05 Kasım 2013
RESMİ ENFLASYON YÜZDE 8; MUTFAKTAKİ 3 KATI
TÜİK, Ekim ayı enflasyonunu açıkladı: Aylık yüzde 1,8. Ekim’den Ekim’e ise: yüzde 7,7… Az değil. Ama, şeytan her zaman olduğu gibi ayrıntıda gizli. TÜİK, her ay 437 mal ve hizmetin fiyatını takip ederek bu ortalamayı hesaplıyor. Anket yoluyla, bütçemizi nasıl harcadığımızı da hesaplıyor. Ona göre, malları ağırlıklandırıyor.
TÜİK, Ekim ayı enflasyonunu açıkladı: Aylık yüzde 1,8. Ekim’den Ekim’e ise: yüzde 7,7… Az değil. Ama, şeytan her zaman olduğu gibi ayrıntıda gizli. TÜİK, her ay 437 mal ve hizmetin fiyatını takip ederek bu ortalamayı hesaplıyor. Anket yoluyla, bütçemizi nasıl harcadığımızı da hesaplıyor. Ona göre, malları ağırlıklandırıyor.
Gıdanın bütçemizdeki payı yüzde 24 varsayılıyor. Bu, ortalama tabii ki. Orta ve yoksul aile bütçelerinde gıdaya ayrılan pay yüzde 40’lara kadar çıkar. TÜİK, gıdada ortalama yıllık fiyat artışını resmen yüzde 11,6 olarak hesaplamış. Bu bile, ortalama enflasyonun 4 puan üstünde bir gıda enflasyonu demek. Çift haneli enflasyonu çoktan geçmiş bir mutfak yangını var yani…
30 MADDE
Ama bitmiyor; bu 134 gıda maddesinin içinden; tahıl gevreği, baklava, çikolata krem, kakao gibi, kırk yılda bir aldıklarımızı ayıklayıp; adam gibi, her markete girdiğimizde satın aldığımız 30 tanesini seçip onların fiyatlarına baksak, yıllık artış ne çıkıyor biliyor musunuz; yüzde 24 !.. Yani; resmi enflasyonun 3 katı bir enflasyon. Evet, bu ‘benim bulduğum enflasyon’ değil; bu yine TÜİK’in 432 mal ve hizmetin madde madde fiyatlarını verdiği listeden ayıklanmış 30 gıda maddesinin fiyatı. Ortalaması yıllık yüzde 24… TÜİK’in hiçbir şekilde itiraz edemeyeceği bir enflasyon…
TEK TEK FİYATLAR
TÜİK, tek tek mal ve hizmet fiyatlarını tüm il merkezlerinden ve 74 ilçeden derlediğini belirtiyor. Yani, öyle bir bölgenin fiyatları değil bunlar. Ayrıca sıradan süpermarket fiyatı filan da değil; ayda 27 bin 500 işyerinden 375 bin fiyat derlendiğini belirtiyor. Ayrıca da, 4.252 kiracıyı da yakından takip ederek, gerçek kiranın ne olduğunu izliyor.
Yeniden gıda fiyatlarına dönersek; Ekim’den Ekim’e fiyatı tavan yapmış ürünleri sebzeler oluşturuyor. Biber, patates, kabak, patlıcan, domateste fiyatlar 2012 ekim ayına göre yüzde 90 ile yüzde 50 arasında artmış. Mesela; ortalama domates fiyatı 1,4 TL’den 2 TL olmuş. Bazılarınız, nerede 2 TL’ye domates, diye itiraz da edebilir tabii ki… Ortalama balığın fiyatının 10 TL’den 13 TL’ye çıktığını belirtiyor TÜİK. Dana etindeki artışın yüzde 7,2 ile daha insaflı olduğunu ve ortalama kilosunun 26 TL olduğunu belirlemiş. Öyle ya da böyle; her ailenin öncelikle satın aldığı bu 30 maddedeki fiyat artışı yıllık yüzde 24!… 134 maddelik ortalama artış da yüzde 11,6.
ULAŞTIRMA-KONUT
Anketlere göre; ortalama olarak bütçemizin yüzde 24’ünü gıdaya harcarken, yüzde 23’ünü ulaştırma ve haberleşmeye; yüzde 17’sini de konuta veriyoruz. Peki ulaştırma-haberleşmede ne olmuş yıllık enflasyon? Yüzde 7 dolayında. Ama bunlar içinde internet, telefon görüşme fiyat artışları süper! İnternetteki artış 38 TL’den 58 TL’ye çıkarak, yüzde 55 olmuş. Sabit telefon faturasının 20 TL’den 26 TL çıktığını ve artışın yüzde 27 olduğunu; cep telefonu ortalama faturasının da yüzde 11 zam gördüğünü varsayıyor TÜİK. İnanan inansın… Bu arada, taksi ve servis ücretlerinin yıllık yüzde 10 arttığı, uçak bileti fiyatlarının yüzde 8,5 zam gördüğü, belediye otobüsü bilet fiyatlarındaki artışın da yüzde 6,5’ta kaldığı bildiriliyor.
Gelelim konut harcamalarındaki artışa. Bütçemizde yüzde 17 payı olan konut harcamalarında başrol kiranın. TÜİK’e göre; ortalama kira, aylık ne kadar bilin bakalım; ‘2012 Ekimi’nde 535 TL, ‘2013 Ekimi’nde 571 TL. Dolayısıyla, artış da yüzde 7 ile genel enflasyonun ‘1’ puan altında kalmış. Bu başlıkta en kabadayı zammı, su faturası yüzde 10 ile yemiş. Ama elektrik faturasında artış yüzde 0,4’te, doğalgaz faturasındaki yıllık artış da yüzde 1,3’te kalmış. Yıllık enflasyon yüzde 8’e yaklaşırken, elektrik ve doğalgazda artışın yüzde ‘1’lerde bırakılması mümkün müdür? Değildir elbette. Bu, ikisi için de zammın eli kulağındadır.
“Ekim’den Ekim’e” fiyatı en çok artan diğer kalemleri ise; eğitim, yani okul-kırtasiye fiyatları (yüzde 10), lokanta yemeği fiyatları (yüzde 9,4), giyim-ayakkabı fiyatları (yüzde 9) izlemiş.
Ücret ve maaşlarda yüzde 5-6 zamma talim edenlere duyurulur…
