Uzmanlar, Toplu İş İlişkileri Kanun Taslağına ilişkin Aydınlık´a değerlendirmelerde bulundu.

Uzmanlar, Toplu İş İlişkileri Kanun Taslağına ilişkin Aydınlık’a değerlendirmelerde bulundu.

       DİSK. EĞİTİM Uzmanı Faruk Özdemir, tasarıda sendikaya üyelikte noter şartının kaldırıldığına değinerek "E-devlet üzerinden yine iktidar sendika çoğunluğuna karar verecek. Kayırmacılığa açık bir durum. Hak-İş ve Memur-Sen’i büyüten anlayış e-devlet üzerinden de yapacağını yapar" dedi.

       İşçi sendikalarının işleyişi ile toplu sözleşme ve grev/lokavt konularını düzenleyen Toplu iş İlişkileri Kanunu Tasarısı halen Bakanlar Kurulu’nda bekliyor. Sendikacılar tasarının yasalaşması halinde sendikal hak ve özgürlüklerde bir ilerleme sağlanmayıp tam tersine uluslararası sözleşmelerin doğrudan uygulanırlığı nedeniyle sağlanmış olan hakların da kısıtlanmasından endişe ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik Türk-lş‘in 21. Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada tasarının 15 Ocak’ta yasalaşacağını söyledi. Tasarıyı DİSK EĞİTİM Uzmanı Faruk Özdemir ve gazetemizin yazarları olan ODTÜ Öğretim üyesi Yıldırım Koç ve Mehmet Akkaya ile konuştuk.

 ‘Muhalefet susturulabilecek’

       Yıldırım Koç: Toplu tş İlişkileri Kanun Tasarısı eğer yasalaşacak olursa sendika içi demokrasi bir kere büyük bir darbe yiyecek. Yürürlükteki mevzuata göre sendika kapatma ve sendika birleştirme’genel kurulun yetkisi dahilindedir ve yönetim kuruluna devredilemez bir yetkidir bu. Bu tasarının yasalaşması durumun da genel kurul yönetim kuruluna sendika şubelerini birleştirme ve kapatma l konusunda yetki devrine j olanak sağlayacak. Bu da şubelerin eğer genel merkeze muhalefet etmesi durumunda genel merkez bu şubeleri tasfiye edebilecek.

       Sendikacılığa indirilecek diğer bir darbe üyelik ve üyelikten istifa ile ilgili. Şuan antidemokratik bir düzenleme var. Sendikaya üye olmak ve sendika üyeliğinden çekilmek için notere gitmek gerekiyor. Ancak taslakta öngörülen kişiye verilen şifre ile e-devlet kanalıyla işlem yapılması. Şuanda İstanbul’dan aldığım bir haber belirli iş kollarında işverenler işçilerin e-devlet şifrelerini topluyor. Eğer bu şifreler işverenlerin yada bir başka sendikanın eline geçecek olursa işçi kendisi farkında bile olmadan bir sendikaya üye yapılabilecek veya bir sendikanın üyeliğinden çekilmesi sağlanabilecek. Bu da sendikal hak ve özgürlükler açısından çok ciddi sıkıntı yaratıyor.

‘Grev yasakları devam ediyor’

       Diğer bir nokta uluslararası sözleşmelerin doğrudan uygulanırlığı nedeniyle Türkiye’de çok geniş bir grev hakkının olması gerekiyor. Özellikle Anayasanın 54. maddesindeki değişiklik sonrasında genel grev, dayanışma grevi gibi konulardaki anayasal yasaklar kalkmıştı. Uluslararası çalışma örgütü de bütün bunların yasal olması, serbest olması gerektiğini öngörüyor. Halbuki mevcut yasada sadece menfaat uyuşmazlıklarında, toplu iş sözleşmeleri sırasında bir anlaşmazlık durumunda grev hakkı tanınıyor ve bu da çeşitli alanlarda halen yasaklanmaya devam ediliyor. Grev hakkı konusundaki yasak ve kısıtlamalar büyük ölçüde devam ediyor. Tasarı sendikal hak ve özgürlüklerde bir ilerleme sağlamıyor tam tersine uluslararası sözleşmelerin doğrudan uygulanırlığı nedeniyle sağlanmış olan hakları kısıtlayıcı nitelikte.

‘Değişiklikler yasalara aykırı’

       Mehmet Akkaya: 2004 yılında anayasa değiştirilerek Uluslararası Çalışma örgütü (ILO) sözleşmeleri artık iç hukuk haline getirilmişti. AKP hükümeti döneminde yapılmıştı bu değişiklik. Şimdi yapılan bu toplu iş ilişkileri yasasındaki değişikliğin ILO hükümlerine aykın olması yasaya aykırılık demektir. ILO sendikaların iç işlerine hükümetler karışamaz diyor. ILO iş kolu sınırlaması yapılamaz diyor. ILO işçinin istediği sendikaya üye olması hakkı tanıyor. Ve ILO hiçbir işkolunda grev yasağı tanımıyor.

‘İş kolları sınırlanıyor’

       Fakat hükümet sendikalar yasası ve toplu iş ilişkilerinde değişiklik yaparak, güya yenilikler getirirken aslında anayasaya aykırılık hem de işçilerin kazanılmış haklarının bir kısmını gasp ediyor, iş kollarını sınırlıyor şimdi daha da daraltacaklar. 18 iş koluna indiriyorlar. Sendikaların iç ilişkilerini hükümetler belirliyor. Bunlar anti demokratiktir. Aynı zamanda çok sayıda iş kolunda grev yasakları da devam ediyor.

 ‘Sendikalar yabancılara bağımlı hale getiriliyor’

       Bir önemli değişiklik de şu: Sendikalann uluslararası kişi, kuruluş ve kurumlardan para alması imkanını yasa haline getiriyor. Bu sendikalan dışa bağımlı hale getirmenin yasalaşması demektir. Kaldı ki sendikalann bağımsızlığını sağlamak için Türkiye’de bugüne kadar Türkiye’deki kurumlardan para alması yasaklanmıştı. Bir süre önce yabancılardan para almanın önü açılmıştı. Şimdi yapılacak bu değişiklikle artık yasalaşmış oluyor. Ve sendikaların bir süredir devam eden Avrupa Birliği ilişkileri daha da açılarak yabancıların sendikalann üzerindeki tahakkümünün önü açılmış oluyor. Bu hem sendikal özgürlüğü kısıtlayacaktır hem yabancılara bağımlı hale getirecektir. Hem de zaten iç hukuk haline gelmiş olan ILO sözleşmelerine aykırılık taşımaktadır.

‘İktidar istemediğinde grev olmayacak’

       DİSK EĞİTİM Uzmanı Faruk Özdemir. 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nda değişiklik yapan tasarı-ile yapılan değişiklikleri birkaç başlık altında toplamak mümkündür: 1-Sendika kurucusu olma koşulları kolaylaştırılmış. Sendika kurucusu olmak için T.C. vatandaşı olma, fiilen çalışıyor olma koşulu ve. Devletin güvenliğine karşı vb. suçlardan hüküm giyenlerin kurucu olamayacağı koşulu kaldırılmış.

       Sendikaların kuruluş, kongre yapma işlemleri kolaylaştırmış. Kırtasiyecilik azaltılmış. Sendika temsilcilerine 4857 sayılı yasa öncesi güvenceler getirilmiş. Yani işyeri temsilcileri işe iade’karan alırsa işveren işe başlatsa da başlatmasa da ücretini öder hükmü tekrar getirilmiş. Toplu iş sözleşmesi ve grev işlemlerinde de kırtasiyecilik ve bürokrasi azaltılmış, işletme barajı yüzde ondan binde 5’e düşürülmüş. Üyelikte noter şartı kaldırılmış, e-devlet üzerinden kayıt usulü getirilmiş.

       Ancak, grevle ilgili yasaklar kaldırılırken buna karşın "bakanın ya da tarafları başvurusu üzerine hâkim grev hakkının… iyi niyet kurallarına aykın tarzda toplum zararına veya milli serveti tahrip edecek şekilde kullanıldığını" tespit halinde grev veya lokavtın durdurulmasına karar verecektir. Daha önemli bir yasaklamadır. Yargının durumu göz önüne alındığında siyasal iktidarın istemediği bir grevin uygulanamayacağı açıktır.

       Sendikaların yeminli mali müşavirler vasıtasıyla denetlenmesi koşulu getirilmiştir. Devletin sendikaları gözaltında tutma arayışıdır. Barajlar devam ediyor. Referandum müessesi tasarıda yok. yüzde 50 1 çoğunluk koşulu sendikacılık yapmayı imkansızlaştıran bir durumdur, hele taşeronlarda. Temel haklara aykırı bir durum.

‘Hak-İş büyütme e-devlet üzerinden yapılacak’

       Üyelikte noter şartı kalkıyor ama e-devlet üzerinden yine iktidar sendika çoğunluğuna karar verecektir. Kayırmacılığa açık bir durumdur. Hakİş ve Memur-Sen’i büyüten anlayış e-devlet üzerinden de yapacağını yapar. Bunlar ILO’nun 87 ve 98 sayılı Sözleşmelerine ve ILO standartlarına aykırıdır.

‘Yasalara aykırılık hükmü kaldırılıyor’

       Sendikaların insan haklarına saygılı, laik demokratik esaslara bağlı olma yükümlülükleri kaldırılmış. Sendikaların tüzüklerinin Cumhuriyetin temel niteliklerine ve demokratik esaslara aykırı olamayacağı yasağı kaldırılmış. Sendikalann, demokratik, laik, insan haklarına saygılı olmayan yurtdışı kuruluşlardan yardım alamayacağı şartı kaldırılmış. Sendikaların yurtdışındaki kişi ve kuruluşlardan yardım almak için bakanlık ön izni kaldırılmış, Sendika ve Konfederasyonların T.C. Anayasasının 14. Maddesindeki yasaklara aykırı hareket edemeyecekleri hükmü kaldırılmıştır. Sendikalann amacı belirsiz ya da "belli" kuruluşlardan manüplatif amaçlı kolayca fon alabileceklerdir.