiriyor. Uzun vadeli tasarruf imkanı sağlayan bireysel emeklilik sisteminin tercih edilme oranı yüzde 15.6’ya ulaşıyor.

Hisse senedi, tahvil ve fonları kullananların oranı ise yüzde 12. Tasarruflarını gayrimenkule yatıranların oranı da yüzde 9.9 oranında görünüyor. Bireylerin yüzde 45’i tasarruflarının en azından bir kısmını finansal sistem dışı araçlarda saklıyor.  Gelir seviyesi 3 bin TL ve üzeri olan bireylerin yüzde 40’ı tasarruf ediyor. Geliri bin TL’nin altında olan düşük gelir grubunda ise bu oran yüzde 6.

GENÇLER YASTIK ALTINA ATIYOR

Rapor, kadınların işgücüne katılımının tasarruf birikimlerinin artırılması için önemini de ortaya koyuyor. Çünkü rapora göre, çalışan kadın her kesimden daha fazla tasarruf edebiliyor.  Ayrıca çalışan kadın tasarruflarını yüksek oranda sistem içinde tutuyor, yani yastık altında saklamıyor. Çalışan kadınlar tasarruflarının yüzde 25.7’sini bireysel emeklilik sistemine aktarıyor. 18-24 yaş grubundaki tasarruf edenlerin oranı yüzde 16 iken, 55 yaş ve üstü grupta bu oran yarıya iniyor.  Genç bireylerin daha çok evlilik, tatil veya cep telefonu gibi elektronik eşyalar satın almak gibi özel harcamalar için tasarruf ettikleri görülüyor. Gençlerin yüzde 51.9’u tasarruflarını yastık altında, sistem dışında tutuyor.