30 Ekim 2019
TARİHİN TEKERLEĞİ
Kalkınma Planı, ekonomide geldiğimiz yer ve önümüzdeki dört yıl bakımından, ne lafzen, ne de ima ile krizden söz etmiyordu. Görmüyor, görmek istemiyor.
11. Kalkınma Planı (2019-2023), 18 Temmuz 2019’da kabul edilmiş, 23 Temmuz 2019’da da Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. 25 ve 26 Temmuz günleri bu köşede planın dikkat çeken yanlarına değinmiştik. Başlık “11. Kalkınma Planının Şerleri” idi. O kadar çok olumsuzluk vardı ki, iki gün bu konuyu yazmak zorunda kalmıştım. Neler vardı neler…
-Kalkınma Planı, ekonomide geldiğimiz yer ve önümüzdeki dört yıl bakımından, ne lafzen, ne de ima ile krizden söz etmiyordu. Görmüyor, görmek istemiyor. Kimi niyetlere baktığımızda ise, çırılçıplak ortadaydı kriz oysa.
-Özal’dan beri sürdürülen uygulama kuvvetlenerek sürecekti. Devleti ekonomide düzenleyici ve denetleyici rolle sınırlandırma durumu pekiştirilecek, filen ve bizzat da, yatırımdan ve üretimden uzaklaştırma sürecekti.
-Yabancı sermayeye sağlanan kolaylıklar daha da artırılacakdı.
-Piyasa daha da etkin kılınacak, serbest piyasa ekonomisi kuvvetlendirilecekti.
-Özelleştirmeler tam gaz devam edecek, devletin ekonomideki payını küçültülme sürecekti.
-Satılacak kurumlar ismen de belirtiyordu. PTT ve parçalara ayrılmış TCDD, başta geliyorlardı.
-EĞİTİMde özelleştirme hızlanacaktı. Özel eğitimin ve özel okulların yaygınlaşması desteklenecek, özel eğitim gören öğrencilere parasal destek artarak devam edecekti.
-Çek senet piyasasındaki yasa dışılığın yasanın içine çekilmesiyle kurulan şirketler güçlendirilecekti.
-Özal’dan beri hükümetlerin kesintisiz uyguladığı KİT’lerdeki personel sayısını eritme politikası devam edecekti. Mesela “KİT’lerde istihdam edilecek personel sayısı özellikli durumlar haricinde artırılmayacaktı”.
-Kıdem tazminatına el koyma niyeti bu kez, SGK’nın karşısına dikilen BES şirketleri üzerinden planlanacakdı. Kıdem tazminatı primleri bu tekellerin fonlarına akıtılacakdı.
-2010’dan beri işsizliği önlemenin çaresi diye üretilen Ulusal İstihdam Stratejisinin dört amacından biri olan esnek çalışma, daha da yayılacakdı.
-Kadın ve genç işsizliği azaltmak için de, kayıt dışı (kaçak) işçiliği azaltmak için de esnek çalışma yayılacakdı. Her derde deva idi esnek çalışma köleliği.
-Ne yapıp edip, BES şirketlerinin fonundaki para büyütülecekti. Şu anda 96.3 milyar lira olan fon, 2023’de 296 milyar liraya çıkarılacaktı.
-Devletin zorla gönderdikleriyle birlikte BES’deki 11,6 milyon olan katılımcı sayısı, 2023’de 15.2 milyona çıkarılacaktı.
-BES fonunda üç yılda üç katı tutarında artışın nasışl sağlanacağı da bulunmuştu. İçilerin kıdem tazminatı ptimleri buraya akıtılacaktı.
-Bütün fonları tüketen, neredeyse satılacak kurum bırakmayan iktidar için BES, çöken ekonominin deliklerini yamayacak para kaynağı olacaktı. Zaten elde İşsizlik Fonundan başka da kaynak yoktu ki. Bir de bu fon olacaktı yama kapayıcı olarak. İşçilerin kıdem tazminatı primi ve zorla gönderilen katılımcıların primleri.
-Açıkça dillendirilmeyen bu niyet, planın tamamına sinmişti. 11. Kalkınma Planının her yerinde BES vardı. Başında, ortasında, sonunda, her yerinde… 11. Kalkınma Planı, adeta BES fonunu palazlandırma planı idi. Sağlık sisteminde, eğitimde, evlenmede, mülk sahibi olmada, emekli maaşında, kıdem tazminatında, genç ve kadın istihdamında, hemen her yerde karşımıza çıkarılan BES idi.
Velhasıl, 23 Temmuz 2019’da ilan edilen 11. Kalkınma Planı (2019-2023), bir Özal programıydı, Kemal Derviş programıydı.
Tarihin tekerleğinin durduğu yer burasıydı. İktidarın ekonomiye yaklaşımı böyle idi…
İki ay geçti aradan ve yeni bir plan açıkladı Hazine ve MALİye Bakanı. Adı “Yeni Ekonomi Programı (2020-2023)”.
Baktım yeni programa, meğer ne çok su akmış iki ayda köprünün altından!
Başka bir niyet, başka bir programdı bu!
“Tarihin tekerleğinin baş döndürücü hızla döndüğü zamandayız” dedikleri bu olsa gerek.
Sonraki yazıda yeni programa ve öncekiyle farklara bakacağız. Bakalım tekerlek bugün neredeymiş?
