Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019 yılına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Yllık enflasyon aralık ayında yüzde 11.84 oldu. Beklenti yüzde 11.56 düzeyindeydi. Aylık enflasyon ise yüzde 0.74 olarak kaydedildi. Enflasyonun açıklanmasıyla maaş zamları da belli oldu. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)’ye göre, geçen temmuz ayında yüzde 5 zam yapılan memur ve memur emeklileri ocak ayında 1.45 puan enflasyon farkı almaya hak kazandı. Böylece memur ve memur emeklileri ocak ayında yüzde 4 toplu sözleşme zammına ve yüzde 1.5 enflasyon farkıyla birlikte yüzde 5.5 zam alacak.
EMEKLİYE AYRICA ZAM YOK
İşçi, esnaf ve çiftçi emeklilerinin aylıklarına ise ikinci altı ayda oluşan TÜFE oranı kadar, yani yüzde 6.1 oranında zam yapılacak. Emeklilere ayrıca enflasyon farkı verilmiyor.
Halen 3 bin 417 lira olan en düşük memurun maaşı yüzde 4 toplu sözleşme zammı ve 1.33 puanlık enflasyon farkıyla birlikte toplam yüzde 5.33 zamlanarak yaklaşık 3 bin 599 lira oldu. Memur emeklilerinin aylıklarına da tıpkı memurlar gibi yüzde 4 zam ve yüzde 1.33 enflasyon farkı alacak. Yüzde 5.33 zamla en düşük memur emeklisinin aylığı 2 bin 435 liradan yaklaşık 2 bin 564 lira oldu. En düşük işçi emeklisinin aylığı yüzde 6.5 oranındaki zamla bin 186 liradan bin 263 lira oldu. En düşük esnaf emeklisinin aylığı yüzde 6.5 zamla bin 445 liradan bin 539 liraya çıktı. En düşük çiftçi emeklisinin aylığı yüzde 6.5 zamlanarak bin 363 liradan bin 451 liraya çıktı.
SEPETİN YÜZDE 60’l ZAMLANDI
Enflasyon verilerine baktığımızda 12 aylık ortalamalara göre gıda ve alkolsüz içeceklerin fiyatının yüzde 19.54 arttığı görüldü. Buna göre mutfak ürünleri yüzde 20’ye yakın zamlandı. Diğer yandan konutta enflasyonun yüzde 13.42, sağlıkta da yüzde 17.12 oldu. Maaşlar tek haneli artarken temel harcama kalemleri bunun çok çok üzerinde arttı. En çok zamlanan ürün grubu ise alkollü içecekler ve tütün oldu. Bu ürün kalemi yıllık düzeyde yüzde 42.13 zamlandı. Aralık ayında TÜİK’in enflasyon sepetinde yer alan 418 maddeden, 131 maddenin ortalama fiyatında düşüş oldu. 34 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 253 maddenin ortalama fiyatında ise arttı. Buna göre sepetin yüzde 60’ı zamlandı. Bu oran yıl geneline bakınca en düşük oranlardan biri oldu. Çünkü bazı aylar 70’i aşan oranda sepetteki malların zamlandığı görülmüştü. Buna rağmen pahalılığın tüm mal gruplarında sürdüğü görülüyor. Öte yandan enflasyon geçen yıl ekim ayında yüzde 25’in üzerine çıktıktan sonra yılı yüzde 20’lerde kapatmıştı. Bu yıl ekimde yüzde 8.55’e kadar düşen enflasyon 2019’u yüzde 12’ya yakın kapattı. Buna göre iki yıllık birikimli fiyat artışı yüzde 34.5 oldu.
‘Market ile TÜİK uyumsuz’ iddiası
CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, yaşanan enflasyonun açıklanan oranın çok üzerinde olduğunu savundu. Erdoğdu, "Market raflarından yaşanan enflasyon ile TÜİK’in enflasyon rakamları birbirini tutmuyor" iddiasında bulundu.
Erdoğdu şu iddiaları gündeme getirdi: "Olan yine millete oldu, türlü manipülasyonlarla düşük açıklanan enflasyon rakamları sonucunda ücretler eridi. Emekli ve çalışanların maaşlarına bugün açıklanan enflasyon oranlarına göre zam yapılacak. AKP’nin tutmayan enflasyon hedefleri, maaşları, tutturulamayan düşük enflasyona göre belirlenen ücretlileri vuruyor. Olduğundan düşük gösterilen enflasyon nedeniyle işçisi, memuru, köylüsü, ücretlisiyle yoksullaşıyoruz."
SENDİKALAR FATURAYA BAKSIN
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün yeni yılın ilk günü Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi Köprüsü’ne yüzde 14 zam yapıldığını duyurduğunu, Osmangazi Köprüsü’nde geçen yıl 71.75 TL olan otomobil geçiş ücretinin, 2019 yılının ilk sabahı 103 TL’ye çıktığını kaydeden Erdoğdu, "Son bir yılda sadece doğalgaza yapılan zam ise yüzde 53.8’i geçti. Elektriğe ise son bir yıllık dönemdeki zam oranı da yüzde 42"ye ulaştı. Sendikalara önerim, zam pazarlığı yaparken enflasyon farkını değil, bir yıl boyunca elektrik, doğalgaz zammının ortalamasını istesinler. Böylece ya çalışanlar iyi bir zam alır, ya da elektrik ve doğalgaza zam yapılmaz" diye konuştu.
Asgari ücret zammının yarısı kiraya ödenecek
Öte yandan enflasyon verilerinin açıklanmasıyla yapılacak kira zamları da belirlendi. TÜFE’nin 12 aylık ortalaması yüzde 15.18 oldu. Bin liralık bir evde oturan vatandaşın kirası, bin 151 liraya yükseldi. Yüzde 15’lik zamla, asgari ücretli bir vatandaşa verilen 15’lik zam eriyecek. Asgari ücretle çalışan bir vatandaş, maaşına aldığı 304 liralık zammının en az 150 lirasını kira artışına verecek.