‘EKMEK AYAKLANMASI’

17 Ocak 1977’de Mısır’ın o zamanki MALİye Bakanı Yardımcısı Abdemunem Al Kasunni parlamentonun önüne geçerek ekonomik politikada bir dizi değişiklik ilan etti. Değişiklikler temel olarak yakıt, ekmek ve diğer 25 tüketim mallarının fiyatlarının artışı ile ilgili. O kararlar Cumhurbaşkanı Enver Sedat tarafından emredildi. 

Enver Sedat’ın irrasyonel kararlarını izleyen iki günü Mısır tam anlamıyla alevler içinde geçirdi. Ülke genelinde her ilde dağınık şekilde bulunan lüks konaklar yüz binlerce öfkeli insan tarafından yağmalandı. Her şehirde, polis karakolları, devlet daireleri ve devlet işletmeleri işgal edildi. Ülke genelinde yaşanan olaylarda 70 kadar kişi öldü. O dönem Enver Sedat buna “hırsızların isyanı” diyerek alay etti. Dünya ise Mısır’daki öfke patlamasına “ekmek ayaklanması” ismini taktı.

 

SİSİ, ENVER SEDAT’IN YOLUNDA

Benzer bir eylem, bir ay önce cumhurbaşkanı olan Abdel Fettah Sisi tarafından yönetilen Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin devrilmesinin yıl dönümü olan 3 Temmuz’da Mısır Hükümeti tarafından gerçekleştirildi. Hükümetin kararları hem sıradan tüketiciler hem de sanayi tesisleri için her çeşit yakıt fiyatlarını, elektrik fiyatlarını ve evlerde kullanılan doğal gaz fiyatlarını yükseltti. Bu, sandviçten gayrimenkule kadar her şeyin fiyatını yükselten bir şok etkisi yapacaktır. Sisi, Hükümetin yakıt fiyatlarını artırma kararını “50 yıl ertelenmiş önemli bir adım” olarak değerlendirdi ve “Fiyat zammından geri adım atmak yok” dedi. Al Ahram gazetesi de Sisi’nin “istesek de istemesek de şimdi veya sonra bu kararı almak zorundaydık” dediğini aktardı. Middle East, 86 milyon nüfusun yüzde 40’ının yoksulluk sınırlarında yaşadığı ülkede devlet bütçesinin yüzde 30’undan daha fazlasının petrol ve gıda sübvansiyonlarına gittiğini yazdı. 

Mısırlı Gazeteci Muhannad Sabri’nin, Al Monitör’de kaleme aldığı yazısında aktardığına göre, Kahire şehir merkezinde çok yıkık bir çay ocağının sahibi olan Hacı Mahmud, “Şimdi Sisi, koruyacağını iddia ettiği yoksulların acısı hakkında hiçbir şey bilmiyor” dedi ve zamları şöyle değerlendirdi: Mısır’da araçlar 5 değişik yakıt kullanır. En pahalısı yerelde 95 olarak adlandırılan kurşunsuz benzin. Bu benzin genellikle yeni ve çok pahalı araçlar tarafından kullanılır. 95 oktav benzinin fiyatı yüzde 7 artırıldı. Sonra 92 oktav benzin gelir. En sık olarak binek arabaları tarafından kullanılır. Fiyatı yüzde 41 oranında arttırıldı. Kamu ve özel toplu taşıma otobüs ve minibüsleri tarafından kullanılan 80 oktav benzinin fiyatı yüzde78 oranında artırıldı. Çoğunlukla kargo kamyonları tarafından kullanılan dizel yakıt yüzde 64 artış gördü. Son ve şok edici artış ülke genelinde en çok tercih edilen yakıt olan doğal gaza geldi. Doğal gazın fiyatı yüzde 175 arttırıldı.

 

TÜKETİM MALLARININ FİYATI YÜZDE 200 ARTAR

Tüketicileri Koruma Kurumu Hükümetin son kararı ile çakışan bir açıklama yayınladı.  Kurum açıklamasında tüketim malları fiyatlarında Mısırlıların çoğunluğunun satın alma gücünü aşacak oranda bir artış olacağını bu artışın tahminen yüzde 200 oranında gerçekleşeceğini belirtti. Kahire’nin merkezinde bir dükkan sahibi olan Moheb Circis, “Fiyatların bir gecede fırlayacağını sanmıyorum.  Aşamalı bir şekilde fiyatlar yükselecek” dedi. 

Bu arada, Resmi Haber Ajansı MENA, pazar günü hükümetin, ithal sigaraların paket fiyatına yüzde 50 oranında yeni bir vergi açıkladığını aktardı. Yerli ve ithal biradan alınan vergi yüzde 200 oranında arttırıldı. Yerli ve yabancı şaraptan alınan vergi de yüzde 150 oranında arttırıldı.

 

PETROL PROTESTOLARI İÇİN KIVILCIM

Daily News Egypt haber sitesi Hükümetin cumartesi günü sektör için uyguladığı sübvansiyonları azaltmasından sonra petrol zammına karşı öfkenin büyüdüğünü yazdı.

Daily News Egypt, Giza’da bir Mobil petrol istasyonu müdürü olan Hüseyin Muhammed’in, “Haydutlar işçileri silah zoruyla tuttular ve onları eski fiyatla satmaya zorladılar” diyerek yeni fiyatları uygulamakta başarısız olduğunu söylediğini aktardı.

Birçok vatandaş dün hükümet tarafından onaylanan fiyatların yükseltilmesine itiraz etti. Mısır Genel Petrol Şirketi Eski Başkan Yardımcısı Medhat Yusuf, Mısır’ın yakın gelecekte benzin fiyatlarının artması sonucu, mal ve hizmet fiyatlarında belirgin bir artışla karşı karşıya geleceğini söyledi.

Öte yandan, Ahram Org, Ulaştırma İşçileri Sendikası sürücü grevleri ve işçi şikayetinin yükselmesi olarak tanımladığı bir olağan üstü hal ilan ettiğini yazdı.