Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ANADOLU ETAP
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ANADOLU ETAP
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
12 Aralık 2023
SANAYİ DÜŞTÜ, İŞSİZLİK GERİLEDİ

Ekim ayında işsizlik yüzde 8,5 olarak açıklandı. Bir önceki aya göre işgücü 83 bin kişi artarken, istihdamdaki insan sayısı da 246 bin yükseldi. Böylelikle işsiz sayısında 163 bin düşüş gözlendi.

SANAYİ DÜŞTÜ, İŞSİZLİK GERİLEDİ

İşgücüne katılma oranı yüzde 53,1 olurken, istihdam oranı yani çalışma yaşındaki nüfusun işbaşı yapabilenlere oranı ise yüzde 48,5 düzeyinde gerçekleşti. Bu oran kadınlarda yüzde 31,6. Son 10 yılın en düşük manşet işsizlik oranının yaşandığı ayda dahi çalışma yaşındaki yurttaşlarımızın yarısının bile bir işi bulunmaması, her üç kadından birinin bile çalışmaması yapısal bir işsizlik sorunumuz bulunduğunun en açık örneği.

Böyle bir ayda dahi atıl işgücü oranı yüzde 21,3. Bu gösterge işsizlerin yanı sıra tam zamanlı çalışmak isterken kısmi zamanlı iş bulabilenleri, iş bulmaktan umudunu kesenleri, iş aramadığı halde bir iş olsa çalışırım diyenleri de içeriyor.

İşsizliğin göreceli düşük seyretmesinin bir nedeni de, özel sektörde asgari ücretin norm haline gelmesi ve yüksek enflasyon ortamında zam görmemesi. Şu anda asgari ücret 393 dolara kadar gerilemiş durumda.

Zaten sermaye kesimi asgari ücreti emekçiler karşısında bir sopa olarak kullanıyor. Bunu en son TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan’ın, “Geniş işsizlik oranı diyebileceğimiz atıl işgücü oranı yüzde 22’ler civarında dolaşıyor” ifadesinde gördük. Asgari ücret kayda değer oranda artarsa işsizlik de tırmanır mesajı verilmek isteniyor.

İŞSİZLİK ÜNİVERSİTE MEZUNLARINDA EN YÜKSEK

İşgücü göstergelerinde en dikkat çekici olanlardan biri de, yüksek öğretim görenlerde işsizlik oranının lise altı eğitim görenlerin üzerine çıkmış olması. Üniversite mezunlarının işsizlik düzeyi yüzde 10.7 iken, lise eğitimini bile tamamlayamayanlarda bu oran yüzde 7,3. Bunun üç açıklaması olabilir: 1) Sayıları mantar gibi çoğalan üniversitelerden nitelikli eleman çıkmaması, firmaların verilen diplomaları geçerli kabul etmemesi. 2) Açılan işlerin çoğunlukla hizmet sektöründe kuryelik, garsonluk, tezgahtarlık gibi üniversite mezunlarına uygun, nitelikli pozisyonlar olmaması. 3) Asgari ücretin işgücü piyasasında egemen hale gelmesi, diplomalıların bu ücretlerden çalışmaya rıza göstermemesi.

Bunlardan her biri, ciddi ekonomik ve sosyal sorunlar doğurabilecek vahim bir duruma işaret ediyor. Bu konunun titizlikle araştırılması gerekiyor.

SANAYİDE ZAYIF SİNYALLER

Dün sanayi üretim endeksi de açıklandı. Sanayi üretiminin yıllık bazda yüzde 1,1’lik çok sınırlı bir artış gösterirken, bir önceki aya göre yüzde 0,4 azaldığı görüldü. Sanayinin motor gücü imalat sanayisi ise yıllık yüzde 1,3 artış, aylık yüzde 0,3 gerileme sergiledi.

Sanayinin bu zayıf performansı önümüzdeki aylarda haliyle büyüme ve istihdam verilerini de olumsuz etkileyecek. Nitekim otomotiv sektöründe de yavaşlama belirtileri gözleniyor. Kasım ayında üretim bir önceki yıla göre sadece yüzde 4 artarken, otomotiv ihracatı yüzde 2,8 düşüş gösterdi.

KREDİ KARTI HARCAMALARI PATLADI

Ekonomide talebi bireysel kredi kartı (BKK) harcamalarının ayakta tutması dikkat çekiyor. Tüm krediler yavaşlarken aylık yüzde 3,69 faize karşın BKK bakiyeleri dolu dizgin artıyor. 1 Aralık 2023 itibarıyla BKK kredilerinin haftalık 35 milyar lira sıçramayla 1.079,1 milyar liraya çıktığı anlaşıldı. Bunun 611,5 milyar lirası taksitsiz, 467,5 milyar lirası taksitli kredilerden oluşuyor.

Rakamların ayrıntılarına indiğimizde, Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre ülkemizde 114 milyon BKK bulunuyor. Buna göre kart başına borç 9.440 lira civarında. BKK kullanan insan sayısı ise 35 milyon 787 bin. Buradan kişi başına bakiyenin yaklaşık 32 bin lira olduğu söylenebilir. Ancak aktif kart kullananların 27 milyon kişi olduğu söylenebilir. Böyle bakınca aktif kullananlarda bakiye 42 bin 200 liraya, asgari ücretin 3.7 katına kadar çıkıyor.

Bilindiği gibi 25 bin liraya kadar BKK’lerde asgari ödeme oranı yüzde 20, bunun üzerinde ise yüzde 40. Asgari tutarı ödeyip de bunun bir kısmını borca bırakanların toplam yükümlülükleri 120 milyar lira. Buna karşın asgari ödemeyi dahi yapamayanların borcu 80 milyar lira. Bu tutarı 1.079 milyar lira toplam bakiyeyle oranlayınca ise yüzde 7.4 gibi oldukça yüksek bir risk düzeyi ortaya çıkıyor.

Toplam bakiyenin %72.6’sını 100 bin liranın üzerinde limite sahip kartların oluşturduğu görülüyor. Yeni yılda maaş artışları ile birlikte limitler de güncellenecek. Eğer Merkez Bankası politika faizine paralel kredi kartı faizleri de artırılırsa 2024’te ciddi bir borç krizi yaşanabilir.

En son Kasım ayı yıllık enflasyonu yüzde 61.98 olarak açıklandı. Buna karşın gıda enflasyonu yüzde 67.16 idi. İşlenmemiş gıdada yıllık fiyat artışı yüzde 80,85 olurken, kiralar yüzde 105,81, ulaştırma ise yüzde 95,40 artmıştı. Haliyle geliri ihtiyaçlarına yetmeyen yurttaşlar kredi kartlarına dayandılar. Yaygın ifade ile “kredi kartlarına takla attırarak” bugünlere geldiler.

Mehmet Şimşek ekibinin parasal sıkılaştırma politikaları bu ivmeyle sürer, hele bir de asgari ücreti yılda bir kez ayarlama politikası hayata geçerse, dar gelirli yurttaşları çok zor günler bekliyor olacak. İşsizlik oranları artar, ekonomik büyüme duraklarken, kredi kartı ödemelerinde de büyük sorunlar ortaya çıkacak.

KAYNAK Hayri Kozanoğlu / Birgün
DİĞER HABERLER
YENİ KURULAN BALIKESİR ŞUBEMİZİN KONGRESİ TAMAMLANDI
YENİ KURULAN BALIKESİR ŞUBEMİZİN KONGRESİ TAMAMLANDI

Balıkesir Şubemizin 1. Olağan Kongresi tamamlandı.

GÜNÜMÜZDEKİ TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE SENDİKA ÜYESİ OLMAYAN KAPSAM-İÇİ PERSONELE TİS HAKLARININ UYGULANMASI
GÜNÜMÜZDEKİ TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE SENDİKA ÜYESİ OLMAYAN KAPSAM-İÇİ PERSONELE TİS HAKLARININ UYGULANMASI

6356 sayılı Kanuna göre, sendika üyesi olmayan kapsam-içi personelin toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmesi, taraf sendikaya dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır.

SOĞUK, AÇLIK, POLİS ABLUKASI: NE OLURSA OLSUN MÜCADELE SÜRECEK
SOĞUK, AÇLIK, POLİS ABLUKASI: NE OLURSA OLSUN MÜCADELE SÜRECEK

Başkente yürümek isteyen Polonez işçileri 3 gündür polis ablukası altında direnişlerine devam ediyor. Geceyi soğuk havada, sokakta geçiren işçiler ‘‘Bize ‘Haklısın’ diyenler ortada yok, hakkımızı biz alacağız’’ diyor.

POLONEZ İŞÇİLERİ KEFENLERİ GİYDİ VE SUSTU: ŞİMDİ KONUŞMA SIRASI DEVLETİ YÖNETENLERDE
POLONEZ İŞÇİLERİ KEFENLERİ GİYDİ VE SUSTU: ŞİMDİ KONUŞMA SIRASI DEVLETİ YÖNETENLERDE

Anayasal haklarını kullandıkları için işten atıldılar. Beş aydır boyun eğmeden mücadele ettiler. Ne Bakanlık ne Ürdünlü işveren haklarını verdi. ‘Cumhurbaşkanı’na gideceğiz!’ dediklerinde Çatalca’ya hapsedildiler.