İş Güvenliği Uzmanı İbrahim Akar, ölümlü iş kazalarının yüzde 60’ının nitelik gerektirmeyen meslek gruplarında yaşandığına dikkat çekti. Özel istihdam bürolarından kiralanacak işçilerin ne kadar nitelikli olacağının belirsiz olduğunu ifade eden Akar, niteliksiz işgücünün kaza riskini artırdığını söyledi
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı İbrahim Akar, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren düzenlemenin iş kazalarını artırabileceği uyarısında bulundu.
Sendikaların "kölelik büroları" olarak adlandırdığı, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisini öngören düzenleme Mayıs ayında yasalaştı. Yasaya göre kiralık işçinin kağıt üzerinde yasal işvereni büro olacak fiili işvereni ise kiralandığı işveren olacak. Ancak sık sık iş ve işyeri değişikliği yapacak olan kiralık işçilerin can güvenliğini sağlama noktasında ciddi sorunların yaşanacağı ifade ediliyor. Aydınlık’a konuşan A sınıfı İş Güvenliği Uzmanı İbrahim Akar, Türkiye’de ölümlü iş kazalarının yüzde 60’ının nitelik gerektirmeyen meslek gruplarında yaşandığına dikkat çekerek, "Peki özel istihdam bürolarından kiralanan işçiler ne kadar nitelikli olacak? İşin gerçek niteliğine sahip olacak mı belirsiz.. Bu da demektir ki büroların kiraladığı işçilerle ilgili ciddi bir kaza riski var" dedi.
İŞÇİ HAKLARINA TIRPAN
Özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren düzenlemenin, tarım ve ev hizmetlerindeki kayıtdışı istihdamın ön plana çıkarılarak yasalaştırıldığına dikkat çeken iş Güvenliği Uzmanı İbrahim Akar, "Fakat bu düzenlemenin diğer sektörlere etkisi bir hayli fazla olacak. Tüm sektörlerde işverenler çalıştırdıkları işçilerin yüzde 25’ini bu bürolardan kiralayabilecek. Yani 100 kişi çalıştıran bir işyeri, 25 kişiyi bu bürolardan kiralayarak üzerindeki yükü yüzde 25 azaltacak. Bu durum işverenlerin ekonomik krizde bir nebze olsun rahatlamasına yol açacak. Ama çalışan açısından baktığımızda kıdem tazminatı ve maaş haklarının ellerinden alınmasını sağlayacak. Düzenleme, çalışanlar açısından büyük bir risk oluşturuyor" ifadelerini kullandı.
‘KARGAŞAYA YOL AÇACAK’
Akar, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde bir kişi çalışsa dahi iş güvenliği uzmanı çalıştırmanın yasal zorunluluk olmasına rağmen mevcut sistem içerisindeki çalışmalarda dahi eksiklik ve aksaklıknn yaşandığım söyledi. Bu nedenle özel istihdam bürolarma işçi kiralama yetkisi verilmesinin büyük bir kargaşaya yol açacağını de eden Akar, "Diyelim özel istihdam bürosu bir fabrikaya 20 işçi kiraladı, gönderdi. Bu çalışanlar büroya kayıtlı olduğu için iş sağlığı ve güvenliği hizmetini, büronun iş güvenliği uzmanı vermesi gerekiyor. Peki bu uzman, işçinin çalışacağı koşullara ne kadar hakim olacak? Ya da siz özel istihdam bürosu olarak 100 ayrı işverene işçi kiraladınız. Bu 100 işyerinin denetimi nasıl yapılacak? Büronun iş güvenliği uzmanı meseleye sahip olabilecek mi, kontrol edebilecek mi?" diyerek yaşanacak sorunlara dikkat çekti.
‘ÖLÜM HIZI AVRUPA’NIN 4 KATI’
Akar, özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi verilmesinin iş kazalarını artırabileceğini belirterek şunları söyledi: "2014 yılma ait istatistiklere baktığımız zaman Türkiye’de iş kazası ölüm hızı Avrupa’ya göre 4 kat daha fazla. Yani 100 bin kişide iş kazası ölüm hızı Türkiye’de 12.3’lerde iken Avrupa’da bu oran 3-4’ler mertebesinde dolaşıyor. Türkiye’de iş kazası sonucu ölüm sayılarına baktığımızda da en çok ölüm 1 ile 50 kişi arasında işçi çalıştıran işyerlerinde oluyor. Örnek verirsek 1 ile 3 kişinin çalıştığı işyerlerinde 110 kişi; 4 ile 9 kişinin çalıştığı işyerlerinde 189 kişi; 10 ile 20 kişinin çalıştığı iş yerinde 230 kişi iş kazaları sonucu hayatını kaybetmiş. Yine istatistiklere baktığımız zaman ölümlerin yüzde 60’ı nitelik gerektirmeyen meslek gruplarında yaşanmış. Nitelikli işgücündeki ölüm oranlan ise aşağılara doğru iniyor. Peki özel istihdam bürolarından kiralanan işçiler ne kadar nitelikli olacak? İşin gerçek niteliğine sahip olacak mı belirsiz. Bu da demektir ki büroların kiraladığı işçilerle ilgili ciddi bir kaza riski var. Bunların sağlık tetkikleri nasıl yapılacak? İş güvenliği açısından kontrolleri nasıl yapılacak? Sorumlusu kim olacak? Büro diyelim 1000 kişiyi kiraladı, bir problem yaşadı, kapattı gitti. Bu işçilerin haklarını kim koruyacak?"