Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
11 Ocak 2019
SEÇİMDEN ÖNCE EKMEĞE ZAM YOK

Peki sofralarımızın baş tacı ekmeği üretenlerin ne gibi sıkıntıları var? 2019 yılında ekmeğe zam gelecek mi? Asgari ücrete yapılan zam fırın çalışanlarına da yansıyacak mı?

SEÇİMDEN ÖNCE EKMEĞE ZAM YOK

Sofralarımızın baş tacı, en temel besinlerimizden ekmek türlü zorluklarla sofralarımızda ki yerini alıyor. En çok tüketilen gıdaların başında gelen ekmeğin tarihçesine baktığımız zaman çok eskilere dayandığını görebiliriz.

Ekmek bir gıda olmasının yanı sıra toplumumuz için emeği simgeleyen ve saygı duyulan bir kültürdür. Birçok atasözü ve deyimde ekmek üzerine yazılmıştır. Kısacası Türk toplumu için ekmeksiz sofra olmaz.
 
Peki sofralarımızın baş tacı ekmeği üretenlerin ne gibi sıkıntıları var? 2019 yılında ekmeğe zam gelecek mi? Asgari ücrete yapılan zam fırın çalışanlarına da yansıyacak mı? Bunlar gibi birçok önemli konuyu Tek Gıda-İş Sendikası Ankara Fırınlan Şube Başkanı Çelebi Karakökçek’le görüştük. Karakökçek merak edilen soruları cevapladı.
 
– FIRIN ÇALIŞANLARI ÜCRETLERİ İÇİN BEKLENTİNİZ SENDİKA OLARAK NEDİR?
 
Çelebi Karakökçek: Genel anlamda yüzde 35 bir artış öngörüyoruz. Talebimiz bu yönde. Görüşmelerimiz hala devam ediyor. Umarım işçi ve işveren için en iyi tutarı belirleriz.
 
– İŞİNİZİN ZORLUKLARI VE KARŞILAŞTIĞINIZ PROBLEMLER NELERDİR?
 
Karakökçek: Fırıncılık en zor sektörlerden bir tanesi diyebiliriz. Bunun sebepleri de: fırıncının 365 günün tamamında çalışması, düğünlerde, bayramlarda, resmi tatillerde sürekli çalışılıyor. İkinci zorluğuna gelecek olursak: gece çalışması gerekliliği diyebiliriz. Üçüncü zorluğu da uzun çalışma saatleridir. Tabi daha birçok sorunumuz var ancak temel anlamda üç tane ana başlık altında toplayabiliriz.
 
Fırın işçileri gece çalışır. Genellikle apartmanların bodrum katlarında kurulan fırınlarda özellikle nem ve unun tozu sağlık konusunda sorunlar yaratıyor. Gece çalıştıkları için de çok ciddi sıkıntılar yaşayan fırın çalışanlarının devletten beklenen desteği görmediklerini söyleyebilirim. Özellikle 8 ila 12 saat arasında değişen çalışma saatleri ve çalışma koşulları düşünüldüğünde çok ciddi bir karşılık bulamıyorlar. Bunun yanı sıra özellikle denetimlerin yanlış zamanda yapılması da bizim için büyük sıkıntı oluyor. Çalışma saatlerini belirttiğimiz halde şikâyetçi olduğumuz bazı fırınlara gündüz gidilip sadece sigorta kontrolü yapılması bizim işimizi zora sokuyor. Çalışma saatlerinin gece olduğunu belirttiğimiz halde gündüz yapılan denetimlerin bir anlamı olmuyor.
 
Fırınlara yönelik yapılan denetimler yetersiz. Son zamanlarda özellikle yurt dışından gelenlerin ucuz iş gücü olarak sigortasız çalıştırılması hem devletimizin zararına hem de bizim işçilerimizin zararına olmaktadır. Bunun denetimlerinin sıklaştırılması ve dediğim gibi gece saatlerinde yapılacak denetimlerle ortaya çıkarılması gerekir.
 
Sigorta primleri asgari ücret üzerinden yatıyor. Sendikalı olan yerlerde bu durum yok tabi ama sendikasız olan yerlerde bu sıkıntılar var. Kaçak işçi çalıştırmak, mesai ücretlerini alamamak, sigorta primini eksik yatırmak gibi sorunlar yaşan fırınların çalışanlarımız var. Biz onları da kurtarmak için uğraş veriyoruz.
 
Şikayetlerde bulunuyoruz, gerekli yasal işlemleri yapıyoruz. Ama dediğim gibi denetimlerin az ve yanlış olması olumlu sonuçlar almamızı engelliyor. Gerekli resmi desteği ne yazık ki göremiyoruz.
 
Son zamanlarda Tarım Bakanlığı’nın zorunlu koştuğu hijyen eğitimi belgesi bu fırınlarda zorunlu ama fırınların yansında bu belge yok, biliyoruz. Bu konuyla ilgili birkaç firma yönelik yaptığımız şikâyetlerden geri dönüşü çok geç aldık aldığımız yazıda da çalışanların halk eğitim kurslarına yazıldıkları dolayısıyla herhangi bir işlem yapılmadan dönüldü. Biliyoruz ki o kurslara yazılan arkadaşlarımız o eğitimleri layıkıyla almayacaklar. Denetim konusunda ne yazık ki devlet çalışanları özel sektör çalışanlarının yanında olmuyor.
 
– KAÇAK ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLER KONUSUNDA SENDİKA OLARAK NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ?
 
Karakökçek: Kaçak işçi oranı maalesef sektörümüzde yüzde 25’leri bulmuş durumda.
 
Bu konuya ilişkin ilgili makamlara müracaatlarımız oluyor. Çalışma Bakanlığı’ nın ilgili mercilerine, İş Teftiş Kuruluna, İŞKUR’a bunun yanı sıra emniyete, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun genel müdürlüğüne. Ankara müdürlüğüne defalarca müracaatta bulunduk. Maalesef bunun ilgili bir netice alınamıyor. Şu ana kadar biz alamadık.
 
-KAÇAK İŞÇİLER GENELOLARAK HANGİ MİLLETTEN OLUYOR?
 
Karakökçek: Suriyeliler çok. Suriyeliler birde işin acemisi. Özbekler daha önceden geldikleri için kaçak olmasına rağmen işin teknik özelliklerini öğrenmişler. Şu an da bizim yardıma dediğimiz kalfa seviyesinde ki işleri yapabiliyorlar. Bir çok yerde ustalığa bile geçenleri var. Onlar bir nevi kaçak işçilerin kalifiyesi olmuşlar.
 
Suriyeliler ise yeni yeni öğreniyorlar. Daha vasıfsız işlerde görevlendiriliyorlar ve daha ucuz ücretlere çalıştırılıyorlar.
 
– EKMEK FİYATLARI YENİ YILDA ZAML ANACAK MI?
 
Karakökçek: Ekmek fiyatlan biliyorsunuz geçen yıl baya bir gündeme geldi. Gündeme gelmesinde ki en büyük etken de Ankara’da ki ekmek fiyatlarıydı. Ekmeğe zam alındı, uygulanmaya da başlandı. İlk günün sonunda tekrardan valilik imzaladığı tutanağı hiçe saydı, inkar etti Yine aynı zamanda Ticaret Odası imzaladığı tutanaktan vazgeçti Ekmek fiyatlarım bakanlığın talimatıyla geri çektiler.
 
Ekmeğe zam yapılması gerekli. Nedeni ise una ortalama yüzde 50 civarında, doğalgaza yüzde 50 civarında, elektriğe yüzde 40 civarında zam geldi. Şimdi işçi ücretlerine de ortalama yüzde 35 civarında bir zam bekliyoruz. Fırınlarda ortalamaya baktığımız zaman ana maliyet yakıt, işçilik ve undur. En büyük ana gider bunlardır. 2018 yılı içerisinde ana giderlerde ortalama yüzde 40-45 civarında bir artış olmuş durumda.
 
Şimdi fırına ekmekten para kazanamadığım söylüyor ve zam yapmak istiyor ama maalesef engelleniyor ve bir şekilde durduruluyor. Ankara için ekmek zammı seçim somasına kadar da duracak gibi gözüküyor.
 
– BAZI FIRINLAR DA KAÇAK OLARAK GRAMAJ DÜŞÜRME İŞLEMLERİ OLUYOR. BUNUNLA İLGİLİ DENETİMLER OLUYOR MU?
 
Karakökçek: Fırınların denetimi Tarım Bakanlığı ve Zabıta da ama biz o tür bir durumla karşılaşmadık. Çünkü Tarım Bakanlığı’ndan ekmek tebliği vardır. Orada ekmek gramajları bellidir. Hangi şartlarda, hangi ekmeğin, kaç gramda yapılacağı bellidir ve ücret kilo üzerinden belirlenir.
 
Birisi 250 gram ekmek yapıp 1 lira 25 kuruşa satabilir bunda bir sorun yok. Bakanlık buna izin veriyor. Biride 250 gram yapıp 1 lira 50 kuruşa satabilir. Kilo fi-yatım aşmadığı müddetçe bu değişmez. Ancak ana ekmekte il genelinde aynı olmak zorunda. Ankara 200 gram yapabilir, İstanbul 250 gram yapabilir. Ankara’da ki fırın değişik değişik yapamaz.
 
Özetleyecek olursak o tarz olaylar Ankara’da pek yaşanmıyor. İstanbul’un değişik ilçelerinde gramaj düşürme işleminin yapıldığı söyleniyor. Ankara’da böyle bir şey yok. Standart 200 gram ekmek 1 lira. Ufak mal diye tabir edilen 100 gram, 120 gram, 130 gram tarzında ekmekler zaten standart, eskiden de var olan bugünde hala devam eden ekmeklerdir. Fiyatları da gramajına göre belirlenir.
 
– SEKTÖRDE KALİFİYE ELEMAN SIKINTISI YAŞANIYOR MU? 
 
Karakökçek: Diğer sektörlerde olduğu gibi bizde de aynı sıkıntılar var. Kalifiye eleman bulmakta zorluklar yaşanıyor. Genellikle emekli olmuş kişiler şimdi tekrardan devam ediyor, işi bırakmıyor. Tabi bunun değişik sebepleri var. Başlıca nedenler arasında emekli aylıklarının düşük olması geliyor. Bir diğer önemli nedende piyasa da kalifiye elemanın bulunamaması.
 
Mevcut ustalar iş yapamaz hale geldiğinde bu açık daha fazla büyüyecek. Eskiden 200 fırında her yıl ortalama 200 – 300 fırıncı yetişiyordu. Şimdi bu rakam 50’ye düştü. Fırında işe başlama, yeni katılım oram çok düşük. Bunun sebebi de Türkiye’de ki ekonomik gelişimin, yaşam tarzının farklılaşması. Daha önce de söylediğim gibi fırıncılık zor bir sektör. Gece çalışıyorsunuz ve sürekli çalışıyorsunuz. Gençler bu duruma gelmiyor. İzin istiyorlar, gezmek dolaşmak istiyorlar, bayramlarda çalışmak istemiyorlar, düğünler için izin istiyorlar. Fırıncılıkta bu durumlara müsait değil. Bu nedenle de katılım meslek olarak düşük.
 
– BUNUN ÖNÜNE GEÇİLMESİNİN BİR YOLU VAR MI? 
 
Karakökçek: Bunun önüne geçilmesi sektör olarak gerçekten zor. Belki belirli bir tatil günü yapılabilir. Ücretler ne olacak tam olarak bilmiyoruz ama 3 bin 500 liranın üstünde olacak. Ücret noktasında cazip hale getirilebilir. Asıl sorun gece çalışılması. Bunun kaldırılması gerekiyor. Meslek ancak ondan soma cazip bir hale gelebilir.
 
Bu durumda pek mümkün gözükmüyor. Sonuç olarak sabah kalkıp taze ekmek almaya gidiyoruz. Halk istediği müddetçe buda değişmez.
 
– SENDİKA OLARAK FAALİYETLERİNİZ NELER? 
 
Karakökçek: Şu anda ana faaliyetimiz sözleşme görüşmeleri. Birim için en önemli olan konu şu an için bu diyebiliriz. Bu süreci atlattıktan sonra yabancı çalışanlarla mücadelemiz var, sigortasız çalıştırmayla mücadelemiz var. Yine kısmi sigorta yapılı-yor özellikle emekliler üzerinden 3 günlük, 5 günlük… Bu sigortalar teftişten kaçabilmek, izin vermemek için yapılıyor. Bunlarla mücadelemiz var. Dediğim gibi yabancıların sektöre girişi bizim için çok önemli. Genel uğraş alanlarımız bunlar üzerine.
 
Sözleşme görüşmelerine değinecek olursak biz talebimizi ileteceğiz. İşverenler yüzde 35’lik rakamlara belki itiraz edebilirler ancak ben sorun çıkacağını düşünmüyorum. Yüzde 25’in üstünde bir rakamın olacağını tahmin ediyorum. İşverenin asıl talebi ekmeğe zam gelene kadar zam vermemek üzerine ancak bunu kabul ede-meyiz. Toplantılara başlayacağız yine aynı talepte bulunabilirler durumu zaman gösterecek.
DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.