Maden Mühendisleri Odası, Meclis Soma Araştırma Komisyonu´na raporunu teslim etti. Raporda katliamın yol açan nedenler sıralanarak, acilen çözüm bulunması istendi. Facianın nedeni taşeronlaşma, ve aşırı kâr hırsı.

Manisa’nın Soma ilçesindeki Eynez maden ocağında 13 Mayıs’ta meydana gelen maden katliamının ardından bölgeye giderek incelemelerde bulunan TMMOB’ye bağlı Maden Mühendisleri Odası, hazırladığı raporu TBMM bünyesinde kurulan Soma Araştırma Komisyonu’na sundu.

Kazalar taşeronla üretimden: TKİ’nin uyguladığı hizmet alımlarının büyük kısmı yasaya aykırı olarak taşeronluk yoluyla yapıldı. 30 yılda meydana gelen ve 956 işçinin yaşamını yitirdiği maden kazalarının ikisi hariç hepsi üretimin taşeron ve rödevans uygulamalarının egemen olduğu madenlerde gerçekleşti.

Öngörülenin çok üzerinde üretim: Türkiye Kömür işletmeleri ile yapılan yıllık 1,5 milyon tonluk anlaşmaya karşın madende yılda 3,5 milyon ton kömür çıkarılıyordu. Mart 2017’de ulaşılması gereken üretim miktarına Mayıs 2014’te ulaşıldı. Bu miktara ulaşılmasında, sadece emek yoğun klasik üretim biçimleri kullanıldı, teknolojide yenileme yapılmadı. 200’ün üzerindeki ölüm bu üretim şeklinin benimsendiği kısımda meydana geldi.

Havalandırma yetersiz: Ana havalandırmadaki yetersizlik yardımcı vantilatörlerle giderilmeye çalı şildi, panoların birbirinden bağımsız havalandırılması ilkesinden ödün verildi. Yüksek karbonmonoksit değerlerine rağmen ocakta tedbir alınmadan ve karbonmonoksit gazının çıkış nedenleri araştırılmadan çalışılması facianın en önemli ne denlerindendir.

Yanlış maske kullanıldı: Ölümlerin çoğunun karbonmonoksit zehirlenmesine bağlı olduğu otopsiler sonucunda belirlendi. Grizulu ve yangına elverişli kömür damarlarında karbonmonoksit maskeleri yerine "Oksijenli Tip Ferdi Kurtarıcıların" kullanılması daha doğru olacak.

İlk 12 saat acil durum planına uyulmadı: Prosedüre uyulmaması, kurtarma işlemleriyle ilgili ciddi karışıldıklara neden olmuş ve kazadan ancak 12 saat sonra normal uygulamaya geçilebilmiştir.Soma faciası sonrasında yeterliliği bulunmayan sivil arama-kurtarma ve itfaiye ekiplerinin olay yerine sevk edilmesiyle kaza yerinde karmaşaya ve kaynak kayıplarına yol açıldı. Prosedüre göre önce TTK ve TKİ tahlisiye ekiplerinin harekete geçerek kazaya müdahale etmeleri, Bakanlık Temsilcisinin kaza yerinde koordinasyonu sağlaması ve TTK Genel Müdürlüğünün personel görevlendirmesi halinde sorumluluğun bu kişilere devredilmesi öngörülüyor.

Mevzuat yetersiz: Maden ve iş Güvenliği Mevzuadarı, madenlerdeki işçilerin sağlıklarının korunmasına tek başına yetmiyor, işçi sağlığı ve iş güvenliğini piyasalaştıran mevzuatın sil baştan yenilenerek çökmüş olarak tabir ettiğimiz sistemin yeniden yapılandırılması gerekiyor.

Denetim düzeni bozuk: İç denetimin başarı şansı, denetçilerin şirketin maaşlı personeli olması dolayısıyla düşük. TKİ ile Soma A.Ş. arasında ilişki var. İki kurum arasındaki asıl işveren-alt işveren ilişkisi nedeniyle denetimler TKİ Kontrol Şube Müdürlüğü’nce yapılıyor.

Sorumluluklar yerine getirilmedi: İşletmelerde işverenin işçi sağlığı ve iş güvenliğini sağlamakla; MIGEM’in işçi sağlığı ve iş güvenliğini takip etmekle; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bu uygulamaları denetlemekle; Sendikaların bu uygulamaları takip etmekle; EĞİTİM Sisteminin ise gerekli personele gereken eğitimi en iyi koşulda sağlamakla sorumludur. Bu kurumlar sorumluluklarını yeterince yerine getirmedi.

Öneriler: Özelleştirmeler durdurulmalı, taşeron ve rödevans çalışma sistemi kaldırılmalı, ILO sözleşmeleri imzalanmalı, Teknik Nezaretçi ve iş Güvenliği Uzmanı ücretini işverenden almamalı, eğitimler eksiksiz bir şekilde yerine getirilmeli.