Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
17 Ocak 2018
MUSLUĞU AÇAN 5 VERGİ ÖDÜYOR

Birçok kişi onu, “Parayı Lidyalılar, vergiyi Sümerler, verginin vergisini Türkler buldu” sözüyle tanıdı. Twitter’da neye, ne kadar vergi ödediğimizi en çarpıcı örnekleriyle yazarak vergi farkındalığı oluşmasına büyük katkı sağladı.

MUSLUĞU AÇAN 5 VERGİ ÖDÜYOR

Birçok kişi onu, “Parayı Lidyalılar, vergiyi Sümerler, verginin vergisini Türkler buldu” sözüyle tanıdı. Twitter’da neye, ne kadar vergi ödediğimizi en çarpıcı örnekleriyle yazarak vergi farkındalığı oluşmasına büyük katkı sağladı. Vergi uzmanı Ozan Bingöl ile Tedx* konuşması için geldiği İstanbul’da buluştuk.

– Neden vergi farkındalığı gerekli?
 
Verginin halkta karşılığı olması lazım. Bizim vergi kanunları çok karışık. Vatandaş anlamıyor. Çünkü vergi kötü, tanımı çok kötü. Kimdir vergi ödeyen? Yükümlü! Fransa’daysa vergi ödeyene “katkıda bulunan” deniyor. Fransa’da metroya biniyorsunuz, girişte büyük bir yazı var: “Bu metro Fransız vatandaşlarının katkısıyla yapılmıştır.”
 
– Niye yok?
 
Çünkü neye, ne kadar vergi ödediğini bilmiyor. Bilmediği için kamu harcamalarını sorgulayamıyor. Bu da karşımıza mali açıdan hissizleştirilmiş, mali anestezi uygulanmış bir topluluk çıkarıyor. Vatandaşın anlayacağı dille yazmak lazım.
 
Vergi farkındalığı vergi ahlakını ve vergi bilincini doğurur, bu tabana yayıldıkça kayıt dışı ekonominin önüne geçilir. Bilinçli seçmen olarak rasyonel oy davranışı gösterebiliriz.
 
– Verginin vergisini Türkler buldu demiştiniz? Örneği yok mu?
 
Vergiyi bir ürün ya da hizmetten alırsınız, verginin vergisi olmaz. Ama Türkiye’de verginin vergisinin vergisi var. 1 TL’ye yurtdışından cep telefonu getirirseniz 180.80 TL’den aşağı satılmıyor. Maktu ÖTV var, ÖTV’nin KDV’si var, TRT payı var. Vatandaş sabah musluğa açtığında güne 5 adet vergiyle başlıyor. KDV, çevre temizlik vergi, atık su bedeli, katı atık bertaraf bedeli, katı atık toplama bedeli.
 
– Dolaylı vergilerde ne durumdayız?
 
2017’de OECD ortalaması dolaylı vergilerde yüzde 35. Bizde yüzde 67. En kötü ülkeler arasındayız. 1980’lerde başladı verginin vergisi uygulamaları. Vatandaş hissetmedikçe yöneticiler yüklendi. Türkiye yüzde 28 ile kayıt dışı ekonomide OECD ülkeleri arasında birinci sırada. Bu rakam ABD’de yüzde 7. Kayıt dışı ekonomi aslında bir vergi isyanıdır. Vergi adil olsa bu kadar kayıt dışı olmaz. Kayıt dışı, dolaylı vergileri de artırıyor. Türkiye’de kaçak ürün deyince aklımıza gelenleri sayalım. Sigara; vergi yüzde 82. Rakı; vergi yüzde 65. Vergi oranı alkol oranının 12.5 katı. Mazot; vergi yüzde 60. Her ocaktemmuzda otomatik güncelleme geliyor alkol fiyatlarına, asgari maktu ÖTV artışı geliyor.
 
– Özel Tüketim Vergisi aslında lüks tüketim için gelmemiş miydi?
 
Evet, ÖTV’nin 2002’de geliş amacı sağlığa zararlı ürünler ile lüks tüketimi vergilendirmekti. Ama limonata ve soğuk çaya bile ÖTV geldi. Yatta, gemide, kotrada, teknede, elmasta, pırlantada, yakutta sıfır olan ÖTV, güneş kreminde yüzde 20. Cilt kanserinin bu kadar yaygın olduğu bir ülkede güneş kremi özel tüketim midir? Deodorantta yüzde 20, tıraş köpüğünde yüzde 6.7, doğalgazda yüzde 2.
 
– KDV-ÖTV devlete gidiyor mu?
 
Vatandaş ÖTV ve KDV’yi ödüyor ancak aracı mükellef, örneğin market sahibi, bu vergiyi devlete ödemeyebiliyor. Son 5 yılda 4 kez, 15 yılda 9 kez vergi affı geldi. Bu vergi afları vatandaşları vergiye gönüllü uyumunu zedeledi, MALİye’nin de tahsil kabiliyetini bozdu. KDV’de tahakkuk tahsil oranı yüzde 80’lerden yüzde 42’ye kadar düştü. Vergi afları siyasi olarak oy için kullanılıyor. 2019’da seçim var, piyasada herkes “Ozan Bey rahat olun, af gelecek zaten” diyor.
 
– Vergilendirmede ‘bu kadar da olmaz’ dediğiniz neler var?
 
100 bin TL’ye giren bir otomobilin daha bayi kârı olmadan fiyatı 311 bin oluyor. 211 bin lira vergi var. 1000 liraya ülkeye giren cep telefonundan TRT payı, ÖTV, KDV olmak üzere 623 lira vergi alıyoruz. 1 liraya girse gümrükte, maktu 160 lira ÖTV, onun da KDV’si olduğu için 188.80 liradan aşağı satılamıyor. Sinema biletinde Türk Hava Kuvvetleri güçlendirme payı var. Yurtdışı çıkış harcı TOKİ’ye aktarılıyor. Radyolu duşakabinde TRT payı var.
 
Gerçek rekortmen ücretliler
 
– Kurumlar vergisinde 2 puanlık artış oldu. Dünyada nasıl?
 
Kurumlar vergisi yüzde 22 oldu diye tepki gösterenler var. Fransa’da yüzde 34, Almanya yüzde 30. Türkiye’de kurumlar vergisinde o kadar çok muafiyet ve istisna var ki! 2016’da 740 bin kurumun ödediği vergi 43 milyar, maaşlı çalışanın ödediği vergi 59 milyar lira. Bu ülkede gerçek vergi rekortmeni maaşı kaynağında kesilenlerdir. Almanya’da bir asgari ücretli 1.6 motor Volkswagen araba aldığında 19 ay asgari ücretle alabiliyor. Bunun 17 ayı arabaya, 2 ayı vergiye çalışıyor. Bizde 111 aylık maaşıyla alabilir. 58 ayı arabaya, 53 ayı vergiye çalışıyor.
 
Türkiye futbolcuya cennet
 
– Ödediği verginin karşılığını alıyor mu vatandaş?
 
Bu kadar vergi ödediğim ülkede güvenlikli sitede oturmak zorunda kalıyorum, köprüye, yola para veriyorum. Sağlığa para veriyorum. 2016 yılında 458.7 milyar lira vergi toplanmış. Toplam bütçe gelirinin yüzde 82’si vergi.
 
Milyonluk futbolcuyu yüzde 15 stopaja tabi tutup da, ki bu da ödenmiyor, 5-6 bin brüt ücretli yüzde 35’e kadar vergi dilimine tabi tutan bir vergi sistemi olmaz. 2 milyonluk bir taksi plakasından yılda 8 bin 500 lira vergi öderken, 6 bin lira brüt ücret alan bir vatandaş 25 bin 120 lira kaynağında SGK, gelir vergisi ve damga vergisi ödüyor. Bunlar sadece doğrudan vergiler. Bir de dolaylı vergiler var. İspanya’da futbolculardan yüzde 56 vergi alınıyor. Ülkemiz işçi-memur için vergi cehennemi, futbolcu için vergi cenneti!
 
Bir işyerinde patron çocuğunu özel okula gönderiyor, özel okul masrafını gelir vergi beyannamesinde yazıyor, kâr dağıtımı yaparken yüzde 10’a kadar matrahtan düşerek vergi avantajı sağlıyor, siz hiçbir şey yapamıyorsunuz. Bu yüzden, herkes vergi beyannamesi vermeli, harcamalarını beyannamede göstermeli, vergi avantajlarından faydalanmalı.
 
Ölüm bile statüye göre
 
Bugün bir SGK’li öldüğünde yakınlarına 595 lira cenaze yardımı veriliyor. Ama milletvekili öldüğünde bu rakam 12 bin 374 lira. Bir milletvekili öldüğünde yakınlarının aldığı cenaze yardımı miktarı, yaşayan bir asgari ücretlinin sekiz aylık maaşına denk. Hani ölüm aynı ölümdü?
DİĞER HABERLER
DİRENEN EMEKÇİLER BİRLİKTE YÜRÜYECEK
DİRENEN EMEKÇİLER BİRLİKTE YÜRÜYECEK

Polonez, Tarkett, Mersen, MKB Rondo ve As Plastik işçileri, grev ve direnişlerini birleşerek büyütme kararı aldı. İşçiler, ‘‘Artık birlik olacağız’’ diyerek Ankara’ya toplu yürüyüş başlatmaya hazırlanıyor.

SEFALETTE EŞİTLEDİLER
SEFALETTE EŞİTLEDİLER

Temmuz ayını zamsız geçiren asgari ücretlinin alım gücü en düşük emekli aylığına eşitlendi. Yüksek enflasyon karşısında eriyen maaşlar milyonları sefalette buluşturdu.

1990’LI YILLARDA TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE DİSİPLİN KURULU
1990’LI YILLARDA TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE DİSİPLİN KURULU

Çalışma mevzuatında işyerlerinde işçi ve işveren temsilcilerinden oluşan disiplin kurullarının kurulması ve işleyişine ilişkin düzenleme yoktur.