FETÖ’nün hain darbe girişiminin yaşandığı 2016’nn üçüncü çeyreğinde bile ekonomi sadece yüzde 0.8 daraldı. 2016’daki istisnai durum dışarıda bırakıldığında ekonomi 2009 kriz yılından sonra ilk kez çeyreklik bazda küçüldü. 37 çeyrek sonra ekonomi düşüşe geçti. Büyüme verilerini değerlendiren Hazine ve MALİye Bakanı Berat Al- bayrak. Twitterdan yaptığı açıklamada, yüzde üçlük daralmanın piyasa beklentileri doğrultusunda olduğunu savunarak. "iç ve dış dengelenmeyi bir arada sağladığımız bu dönme, cari açık ve enflasyonda düşüş başlattık. İktisadi faaliyette en kötü geride kalmıştır. Büyümede en kötü beklentiler gerçekleşmemiştir" dedi. Bakan Albayrak’ın, eylül ayında açıkladığı yüzde 3.8’lik büyüme tahmininin tutmayıp, büyümenin 12 puan aşağı gerçekleşmesinden söz etmemesi dikkat çekti.

 

 

Türkiye’nin ekonomik büyüklüğü Türk lirası bazında 3.7 trilyona ulaşsa da dolar bazında milli gelir 764 milyar dolara indi. 2017 sonunda 850 milyar doların üzerinde olan dolar bazında milli gelirimiz bir yılda yüzde 7.91 oranında küçüldü. Türkiye bir trilyon dolarlık ekonomiler liginden bir adım daha uzaklaştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı resmi verilere göre 2018 yılında kişi başına düşen gelir 45 bin Türk lirası düzeyinde oldu. Bütün dünyada ölçüt kabul edilen dolar bazında kişi başına düşen gelir ise 9 bin 632 dolarda kaldı. Geçen yıl dolar bazında kişi başına gelirimiz 10 bin 597 dolardı. Türk halkı kişi başına gelirde son bir yılda yüzde 9.1 oranında fakirleşti. Yüzde 20’nin üzerinde bir enflasyonun yaşandığı son bir yıllık dönemde sağlanan yüzde 2.6lık büyümenin refah değil fakirleşme getirdiği görülüyor. Bu durum uzmanlara ekonomik büyüme modelindeki çarpıklığın verilere yansıması olarak değerlendirildi.

 

 

Milli gelir büyümesinin detaylarına baktığımızda 2018’de; ekonomik büyümenin itici gücü olan hanehalklarının tüketim harcamalarındaki artış yüzde 1.1de kaldı. Kriz ve pahalılık nedeniyle vatandaşlar harcamalarını azalttı. Devletin tüketim harcamaları yüzde 3.6 arttı. Yatırım harcamaları yüzde 1.7 oranında geriledi. İthalatın daralması ve ihracatın nispeten artmasıyla dış ticaretin büyü-meye katkısı pozitif oldu. Yılın ilk iki çeyreğinde kredi pompalaması ile sağlanan yüzde 7.4 ve yüzde 5.3’lük büyüme oranları sayesinde yıllık değişimler yukarıda aktardığımız şekilde oldu. Ekonominin yüzde üç küçüldüğü yılın son çeyreğinde ise harcamalar tarafında çok daha dramatik düşüşler göze çarpıyor. Buna göre son çeyrekte hanehalkı harcamalarında yüzde 8.9 ve yatırım harcamalarında yüzde 12.9 oranında sert bir gerileme oldu. Devlet bile tüketim harcamalarını kıstı. Artış yüzde 0.5’te kaldı.