1247 liralık zam yapılan asgari ücret 5 bin 500 lira oldu.

Açlık sınırının altında kalmaya devam eden asgari ücretlinin alım gücü kayıpları giderilmedi. DİSK Genel Başkanı Çerkezoğlu, “Ekim’de yeniden güncellemeli” dedi.

Yılbaşı’nda yüzde 50’lik zamla 4 bin 253 liraya yükseltilen ve uygulandığı ilk aydan itibaren alım gücünü yitiren asgari ücret yılın ikinci yarısı için yeniden belirlendi. Yeni asgari ücret net 5 bin 500 TL oldu. Asgari ücret zam oranı yüzde 29,3 seviyesinde gerçekleşti. Böylece 4 bin 253 liralık asgari ücrete 1247 lira ara zam yapılmış oldu.

Asgari ücretin 6 ayda erimesi nedeniyle toplanmak zorunda kalan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2015 yılından bu yana ilk kez 6 aylık artış için masaya oturdu. İki kez bir araya gelen Komisyon toplantılarının ardından AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ve TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol ile birlikte kameralar karşısına geçti. Erdoğan, 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak asgari ücreti açıkladı.

“Bu bir ara artıştır” diyen Erdoğan, “Asıl asgari ücret tespitini yılbaşında yeniden gerçekleştireceğiz. Asgari ücret kadarki gelirin vergi dışı kalması uygulamasıyla kamu çalışanlarına ve emeklilere bu artış ortalama 300 lira olarak yansıyacaktır” ifadelerini kullandı.

AÇLIK SINIRININ ALTINDA KALDI

Açıklanan yeni asgari ücret, yine açlık sınırının altında kaldı. Türk-İş, dört kişilik bir ailenin açlık sınırını haziranda 6 bin 391 TL, yoksulluk sınırını da 20 bin 818 TL olarak hesaplamıştı. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 8 bin 313 lira.

Buna göre yeni asgari ücret Türk-İş’in hesapladığı açık sınırının 891 lira, yoksulluk sınırının da 15 bin 318 altında kaldı.

ENFLASYONUN ALTINDA EZİLDİ

Yapılan yüzde 29,3’lük zam 5 aylık enflasyonda altında kaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mayıs 2022 dönemine ait Tüketici Fiyat Endeksini (TÜFE) yıllık yüzde 73,5, 2022 yılının ilk beş ayı için yüzde 35,64 olarak açıkladı. Yıllık gıda enflasyonu ise yüzde 91,6 olarak açıklandı.

Ancak asgari ücretli son beş yıldır resmi enflasyona dahi eziliyor. 2018 Ocak ve 2022 Mayıs arasındaki dönemde tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) yüzde 181,7 artışla 100’den 281,7’ye çıktı. Aynı dönemde asgari ücret ise yüzde 165,3’lük artışla 100’den 265,3’e yükseldi. Böylece Mayıs 2022’de asgari ücret endeksi tüketici fiyatları endeksinin 16,4 puan altında kaldı.

Asgari ücretin alım gücü ocak-mayıs dönemini kapsayan beş ayda ise toplam 5 bin TL azaldı. Sadece mayıs ayındaki alım gücü kaybı ise 1515 liraydı. Böylece yapılan 1247 liralık zam ile mayıs ayındaki kayıplar dahi karşılanmadı.

DOLAR BAZINDA GERİLEDİ

2008’de 371 ABD doları olan asgari ücret 2016’da 430 dolara yükseldi. Sonra ekonomik ve siyasal istikrarsızlığa bağlı olarak asgari ücret dolar cinsinden gerilemeye başladı. 2021 yılı ortalama kura göre asgari ücret 336 dolarken, yeni belirlenen asgari ücret güncel kur ile 328 dolar oldu.

YÖNETMELİK DEĞİŞTİRİLDİ

Önceki gün yapılan ikinci toplantıdan ardından 1 Temmuz 2022 tarihli Resmî Gazete’ de Asgari Ücret Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlandı.

Buna göre, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen ücretler Resmî Gazete’ de yayımlanacak ve komisyon kararında başka bir yürürlük tarihi belirtilmediği takdirde yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girecek.

Önceki düzenleme, komisyonca belirlenen ücretlerin Resmî Gazete’ de yayımlandığı tarihi izleyen ayın ilk gününden itibaren yürürlüğe girmesini öngörüyordu.

EKİM AYINDA MUTLAKA YENİDEN BELİRLENMELİ

Erdoğan’ın açıklamalarının ardından açıklamalarda bulunan DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, zammın beklenin çok altında olduğunu vurguladı:

“Asgari ücretin mutlaka, çalışanların, işçilerin bu süreçte enflasyon karşısında yaşadığı kaybın giderilmesi gerektiğini, milli gelir artışından pay alması gerektiğini ve özellikle yoksulluk sınırı dikkate alınarak, bir evde iki kişi çalıştığı zaman en azından bir yoksulluk sınırı kadar gelir girmesi gerektiğini ifade etmiştik ama ne yazık ki bu gerçekleşmedi”

Açıklanan rakamın açlık sınırının altında olduğuna dikkat çeken Çerkezoğlu, “Asgari ücretin sadece mayıs ayında bir aylık alım gücündeki kayıp 1500 liraydı. Mevcut asgari ücret 1247 lira arttırıldı ve 5 bin 500 lira olarak belirlendi. Bu mayıs ayındaki kaybı bile karşılamıyor” dedi.

Çerkezoğlu açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Enflasyondaki artışın devam edeceğini biliyoruz. Yoksulluk sınırının yarısının çok çok altında bir rakam belirlendi, bu açıdan bakıldığında belirlenen asgari ücret ile milyonlarca işçinin yıl sonuna kadar hayatını sürdürebilmesi mümkün değil. Açıklama yapılırken arkada ‘Türkiye çalışanlarının emeğiyle büyüyor’ yazıyordu, hepimiz çalışıyoruz üretiyoruz ama ürettiğimiz değerden payımızı alamıyoruz. Bu asgari ücret de bunun ilanıdır aslında. Milyonlarca işçi ve ailesi yine açlık sınırının bile altındaki bir ücrete mahkûm edilmiş oldu. Mutlaka ekim ayında yeniden asgari ücret tespit komisyonu toplanarak asgari ücret güncellenmelidir. Gerçek kayıpları giderilerek ve özelliklede kişi başına yurt içi hasıladan yani büyümeden payını alan bir asgari ücretin belirlenmesi şarttır.”

İSTANBUL’UN ENFLASYONU REKOR SEVİYEDE

Ücretliler kenti İstanbul’da yıllık enflasyon son 24 yılın zirvesinde. İstanbul Ticaret Odası’nın açıkladığı, İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir önceki aya göre yüzde 4,03, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise yüzde 8,17 oranında arttı. Böylece mega kentte perakende fiyatlarda yıllık artış yüzde 94,19 olarak hesaplandı. Haziranda perakende fiyatlarda bir önceki aya göre; ulaştırma ve haberleşme harcamalarında yüzde 5,16, konut harcamalarında yüzde 5,06, gıda harcamalarında yüzde 3,79, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 3,72, ev eşyası harcamalarında yüzde 3,57 artış izlendi.

YILBAŞINDAN BU YANA 115 SİMİT KAYIP

Gözler asgari ücret zammına odaklanmışken İstanbul’da yılbaşında 3,5 TL olan daha sonra 4 liradan satılan 100 gramlık simit, yüzde 25 artışla 5 liraya yükseldi. Bloomberg HT’ye açıklamada bulunan İstanbul Simitçiler Odası, simitte yaz tarifesinin onaylandığını ve simit fiyatının 5 liraya çıktığını belirtti.