"Müjde" olarak sunulan saldırı paketi, İadem tazminatının tasfiyesini içeriyor. İşçiden de prim kesilmesinin öngörüldüğü fon yürürlüğe girerse, patronların İşsizlik Sigortası’na ödedikleri prim düşürülecek. hesabı kurulmasını öngören yeni modelde, patronlar, zamanında ödemedikleri kıdem primini, daha sonraki dönemde ödeyebilecek. Tazminat almaya hak kazanıp, bu tazminatı 10 yıl boyunca talep etmeyenlerin parası ise MALİye’ye geçecek. 

 

 

Kıdem tazminatı fonu kurulunca, işsizlik sigortasına patronların ödediği prim oram yüzde 2’den binde 5’e, devletin payı da yüzde 1’den yine binde 5’e düşürülecek. Fonda biriken paranın işçiler yerine patronlara teşvik olarak ödenmesiyle eleştirilen İşsizlik Sigortası Fonu’na ödedikleri primin düşmesiyle birlikte, patronların bu alandaki kârı da katlanmış olacak. 

 

Kıdem tazminatının hangi şirkete yatırılacağına patron, biriken paranın değerlendirilmesine ise işçi karar verecek. İşçinin tercihte bulunmaması durumunda, hesapta biriken paranın asgari yüzde 40’ı, kamu borçlanma araçları veya kira sertifikalarını içeren bir fonda değerlendirilecek. Bireysel kıdem hesapları üzerinde faaliyet gösterecek olan firmalar, halen yürürlükte olan 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’na tabi olacak. İşçi, iş değiştirdiği durumda, hesaplarının birleştirilmesini talep edebilecek.

 

Yeni sistemde, 15 yılı dolduran ve 3 bin 600 gün prim ödeyen işçi, fonda biriken tutarın yarısını çekebilecek, ikinci kez parasım çekmek istediğinde, son kullanımdan itibaren bin 800 gün geçmesini beklemesi gerekecek. Ev almak isterse, fondaki paranın yansını çekebilecek. 

 

 

Sistemden çıkmak isteyen işçi, hesabının tutulduğu şirkete bir yazıyla başvuracak ve 15 gün içinde tazminatın ödenmesi gerekecek. Sisteme girenlerin, emekliliğe, malullük aylığına ya da toptan ödemeye hak kazanmaları, beş yıl boyunca adlarına açılan hesabın aktif olmaması veya ölmeleri halinde (mirasçıları) hesapta biriken paranın tamamını çekebilecek. Emekli olmanın neredeyse imkansız hale getirildiği koşullarda, tazminat almanın kolay olmayacağı görülüyor. Fonun "sağlıklı" işlemesi için bir danışma kurulu kurulacağı belirtiliyor. 

 

Bireysel Kıdem Hesabı Danışma Kurulu’nda, Çalışma Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, SGK yetkililerinin yanı sıra, üç işçi ve üç patron temsilcisi yer alacak. Patronların prim ödeme yükümlülüğü, kanunun yürürlüğe girmesinden altı ay sonra başlayacak. Ekim ayında Meclis gündemine gelmesi beklenen pakette, belirli süreli hizmet akdinin yaygınlaştırılmasının hedeflendiği de açıklanmıştı. 

 

Belirli süreli hizmet akdiyle çalışanların kıdem tazminatı hakkı mevcut sistemde olmadığı için, hükümetin fon sistemine hızlı bir geçişi öngördüğü söylenebilir. soL hatırlatıyor Kıdem tazminatlarının tasfiyesine ilişkin ilk tartışmalar, 15 Şubat 1954 günü toplanan 2. Çalışma Meclisi’nde gündeme gelmişti. Adnan Menderes’in başbakanlığı dönemine denk gelen bu tartışmalardan sonuç alınamamış, yıllar içinde onlarca "kıdem tazminatı fonu" tasarı ve taslağı, hükümetlerin gündemine gelmişti. 

 

Sendikaların "tasfiyesi halinde genel grev yaparız" dediği kıdem tazminatının fona devri, yalnızca ödemelerin düşmesi konusunda sıkıntı yaratmıyor, işçinin haklı nedenle fesih hakkının ortadan kalkması anlamına gelen fon sistemi, erkek işçinin askerliği, kadın işçinin evlenmesi gibi durumlarda tazminat alabilme hakkının da gaspı anlamına geliyor. 

Patronun işçiyi işten çıkarması durumunda caydırıcı etkisi olan kıdem tazminatının bu rolü de, iş güvencesinin uygulamasının neredeyse olmadığı Türkiye’de, fona devirle birlikte ortadan kalkıyor.r Gezi Direnişi’yle başlayan süreçte meşruiyeti hızla sarsılan AKP iktidarı, giderayak Meclis gündemine getireceği paketle, patronların uzun süredir talep ettiği değişiklikleri hayata geçirmeyi amaçlıyor. 

 

Çalışma yaşamına yönelik saldırılarıyla darbe dönemlerini aratmayan AKP, bu saldırıların hepsini, "istihdam paketi", "herkese kıdem tazminatı geliyor" gibi yaldızlı paketler içerisinde sunmuştu. Eylül ayında işçi ve patron sendikalarına sunulacağı ve Ekim ayında da Meclis gündemine geleceği söylenen yeni paket ise 11 yıllık dönemde gerçekleştirilemeyen tüm saldırı başlıklarını içeriyor. 

 

Taşeronluğun meşrulaştınlmasından, esnek çalışmanın "tipik" çalışma biçimi haline getirilmesine, belirli süreli hizmet akdinin yaygınlaştırılmasına kadar, patronların talebi olan tüm başlıkları içeren paketin, kıdem tazminatının tasfiyesine ilişkin bölümlerine, Hürriyet’ten Hacer Boyacıoğlu ulaştı.  Boyacıoğlu’nun haberine göre, fona devredilecek olan kıdem tazminatları için işçi ve patrondan yapılacak kesinti oranına, "sosyal taraflarla" birlikte karar verilecek. Kıdem tazminatı ödemesi için mevcut düzenlemede işçiden bir "prim kesintisi" yapılmıyor, iş hukukunda, kıdem tazminatının hukuki niteliğine ilişkin, yıpranma karşılığı ödenen bir tazminat, ücret niteliğinde bir ödeme, ikramiye niteliğinde bir ödeme, kendine özgü bir kurum olduğu gibi tartışmalar sürüyor. Ancak bunların hiçbiri, işçinin de prim ödediği bir kuruma dönüşmesini içermiyor. 

 

Mevcut düzenlemede, işçinin hizmet akdinin belirli koşullarda sona erdirilmesi durumunda, çalıştığı her tam yıl için, patronun brüt, giydirilmiş 30 günlük ücret tutarında ödeme yapması gerekiyor, işçiden prim kesilmesi ise "kendi kıdem tazminatını kendin öde" demekle aynı anlama geliyor. Kıdem tazminatına ilişkin daha önce çıkarılan taslaklarda, işçiden prim kesilmesi öngörülmüyor, patrondan kesilecek primler ise yüzde 3 olarak belirleniyordu.

 

Yüzde 3’lük prim kesintisinin, bir yılda, işçinin bir aylık ücretinin yüzde 36’sına denk gelmesinden dolayı, işçinin fondan alacağı kıdem tazminatının çok düşeceği, önceki taslaklar döneminde yapılan tartışmalarda en fazla dikkat çekilen noktalardan biriydi.