Sütaş işvereni, Tekgıda-İş Sendikası aleyhine açtığı “konuşma balonları değiştirilen karikatür paylaşımı Sütaş’ın haklarına zarar veriyor” davasını kaybetti. Yargıtay, yerel mahkemenin sendikayı tazminata mahkum eden kararını bozarak, balonları değiştirilerek yapılan karikatür paylaşımlarının hukuka uygun olduğunu ve marka değeriyle bir ilgisi bulunmadığına karar verdi.
TEK TEK KAYBETTİ
Sütaş’a ait Karacabey ve Aksaray fabrikalarında Tekgıda-İş Sendikası’na üye olan yaklaşık 80 işçi beş yıl önce işten çıkarılmıştı. Fabrikada çalışan diğer sendika üyesi işçiler de sendika üyeliğinden istifa etmeleri için çeşitli baskılara maruz kalmıştı. Ancak işveren bu hukukdışı girişimlerle yetinmeyerek sendikal örgütlenmeyi engellemek amacıyla sendikanın tüzel kişiliği, genel merkez yöneticileri ve şube yöneticileri aleyhine şikayetlerde bulundu, davalar açtı. Fakat Sütaş açtığı davaları tek tek kaybetmeye başladı. Önce işten atılan işçiler sendikal tazminat davalarını kazandı. Sonra sendika yöneticileri aleyhindeki şikayetler mahkemeler tarafından reddedildi. En son olarak da işveren, Sütaş ürünlerini boykot eylemi nedeniyle açtığı haksız rekabet davasını kaybetti. Bu kez de Sütaş’a karikatürler üzerinden bir red kararı daha geldi. Bahse konu olan olayın seyri şöyle:
Sütaş’ın bir ulusal gazetede yayımlanan Faruk Bayraktar imzalı karikatürlerde yer alan balon içindeki yazılar, işverenin sendika karşıtı tutumunu göstermek ve işten atılan işçilerin yeniden işe alınmaları için kamuoyu oluşturmak amacıyla değiştirildi. Mizah içeren bu karikatürler daha sonra protesto amaçlı Tekgıda-İş Sendikası’nın internet sitesinde ve sosyal medya hesaplarında yayınlandı. Ancak işveren, Faruk Bayraktar’a ait karikatürlerin sözleşmelerle mali haklarının kendilerine devredildiğini, karikatürlerin sendikanın Facebook sayfasında Sütaş’ın haklarına zarar verecek şekilde yayınlandığını ileri sürerek tazminat ödenmesini talep etti.
Yerel mahkeme, protesto amaçlı da olsa mali hakları Sütaş’a ait olan karikatürlerin izinsiz yayınlanmasının Sütaş’ın mali haklarına tecavüz oluşturduğu gerekçesiyle sendikayı tazminata mahkum etti.
‘KÂR AMAÇLI KULLANILMADI’
Sendikanın itirazı üzerine kararı inceleyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin tazminat kararını bozdu. Yargıtay bozma kararında, Türkiye’nin de taraf olduğu Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Anlaşması (TRIPS) 13’üncü maddesine atıf yaparak söz konusu kullanımın, eserin normal kullanımına engel oluşturmadığına dikkat çekti.
Dava konusu eylemde gülümsetme ve parodi amaçlı karikatür kullanıldığını ifade eden Yargıtay, eser sahibinin meşru haklarına zarar verilmediğine, kullanımın kâr amaçlı olmadığına, ayrıca eser sahibinin şeref ve haysiyetine zarar verilmediğine işaret ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek yerel mahkemenin tazminat kararınının bozulmasına hükmetti.
EMSAL TEŞKİL EDİYOR
Tekgıda-İş Sendikası Avukatı Feyyaz Eskioğlu, Yargıtay’ın bozma kararını Aydınlık’a değerlendirdi. Daha önce verilen boykot çağrısına destek eylemlerinin haksız rekabet teşkil etmediği ve sendikal haklardan olduğu kararıyla birlikte bu kararın sendikalar açısından birer emsal teşkil ettiğini belirten Avukat Eskioğlu şunları söyledi: “Artık sendikalar ölçülü olduğu müddetçe gerek boykot çağrısı gerekse kamuoyuna şirketlerin sendika karşıtı eylemlerini özgürce duyurabileceği, eylemler yapabileceği ve bu eylemlerin haksız rekabet, marka değerine tecavüz vs gibi gerekçelerle engellenemeyeceği ortaya konulmuş oluyor.”