Kıdem tazminatı düzenlemesine yönelik önerilerden ilki, çalışanlar adına işverenin yüzde 3 prim yatırması, ikincisi ise mesleki sigorta statüsündeki Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası oldu.
Kıdem tazminatının fona dönüştürülmesine yönelik çalışmalar kapsamında, Hazine ve MALİye Bakanlığı ile Aile Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı tarafından hazırlanan çalışma hayatına yönelik düzenlemeler kapsamında, kıdem tazminatı düzenlemesine yönelik iki öneri belli oldu. Bunlardan ilki, geçmişte uygulanan tasarrufu teşvik hesabı (zorunlu tasarruf) benzeri olarak, çalışanlar adına işverenin yüzde 3 prim yatırması, diğeri ise mesleki sigorta statüsündeki Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası oldu.
Prim kesintili sistem
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan uygulamanın 2022’de başlayacağını açıklamış, önceki gün yapılan toplantıda, sosyal tarafların düzenlemenin salgın ortamında gündeme gelmesinden rahatsızlık duyduklarını ifade ettiği belirtilmişti. Erdoğan daha önce yaptığı açıklamalarda, kıdem tazminatı düzenlemesine yönelik sosyal uzlaşma arayacağını açıklamıştı.
Üzerinde çalışılan öneriler sosyal taraflarla görüşmelerde sunuldu. Buna göre iki düzenleme önerisi gündeme getirildi. Bunlardan ilkinde bir yıllık çalışmaya bir aylık kıdem hakkı kazanmak şeklindeki mevcut düzenlemedeki tutarın korunması için paylaşımlı bir model geliştirildi. Bir yıllık çalışmaya bir aylık tutarda kıdem hakkı kazanmak için gerekli tutar yüzde 8,33.
Buna göre işveren her çalışanın ücretinin yüzde 3’ünü prim olarak kurulacak fona yatıracak. Bunun karşılığında da işveren tarafından karşılanacak yükümlülük yüzde 5,33’e gerileyecek. Bir başka ifadeyle 30 günlük çalışmanın 11 günü ya da kıdem hakkının yüzde yaklaşık 35’i kamuya geçmiş olacak. Bu modelde kamuda biriken kısım nemalarıyla birlikte belirlenecek süre sonunda toplu olarak alınabilecek ya da maaş olarak bağlanması talep edilebilecek.
Kıdem yerine fon
Önerilen ikinci model ise mesleki sigorta niteliğinde Tamamlayıcı Emeklilik Sigortası olarak adlandırılan zorunlu sigorta niteliğini taşıyor. Buna göre, bu model benimsenirse yasa yürürlüğe girdikten sonra yeni işe giren bütün çalışanlar sisteme dahil olacak ve işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan primler şahsi emeklilik hesabına yatırılacak. Prim oranı yüzde 6 olacak. 1 puan devlet katkısı verilecek. İşçinin ücretine bağlı olarak kademeli yüzde oran artışı getirilecek. Asgari ücretlide primin yüzde 4,5’i işveren, yüzde 0,5’i işçi tarafından ödenecek. Asgari ücretin her bir katı fazla ücret için işçi prim oranı 0,5 puan artacak. Asgari ücretin iki katı ücret alan bir işçi yüzde 1, işvereni 4, dört katı ücret alan bir işçinin prim oranı yüzde 2,5 işveren katkısı 2,5 seviyesinde olacak. Bu noktadan sonra ücret daha yüksek olsa da prim oranı aynı kalacak.
Emeklilik yaşı 60 olacak
Fonda emeklilik yaşı olarak 60 yaş belirlendi. Daha önceki taslaklarda 10 yılda kısmi çekiş hakkı tanınıyordu. Bu modelde ise süreye bağlı çekiş hakkına yönelik herhangi bir bilgi verilmedi. Ancak evlilik, konut, hastalık, ölüm gibi hallerde kısmi çekiş hakkı tanınacağı taraflara vurgulandı.