Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
29 Aralık 2021
KUR KORUMALI MEVDUATA NİYE TAVAN FAİZ GETİRİLDİ?

TL cinsinden açılacak KKM hesaplarına tavan faiz getirilmesi kur artışının faizden yüksek olması halinde Hazine’nin yükünü artıracağına göre bu uygulamanın mantığı ne olabilir?

KUR KORUMALI MEVDUATA NİYE TAVAN FAİZ GETİRİLDİ?

Öte yandan DTH’den geçişle hesap açtıranlar için faizde herhangi bir sınırlama yok. Zaten bu tür hesaplara yüzde 18’in üstünde faiz uygulandığı da biliniyor.

Kur korumalı mevduat hesabı, kulağı tersten göstermeyi masum kılacak kadar karmaşık ve gereksiz bir uygulamadır. Bankada hiç mevduatı olmayanlar, bu uygulama yüzünden, mevduatı olanlara Hazine üstünden tabii ki hiç istemeden destekte bulunmak zorunda kalabileceklerdir.

Kur korumalı mevduat, dövizi düşürme operasyonu çerçevesinde yepyeni bir finansal enstrüman olarak gündeme getirilmiştir. Dövizi düşüren aslında bu yeni uygulama olmamıştır ve 20 Aralık gecesi olan biten açıklığa kavuştuğunda bu gerilemenin asıl kaynağı daha somut biçimde ortaya çıkacaktır. Kur korumalı mevduatın döviz kurlarına ne ölçüde etki edeceği, bu mevduatın rağbet görüp görmemesine bağladır ve bunun tutar olarak boyutunu da yakında hep birlikte göreceğiz.

Bu uygulama özünde mevduatı olmayandan mevduatı olana bir kaynak transferidir, yanlıştır. Özde zaten var olan bu yanlışlık, uygulamaya ilişkin bazı tercihlerle daha da belirgin hale gelmektedir.

KKM’de faiz sorunu

Hazine ve Maliye Bakanlığı TL cinsinden açılacak kur korumalı mevduat hesapları için taban faizin Merkez Bankası politika faizi olacağını açıkladı. Bu oran halen yüzde 14’tür. Bakanlık daha sonra tuttu bu kez de tavan faiz açıkladı. Buna göre kur korumalı hesaplara taban faizin 3 puan üstünde faiz verilebilecek. Buna göre mevcut durumda tavan faiz de yüzde 17 olacak.

Ama örneğin önümüzdeki ay Merkez Bankası politika faizini yüzde 13’e çekerse, bu sefer taban faiz yüzde 13, tavan faiz de yüzde 16 olarak uygulanacak.

Sistem ne diyor; örneğin yüzde 17 faizle bir yıl vadeli hesap açılmışsa ve bir yıl sonraki kur artışı yüzde 15 olmuşsa, tasarruf sahibi yüzde 17 faiz elde edecek. Yok eğer kur artışı yüzde 20 olursa aradaki 3 puanlık fark Hazine tarafından ödenecek.

Bazı vatandaşlar aradaki 3 puanlık farkı Hazine ödeyecek diye pek rahatlar:

“Biz ödemeyeceğiz ki, hele hele vergiden ödenmesi hiç söz konusu değil, baksana Hazine ödeyecek.”

Ne diyelim, umarız gün gelir gerçeği idrak edebilirler…

Tavan faiz kimin lehine?

Çok basit bir soru:

“Kur korumalı mevduata faiz tavanı getirmek kimin lehine bir durum yaratır?”

– Tasarruf sahibinin mi, hayır; çünkü tasarruf sahibi kur artışı faiz artışını geçerse kurdaki artış oranında getiri elde edecek.

– Bankaların mı, evet; çünkü faiz konusunda (mevcut durumda) yüzde 17’nin ötesine geçemeyen banka faiz yükünü sınırlamış oldu, daha yüksek ödeme gerektiğinde bu Hazine tarafından yapılacak.

– Hazine’nin mi, tabii ki hayır; tam tersine Hazine’nin olası kur artışının yüksekliği karşısındaki yükü daha da artacak.

Tavan faiz olmasaydı…

Varsayalım tavan faiz yok. Bankalar kur korumalı mevduatta yüzde 14’ten az olmamak üzere diledikleri faizi uygulayabiliyor. Rekabetten dolayı da faiz yüzde 17’nin üstüne çıkmış.

Faiz yüzde 17, örneğin kur artışı yüzde 30 ise Hazine’ye binecek yük 13 puan.

Faiz yüzde 20, kur artışı yüzde 30 ise Hazine’ye binecek yük 10 puan.

Faiz yüzde 25 ise Hazine’ye binecek yük yalnızca 5 puan.

Birilerinin izah etmesini bekliyoruz. Kur artışının faizden yüksek olması durumunda Hazine’nin daha fazla ödeme yapmasına yol açacak bu tavan faizi getirmenin mantığı nedir?

Şu söylenebilir tabii ki:

“Biz faizlerin artmasını istemiyoruz, o yüzden tavan getirdik.”

Peki, kabul; öyleyse niye tüm mevduat faizine sınır getirmiyorsunuz?

Bakın bazı bankalar faizi yüzde 20’ye çekti.

Bir karar çıkarın, olsun bitsin:

“Mevduat faizi, Merkez Bankası politika faizinin en fazla 3 puan (ya da ne öngörülüyorsa) üstünde olabilir.”

Bir genellemeye gitmiyor, gidemiyor ve tutup sonuçta Hazine’ye daha yük bindirme olasılığı bulunan kur korumalı mevduat için tavan getiriyorsunuz.

Anlamak çok zor; gareziniz Hazine’ye mi yani!

Bakanlık tavan oranı değiştirebilir

Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan 24 Aralık’ta yapılan açıklamada en yüksek faiz oranının Bakanlık tarafından güncellenebileceği belirtildi. Açıklamada bu konuda şöyle denildi:

“Azami faiz oranı Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca güncellenebilecek ve güncelleme tarihi ile sonrasında açılacak hesaplarda geçerli olacaktır.”

Peki bu oran şimdi niye politika faizinin 3 puan üstünde ve yüzde 17, bu soru yanıtsız. Hele hele diğer bankalarda mevduat faizi yüzde 20’ye doğru giderken…

Maliye’nin bu ifadesinden faizdeki güncellemenin mutlaka yukarı yönlü yapılacağı anlamı da çıkmaz tabii ki. Bir de bakmışız, tavan faizi daha da aşağı çekecek bir adım atılmış; olur mu olur!

DTH’den geçene faiz sınırı yok

Kur korumalı mevduat uygulamasına öyle bir geçiş yapılmış görünüyor ki, bazı detaylara anlam vermek mümkün değil.

TL cinsinden hesap açtırıldığında faiz yüzde 14’ten düşük, yüzde 17’den yüksek olamıyor. Doğru ya da yanlış; ama böyle bir sınırlama var.

Peki döviz tevdiat hesabını TL’ye çevirerek sisteme girenlerin durumu? Onlar için ne taban faiz var, ne tavan faiz.

Dedik ya anlaşılması, anlam verilmesi zor bir durum diye…

Üstelik dün gördük ki bankalarda da bu konuda tam bir kafa karışıklığı var.

20 Aralık’taki hesaplar…

Bu arada bazı cin fikirliler çıkabilir:

“Madem dövizden dönünce faiz sınırı yok, ben şimdi döviz alır bankaya yatırır, sonra da dövizden TL’ye geçip yüksek faiz pazarlığı yapabilirim.”

Yok, bu yol kapalı!

Dövizden TL’ye geçerek kur korumalı hesap açtırabilmek için döviz hesabının 20 Aralık tarihinde var olması gerekiyor. Dolayısıyla bugünlerde açılacak bir döviz hesabından TL’ye geçilip faiz sınırlaması olmaksızın bu olanaktan yararlanmak mümkün değil.

Bu hesapların büyüklüğü düzenli olarak açıklanmalı

Kur korumalı mevduat hesabına ne miktarda bir geçiş olduğunu henüz bilmiyoruz. Açıklanan bazı tutarlar var ama onlar biraz da temenniyi yansıtıyor gibi görünüyor.

Dolayısıyla Merkez Bankası ve BDDK’ya düşen, bu hesapların tutarını düzenli olarak açıklamalarıdır.

Merkez Bankası’nın ilk veriyi bu hafta perşembe günü haftalık para ve banka istatistikleri kapsamında açıklamasını bekliyoruz.

Eğer kur korumalı mevduat hesabındaki tutarın açıklanması, nedeni ne olursa olsun birkaç hafta gecikirse, bu söz konusu hesabın pek ilgi görmediği biçiminde yorumlanacaktır.

Merkez Bankası dönüşüm kuru hatasını düzeltti

Kur korumalı mevduat uygulamasıyla birlikte Merkez Bankası’nın her gün saat 11.00’de dolar, Euro ve sterlinin döviz alış kurunu açıklaması gerekiyordu. Daha önce de yazdık; yalnızca bu üç dövizle ilgili açıklama yapılması gerekirken Merkez Bankası tuttu tüm dövizlerin hem alış kurlarını, hem satış kurlarını, hem de çapraz kurları ilan etmeye başladı. Birkaç kez diğer döviz kurlarının niye açıklandığını sorduk, ancak tatmin edici bir yanıt alamadık.

Merkez Bankası nihayet dün hatasını kısmen düzeltti ve yalnızca üç dövizi açıklamaya başladı. Ayrıca önceki günlerin listeleri de bu üç dövizi kapsayacak şekilde yeniden düzenlendi.

Ancak hata kısmen düzeltildi diyoruz; çünkü saat 11.00’de açıklanan dönüşüm kuru listesinde yalnızca döviz alış kurlarının yer alması yeterli. Döviz satış kurlarına gerek yok.

Merkez Bankası bir zaman geçer, o hatasını da düzeltir, alışkınız, bekleriz…

KAYNAK Alaattin AKTAŞ / Dünya
DİĞER HABERLER
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE
YIKIMIN FATURASI EMEKÇİ İLE EMEKLİYE

OCAK’TA açıklanan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrette döviz kurları nedeniyle meydana gelen kayıp 1.612 TL’ye ulaştı. En düşük memur maaşı ise 3 bin 94 TL eridi. 10 bin TL’lik en düşük emekli maaşı ise 399 dolardan 310 dolara geriledi.

YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU
YAŞLININ KADERİ YOKSULLUK OLDU

Derinleşen ekonomik kriz ve hayat pahalılığı yaşlıları yoksulluğa mahkûm etti. TÜİK verilerine göre yaşlılarda yoksulluk patlaması yaşandı. Ülkedeki yaşlılarda yoksulluk oranı 4 yılda yüzde 7,5 arttı.

İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR
İŞSİZLİK YENİDEN KRİTİK SORUNLARDAN BİRİ OLABİLİR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, gelecek aylarda istihdamın seyrinin, büyümedeki yavaşlamanın keskinliği ve süresine bağlı olarak şekilleneceğine dikkat çekerek, “İşsizliğin Türkiye ekonomisinde yeniden kritik sorunlardan biri olması ihtimal dahilinde” uyarısında bulundu.

ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?
ÜCRETİ ÖDENMEYEN VEYA EKSİK ÖDENEN İŞÇİ NE YAPABİLİR?

Ekonomik kriz derinleştikçe toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işçilerin ücret ve yan ödemelerinin ödenmesinde giderek artan sıkıntılar yaşanacağı açıkça görülüyor.