Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
07 Mayıs 2013
SON 15 YILIN BÖLÜŞÜM GÖSTERGELERİ

Reel ücretler sadece yüzde 2 yükselirken, işçi başına katma değer yüzde 48 artmıştır. Sömürü oranındaki çarpıcı tırmanma, AKP´li yılların işçi sınıfına armağanıdır.

SON 15 YILIN BÖLÜŞÜM GÖSTERGELERİ

Aşağıdaki tabloda 1998-2012 dönemine ait bazı sınıflar-arası bölüşüm göstergeleri yer alıyor. Başlangıç yılını 100 kabul eden endeks sayıları veya oranlar (yüzdeler) kullanılıyor.

Tabloyu fazla büyütmemek için bütün yıllar kapsanmadı, ilk yıl olarak Türkiye’de neo-liberalizmin üçüncü dalgasının başlangıcı (1998) alındı, iki küçülme yılı (1999 ve 2001), AKP iktidarının arifesi (2002) ve bu iktidarın hızlı büyüme döneminin sonu (2007) seçildi. Son dört yıl ise kesintisiz olarak verildi.

Kullanılan göstergeleri kısaca açıklayalım, ilk sütun enflasyondan arındırılmış (yani "reel") ücretlerin işçi başına yıllık seyrini veriyor (Kaynak DPT). Sütun 2’deki emek verimi, sabit fiyatlı milli gelir serilerinde yer alan sanayi sektörü katma değerinin, hane halkı işgücü anketlerinde belirlenen sanayi sektörü istihdamına bölünmesiyle hesaplanıyor. (Burada TÜİK’in 2003 öncesi ve sonrasına ait farklı istihdam serileri birleştirildi.)

TÜİK’in "iş arayanlar" olarak tanımladığı dar anlamda işsizlik oranına, iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar eklenerek geniş anlamda işsizlik oranı elde ediliyor (Sütun 3 ve 4).

Son iki sütun, Türkiye toplumunun bir diğer emekçi sınıfını (köylülüğü) ilgilendiriyor. Piyasa için üretim yapan küçük-orta çiftçilerin göreli durumunun düzelmesi veya bozulması, fiyat hareketleriyle yakından ilgilidir. Çiftçinin eline geçen ve ödediği fiyatlar arasındaki makasın seyri bu bakımdan önemlidir. Burada milli gelir hesaplarında içerilen tarım ve sanayi sektörlerinin fiyat hareketleri kullanıldı. Sütun 5’teki bulgular, eski milli gelir serisine dayandığı için 2007’de son buluyor. Son sütun, aynı hesaplamayı (yeni milli gelir serisini kullanarak) 20072012 için tekrarlıyor.

Sektörlerin fiyat makaslarının açılması veya kapanması, tek başına bölüşüm değişimlerini yansıtmayabilir. Tarım ve sanayinin verim hareketlerini dikkate alan bir düzeltme yapılırsa, daha saf bir bölüşüm göstergesi elde edilir. Tablodaki fiyat makasları, bu düzeltme yapılarak oluşturuldu.

2012’de sanayide reel ücretler on dört yıl öncesinin yüzde 7 altındadır. Aynı sektörde işçi başına katma değer ise bu dönemde yüzde 33 oranında artmıştır. Bu, katma değerde ücret payının çarpıcı boyutlarda aşınması; dolayısıyla gayrisafi kâr payının yükselmesi anlamındadır. Marksistler bu durumu sömürü oranının artması olarak ifade ederler.

Bu süreç kesintisiz olmamıştır. 1998-2002’de, sanayide emek verimi, ücretlerin gerisinde seyretmiş; katma değerde emek payı artmıştır. Sanayi sermayesi açısından bu olumsuz gidiş, AKP’li yıllarda düzelmiştir. 2002’den hareket ederek sonraki on yıla bakalım: Reel ücretler sadece yüzde 2 yükselirken, işçi başına katma değer yüzde 48 artmıştır. Sömürü oranındaki çarpıcı tırmanma, AKP’li yılların işçi sınıfına "armağanı"dır.

Belirleyici etkenler biliniyor: İşgücü piyasası adım adım esnekleşmektedir. Taşeronlaşmanın da katkılarıyla, ücret pazarlıklarında sendikalaşma fiilen tarihe karışmaktadır.

İşsizlik verileri, yedek emek ordusu ile ilgili gelişmeler ne gösteriyor? 2009 krizinde işsizlikteki tırmanma, 2001 krizindekini fazlasıyla aştı. Sonraki üç yılda gerçekleşen hızlı düzelmeye rağmen, hem dar hem de geniş anlamdaki işsizlik oranları 1998-2001’in altına düşmedi. Bu ortamın, katma değerde ücret payının aşınmasıyla eş-zamanlı olduğuna dikkat çekelim.

Köylülüğün göreli ekonomik durumundaki değişmeyi (verim hareketleri dikkate alınarak) yansıtan tarım/sanayi fiyat makası, 19982007 arasında yüzde 11,5 oranında bozulmuştur (sütun 5). Bu dönem, (o tarihlerin TÜİK verilerine göre) üç milyon insanın tarımsal istihdamdan koptuğu yıllardır.

Yeni milli gelir ve istihdam serilerine göre ve aynı yöntemle hesaplanan fiyat makasları, 2007-2012’de fazla değişmemiş; önceki yıllardaki bozulma telafi edilmemiştir. Buna karşılık, 2008-2009’un kriz ortamı yuzbınlerce insanın köye dönmesini tetiklemiş; bu "istisnai" akım, istatistiklere, tarımsal istihdamda üç yıl içinde 430 bin kişilik bir artış olarak yansımıştır. Çiftçi hanelerde (göç sonunda) artan kadınlar, otomatik olarak "çalışan nüfus" sayıldığı için, bu istihdam artışı büyük ölçüde yapaydır.

Son on beş yılın, kır ve kent emekçileri için "zor yıllar" olduğu anlaşılıyor. Ne var ki, kullanılan istatistiklerin bazıları fazla bütüncüldür; diğerleri ise dar kapsamlıdır. Bu genellemenin emekçi sınıfların ve burjuvazinin çeşitli katmanları üzerindeki yansımalarını izlemek için, hem veri tabanını genişletmek; hem de ayrıntılara nüfuz etmek gerekecektir.

DİĞER HABERLER
GEBZE ŞUBEMİZİN KONGRESİ TAMAMLANDI
GEBZE ŞUBEMİZİN KONGRESİ TAMAMLANDI

Gebze Şubemizin 14. Olağan Kongresi tamamlandı. Kocaeli Gebze’de 3 Kasım Pazar günü yapılan kongreye, Genel Sekreterimiz İbrahim Ören, Genel Mali Sekreterimiz Ali Bükülmez, Genel Teşkilatlanma Sekreterimiz Kemal Köse ve Genel Eğitim Sekreterimiz Engin Öz katıldı.

PATRONLAR %25’İ ‘UYGUN’ BULDU
PATRONLAR %25’İ ‘UYGUN’ BULDU

İktidarın asgari ücret zammı için planladığı yüzde 25’lik oranı patronlar da ‘uygun’ buldu. ATO Başkanı Baran, ‘‘Zam yüksek olursa enflasyon artar’’ dedi, sermayenin de ödeme gücü olmadığını iddia etti.

TÜRK-İŞ AÇLIK SINIRI 20 BİN LİRANIN ÜZERİNE ÇIKTI
TÜRK-İŞ AÇLIK SINIRI 20 BİN LİRANIN ÜZERİNE ÇIKTI

Türk-İş’in çalışmasına göre ekim ayında açlık sınırı 20 bin TL’nin üzerine çıkarken, asgari ücret ile aradaki fark da 3 bin 430 TL oldu.

VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI
VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI

Samsun Şube sekreterimiz Çetin Çağlayan’ın eşi Aliyme Çağlayan vefat etmiştir. Merhuma Allah’tan rahmet, ailesine, tüm sevenlerine başsağlığı ve sabır dileriz.