Sanayi üretimi 2010 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.9, bir önceki aya göre ise yüzde 16.8 oranında artış gösterdi. Aralık ayında 136.4 endeks değerine ulaşan sanayi üretimi 2005 yılından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. 2010 yılı ortalamasında sanayi üretiminde yüzde 13.1 artış yaşandı.

Takvim etkisinden arındırılmış endeks 2010 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17.4 artarken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 5.7 artış gösterdi.

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2010 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 1.8, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 18.9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 7.9 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) 2010 yılı Aralık ayı Sanayi Üretimi Endeksini açıkladı. Buna göre, Aralık ayında sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.9, bir önceki aya göre yüzde 16.8 oranında artarak 116.7’den 136.4’e yükseldi. Son 13 aydır kesintisiz artış eğilimini sürdüren sanayi üretimi endeksi Aralık ayındaki düzeyi ile 2005 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. 2010 yılı Ağustos ayında ilk kez kriz öncesi dönemki seviyenin üzerine çıkan sanayi üretimi endeksi, Ekim ayında 129 değeriyle 2005’ten sonraki en yüksek seviyeyi görmüştü. Endeks, Aralık ayında ise bu rekorunu egale etti.

2009 yılını dalgalı bir seyirle kapatan endeks, 2010 yılı başında büyük bir gerileme yaşamıştı. Endeks 2010 yılı Ocak ayında 99.3, Şubat’ta 99.5 olarak gerçekleşmişti. Ekonomideki toparlanmayla birlikte 2010 yılı Mart ayında sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 21.4 artışla 115.8’e, Nisan’da yüzde 16.9 artışla 113.3’e, Mayıs’ta yüzde 14.9 artışla 117.6, Haziran’da yüzde 10 artışla 120.3’e yükselmişti. 2010 yılı başından beri 2009 yılının aynı ayına göre yapılan değerlendirmelerde kesintisiz artış trendini sürdüren sanayi üretimi endeksi, Temmuz ayında yüzde 8.8 artışla 120.1, Ağustos ayında yüzde 10.8 artışla 115, Eylül’de yüzde 10.4 artışla 113.9, Ekim’de yüzde 9.9 artıyla 129, Kasım’da 9.4 artışla 116.8 düzeyinde gerçekleşmişti.

İmalat sanayi sektörü endeksi yüzde 18.9 arttı
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2010 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 1.8 artış gösterdi. Aralık ayında imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 18.9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 7.9 artış gösterdi.

Yıllık ortalama artış yüzde 13.1 oldu
2010 yılının yıllık ortalaması yine bir önceki yılın yıllık ortalaması ile karşılaştırıldığında toplam sanayi sektörü endeksi yüzde 13.1 artarak 102.9’dan 116.4 düzeyine yükseldi. Bu kapsamda madencilik sektörü endeksi yüzde 2.1 artarak 127.5 düzeyine, imalat sanayii sektörü endeksi yüzde 14.4 artarak 114.3 düzeyine, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi ise yüzde 8.3 artarak 129.8 düzeyine ulaştı.

Takvim endeksinden arındırılmış endeks yüzde 17.4 arttı
Takvim etkisinden arındırılmış endeks 2010 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17.4 artış gösterdi. Böylece Ekim ayında 129 endeks değeriyle 2005 yılından bu yana en yüksek değerine ulaşan takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, Aralık ayında 133.2 değeriyle bu rekoru da kırmış oldu. Takvim etkisinden arındırılmış endeks, 2010 yılı Ocak ayında 100.2, Şubat ayında 99, Mart ayında 113.1, Nisan ayında 111.5, Mayıs ayında 121.2, Haziran ayında 118, Temmuz ayında 117.1, Ağustos ayında 115.4, Eylül ayında 120.4, Ekim ayında 129, Kasım ayında 126.5 olarak gerçekleşmişti. Takvim etkisinden arındırılmış endekse göre sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2010 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 19.5 artışla 132.8’e, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi yüzde 7.9 artışla 140.7’ye, madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 1.8 artışla 126.4’e yükseldi.

Mevsim ve takvim etkisinden arındılmış endeks yüzde 5.7 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ise Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 5.7 artarak 128.1 düzeyine yükseldi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekse göre sanayinin alt sektörleri incelendiğinde imalat sanayi endeksi 6.4 artışla 127.3’e yükselirken, madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 5.5 azalışla 131.3’e gerilerken, elektrik, gaz ve su sektörü endeksi yüzde 1 artışla 134.5’e yükseldi.

Aramalı imalatı yüzde 24.4 arttı
Aralık ayında arındırılmamış endeks verilerine göre ara malı imalatında üretim bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24.4 artışla 137.4 oldu. Dayanıklı tüketim malı imalatı yüzde 7.5 artışla 126.1 olurken, dayanıksız tüketim malı imalatı yüzde 5 artışla 129.9 düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde sermaye malı imalatı ise yüzde 34.2 artarak 151.9’a, enerji yüzde 8.3 artışla 133.5 düzeyine ulaştı.

5 sektörde üretim geriledi
Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 5 sektörde sanayi üretiminde gerileme yaşandı. Ham petrol ve doğalgaz çıkarımı endeksinde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.9 gerileme olurken, metal cevheri madenciliği yüzde 22.1, tütün ürünleri imalatı yüzde 24.5, temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı yüzde 8.2, diğer imalatlar endeksi yüzde 13.7 gerileme gösterdi.

En yüksek artış oranı diğer ulaşım araçlarında
İmalat Sanayi Üretim Endeksinin 2010 yılı Aralık ayında 2009 yılının aynı ayına göre değişim oranları incelendiğinde, en yüksek artışın yüzde 100.3’le diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleştiği görüldü. Bunu yüzde 84.2 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı, yüzde 45.9 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı, yüzde 40.3 ile ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı ve yüzde 35.6 ile ana metal sanayi izledi.

Sanayi Üretim Endeksi

Aylar 2008 2009 2010

Ocak 112.3 88.1 99.3

Şubat 111.3 84.6 99.5

Mart 121.5 95.4 115.8

Nisan 119.4 96.9 113.3

Mayıs 123.4 102.3 117.6

Haziran 121.4 109.4 120.3

Temmuz 121.1 110.4 120.1

Ağustos 110.9 103.7 115.0

Eylül 114.1 103.1 113.9

Ekim 110.5 117.4 129.0

Kasım 110.0 106.8 116.8

Aralık 94.2 116.7 136.4

Yıllık 114.2 102.9 116.4

Kaynak: Gözlem Gazetesi