Sendikacıların ve işçi temsilcilerinin bu kitabı okuması onları sömürüsüz bir toplumda insan sevgisinin nasıl yeşereceği, örgütlü gücün neden önemli olduğu konusunda aydınlatacaktır. İşverenler ise işçiye düşmanlıkla değil, sevecen yaklaşarak verimin, kalitenin nasıl artacağı zengin bir deneyimi kucaklayarak öğrenebileceklerdir.

Prof. Dr. Rona Aybay bir hukuk bilgesi. Birikimini toplumsal amaçlar için kullanmaya özen gösteriyor. Yazdığı kitaplar ve makalelerle toplumsal konularda öğrencilerini ve toplumu aydınlatmaya önem veriyor. Prof. Dr. Rona Aybay’ın Alfa yayınlarından çıkan son eseri "Robert Owen, Sosyalizm Öncülerinden, Yaşamı,Eylemi, Öğretisi" başlığını taşıyor.

İçeriği ve konunun işlenişi bakımından sayın Aybay’ın bu eseri ülkemiz için büyük önem taşıyor. Robert Owen (1771-1858) Galli reformcu ve sosyalist. Bir kapitalist fakat çırak olarak başladığı iş hayatında fabrika sahipliğine kadar uzanan yolda kapitalist sömürünün ne kadar acımasız ve insan sevgisinden yoksun olduğunu gözlüyor.

Ortağı ve yöneticisi olduğu New Lanark değirmenlerinde fabrika işletmeciliğinde sosyalizm fikirlerini işçilerle işbirliğini arttırarak işlemeye başlıyor. Fakirliğin ve işçi sorunlarının sosyalist reformlardan geçtiğine inanıyor. Bu amaçla kooperasyon köyleri adını verdiği komünel köyler kuruyor.

İnsanlar arası çekişmelerin baş nedeni saydığı özel mülkiyete ve dinsel bağnazlığa karşı koyuyor. Kurduğu komünel köylerde özel mülkiyet olmayacak, herkes gücüne göre tarım ve iş alanlarında çalışacak, buralarda yaşamın temel ilkesi yarışma değil dayanışma olacaktı. Bu ilkeleri eğitime yansıtarak insanların gelişmesini sağlamak amacı ile ana okulları kurarak komünel köyün çocuklarını iki yaşından itibaren sevgi ile eğitmek üzere önemli bir deney başlatıyor.

Robert Owen’in Nevv Lanark deneyimi İngiltere’de beklediği başarıyı gösterememesi üzerine komünist işletmecilik fikirlerini uygulamak üzere ABD’ye gidiyor ve İndiana’da Nevv Harmony yerleşkesinde bu düşüncelerini filizlendirmek üzere tüm servetini harcıyor. Kapitalist ortamda "komünist adacıkların" yaşama şansı bulabilmesi kolay değildi ve başarılı olamadan yeniden İngiltere’ye dönüyor.

Owen’in sergilediği sosyalist düşünceler İngiltere’de 1830’larda ilk işçi sendikalarının kurulmasını çok etkiliyor. İşçi sendikaları Owenizm olarak bilinen düşüncelerini bir bayrak olarak yıllarca yükseltmiştir. Owen’in amacı sömürüşüz bir dünya yaratmaktı. Çalışanların sevgi ile yoğrulmuş sömürüsüz bir dünyada yaşamasını istiyordu. Çağdaş sosyalizmin öncülerinden biri olarak işçi hakları, sosyal güvenlik, eğitim, bilim,çocuk hakları gibi konularda önemli katkılarda bulundu.

1819 yılında fabrika yasasının çıkarılmasını sağlayarak çocuk işçi sömürüsünün önüne geçti. Endüstri devriminin toplumda yarattığı değişim sürecini, işçi haklarının şekillenmesini, sosyal devletin kurulmasının önemini, sendikaların gelişerek neden siyasette etkili olması gerektiğini anlamak için Rona Aybay’ın Robert Owen kitabı çok önemli bir kaynak. Bu kitabı sendika yöneticileri, işçi temsilcileri ve özellikle işverenler mutlaka okumalıdır.

Sendikacıların ve işçi temsilcilerinin okuması onları sömürüsüz bir toplumda insan sevgisinin nasıl yeşereceği, örgütlü gücün neden önemli olduğu konusunda aydınlatacaktır. İşverenler ise işçiye düşmanlıkla değil, sevecen yaklaşarak verimin, kalitenin nasıl artacağı zengin bir deneyimi kucaklayarak öğrenebileceklerdir.

Rona Aybay hocanın kitabı küreselleşen bir dünyada vahşi kapitalizmin egemenliğine karşın sosyalist düşüncenin ölmeyeceğinin ve toplumun sosyalist düşüncenin unsurlarına her zaman gereksinim duyacağının en güzel kanıtı. Değerli hocamıza," eline sağlık" diyoruz ve bu kitabın mutlaka okunması gerektiğinin altını bir kez daha çiziyoruz.