Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
07 Ağustos 2015
SENDİKALAR VERGİYİ KONUŞMALI

Gelir vergisinin (GV) vergi sistemimiz içindeki ağırlığının giderek azaldığı biliniyor. Aynı şey, kurumlar vergisi için de geçerli.

SENDİKALAR VERGİYİ KONUŞMALI

Gelir vergisinin (GV) vergi sistemimiz içindeki ağırlığının giderek azaldığı biliniyor. Aynı şey, kurumlar vergisi için de geçerli. Göreli önemi azalan bu doğrudan vergilerin yerini dolduranlar ise her türlü mal ve hizmet alışverişi üzerinden alınan dolaylı vergiler. Bu süreç AKP öncesinden başladı, AKP ile pekişti.

Vergi sisteminin bütününe bakıldığında, sınıfsal niteliği hemen kendini ele verir; ama sadece gelir vergisinin yük dağılımına bakarak da aynı sonuca varılabilir. Gelir vergisinin sistemdeki payı azalmakla birlikte, ücretlilerin gelir vergisi içindeki payı azalmıyor, hala yüzde 50’sinden fazlasını temsil ediyor. Üstelik en az geçim indirimi 2008 sonrasında yeniden sisteme girdikten sonra asgari ücret üzerindeki GV yükü iyice azalmış olmasına rağmen.

Bunun bir nedeni, toplam istihdam içindeki ücretli çalışanlar oranının giderek yükselmekte oluşudur. Bu işçileşme eğilimine koşut olarak, son yıllarda kayıtdışılık oranında bir gerilemenin ortaya çıkmakta oluşudur. Bu etkiler, beyan edilen ücretlerin yaygın olarak asgari ücret düzeyinde tutulmasını telafi edip, ücretli kategorileri gelir vergisi ödeyen sınıfsal katmanlar arasında açık ara önde tutmaya yetmiştir.

Ama bunu kolaylaştıran bir de GV tarifesinin azizlikleri vardır. Vergi dilimleri yeterince geniş olmadığı için, asgari ücreti aşan ücretliler genellikle yıl ortalarında bir üst dilime ve orana geçmeye başlıyorlar. Böylece ellerine geçen ücret gittikçe eriyor. Bu tam da bugünlerin konusu; memur sendikalarının toplu sözleşme görüşmelerinde başlıca talepleri arasında olmalı. Artık asgari ücretin tümüyle vergi dışı bırakılması talebi, işçi ve memurlar ve sendikaları açısından anlamlı değil. Anlamlı olan, dilim aralıklarının genişletilmesi ve dilim sayısının arttırılması. Buna bağlı olarak tarifenin alt basamaklarında yumuşak, üst basamaklarında ise dik artan oranhlık sağlanması. Sol siyasetler bunu önermeli, sendikalar bunu talep etmeli.

. . .

Söylediklerimizi son çeyrek yüzyılın tarihsel çerçevesi içine yerleştirelim. Bazı alt dönemler itibariyle son 25 yılda GVnin ‘toplam vergi gelirleri’ (TVG) içindeki payı şöyle bir seyir izledi: 1989-1993: Yüzde 41,0; 1994-1999: yüzde 32,3; 2000-2002: Yüzde 25,1; 2003-2006: Yüzde 20,2; 2007-2014: Yüzde 22,1.

Öncelikle, dolaylı-dolaysız vergi yükleri dağılımında son çeyrek yüzyılda ortaya çıkan köklü yer değiştirme sonucunda, ücretlilerin üzerindeki vergi yükünün de ağırlıklı olarak dolaylı vergiler alanına kaydığını saptayalım. GVnin belirleyici öneminde azalma vardır.

Gelir vergisinde üniter yapıya geçiş ödünü olarak sermayeye tanınan kurumlar vergisi ve gelir vergisi marjinal oran indirimleri (1998 yılı Temizel yasası), GV/TVG oranlarında 1999’dan itibaren önemli gerilemelere neden olmuştur. Hızlı gerilemenin -bir yıl geriden gelen tahsilatlar nedeniyle- gecikmeli etkisi, 2000-2002 yıllanndaki düşüşte açık biçimde görülmektedir. AKP döneminin ilk yıllannda (2003-2006) GV/TVG oranında yeniden hızlı bir gerileme görülüyor; bu hem GV oranlannın düşmesinin artçı etkileri, hem 1999 deprem vergilerinin kalıcı olarak sisteme girmesi, hem de dolaylılann bu dönemde hızlı ticari büyümenin etkisiyle sıçraması nedeniyledir. 2007-2014’te GV/TVG oranının 2 puan olsa dahi yukan doğru gitmesi, yukarıda sayılan (tarifenin ücretliler aleyhine dönmesi, işçileşmenin artışı, kayıtdışılığın gerilemesi) nedenlere bağlı olmuştur. Kuşkusuz bu dönemde gelir esnekliği yüksek olan dolaylı vergilerin, büyümenin yavaşlamasından ve 2008-2009 krizinden etkilenmesini de hesaba katmak gerekir.

"Temizel" yasasının oran indirimleri ödününü yan cebe attıktan hemen sonra, sermayenin bütün kesimlerinin yeniden sedüler yapıya dönüş için zorlama yapması daha 1999’da sonuç vermiş, "nereden buldun" gibi rahatsız edici -ve yürürlüğe girmesi sürekli ertelenen- bir sorunun yasadan kesin çıkanlışı ise 2003 yılı başında AKP iktidan eliyle gerçekleştirilmiştir.

AKP döneminde ücretliler aleyhine "vergi baskısı’nın artış seyri, izleyen yazının konusu olabilir. Tabii başka bir gündem maddesi bizi sıkışürmazsa…

DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.