Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulunun, geçen yıl Türkiye´de kayıt dışı ekonominin boyutlarıyla ilgili başlattığı araştırmanın sonuçlan belli oldu.

       MALİye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulunun, geçen yıl Türkiye’de kayıt dışı ekonominin boyutlarıyla ilgili başlattığı araştırmanın sonuçlan belli oldu.

       Araştırma sonunda yayınlanan rapora göre, ürkiye’de ekonominin yüzde 28’i kayıt dışında bulunuyor. 8 yıllık dönemde ise kayıt dişiliğin sadece Katma Değer Vergisinde (KDV) 104 milyar liralık ekonomik kayba neden olduğu belirtildi. Konunun uzmanları, söz konusu rakamın abartılı olduğunu düşünse de, Türkiye’nin önemli bir "kayıt dışı ekonomi" sorunu olduğu konusunda hemfikirler.

       Galatasaray Üniversitesi Ekonomi Bölümü eski başkanı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel konuyla ilgili olarak Aydınlık’a yaptığı değerlendirmede, "Raporda belirtilen 104 milyar liralık ekonomik kayıp yaklaşık olarak bizim ekonomimizin yüzde 15’i ediyor. Bu biraz abartılı bir rakam gibi görünse de Türkiye ekonomisinin bu konuda önemli bir vergi kaçağı olduğu bir gerçektir" dedi. Gürsel, Türkiye’de vergi yapısının oldukça çarpık olduğunu belirterek, özellikle KDV’de ve gelir vergisinde kaçakların mevcut olduğunu, gelir vergisi ve kurumlar vergisindeki bu kaçaklar yüzünden daha ziyade dolaylı vergilere yüklenildiğini belirtti.

Vergi kaçakları ve gelir eşitsizliği

       Vergi kaçaklarının ekonomiye verdiği zararlara ilişkin Gürsel şunları söyledi: "Vergi kaçakları özellikle gelir eşitsizliğine çok katkı yapıyor. Türkiye’de gelir eşitsizliğinin bir hayli yüksek olduğunu biliyoruz. Örneğin Türkiye, Portekiz ile beraber Avrupa’nın en yüksek gelir eşitsizliğine sahip olan ülkesi. Gelir eşitsizliğindeki bu durum vergi kaçaklarının ekonomiye olan önemli etkilerinden biri olarak değerlendirilmelidir. İkinci etki ise, vergi gelirleri bu kadar düşük olunca, cari açık sorunlarının ortaya çıkmasıdır. Dolayısıyla kamunun eğitime, sağlığa, alt yapıya olan yatırımları da güdük kalmaktadır. Verimlilik artışları bu noktada yeteri hızda sağlanamayacağından tüm bunlar uzun dönemde büyümeyi sınırlayacaktır. Görülen o ki Türkiye’nin temel sorunlarından bir tanesi vergi kaçağı meselesidir. Ancak Türkiye’de çok sayıda insan vergi kaçırıyor ve bu vergi kaçıranlar aynı zamanda birer seçmen. Dolayısıyla siyaseten de bu vergi kaçıranların üzerine gitmek çok kolay değil." "Devletin şeffaf olması şart" Aynı konuda görüşüne başvurduğumuz Prof.Dr. Esfender Korkmaz da Türkiye’de sistemin getirdiği bir vergi dişilik olduğunu belirterek kayıt dışı ekonominin önlenmesi için devletin şeffaf olması gerektiğini söyledi. Korkmaz bu noktada alınması gereken önlemleri ise şöyle sıraladı: "Acilen bir vergi sistemi oluşturmak lazım. Türkiye’de gelir vergisi düzenlemesinde haksızlıklar söz konusu, örneğin, işçi de, patron da aynı gelir vergisini veriyor. Yapılması gereken düşük gelir gruplarından düşük vergi alınmasını sağlamaktır. Ayrıca KDV ve ÖTV, vergilerin üçte ikisini oluşturuyor. Zengin de, fakir de aynı oranda KDV ödüyor. Dolayısıyla bu durum vergi adaletini bozuyor. Bu hususta servet gelirleri, gelir ve kurumlar vergisi gibi vergileri arttırmak etkili olacaktır. Şehir rantlarını vergiye dönüştürmek ve bunlara ek olarak zaruri tüketim mallarında KDV’yi düşürmek gereklidir. Gelir ve kurumlar vergisinin getirişi daha da arttırılıp buna mukabil, yoksulun ödediği KDV gibi vergileri kaldırmak lazım. Ayrıca çalışanların asgarî geçim indiriminin tamamının vergiden düşmesi gereklidir."