Emeğin Gücü, Emekçinin Yanındayız...
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
TEKGIDA-İŞ SENDİKASI
ANADOLU ETAP
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
ANADOLU ETAP
ATAKEY
FELDA IFFCO
PERFETTİ VAN MELLE
KRAFT HEİNZ
SAFE SPİCE
SAGRA
İZTARIM
DOĞANAY
KESKİNOĞLU
BARRY CALLEBAUT
BEL KARPER
Cargill
Doğadan
Tarım Kredi Birlik
Bolez Piliç
Badem Su
İzmir Su
Elmacık Atasu
Sek_Süt
Yudum_Yag
ORYANTAL TÜTÜN PAKETLEME
Olin_Yag
NuhunAnkaraMakarnasi
Nestle_Su
Pinar
Savola
Pepsi
Tuborg_Bira
Nestle cereals
Yepaş Ekmek
Yesaş
Mey
Nestle
Mauri_Maya
Lipton_Dosan
Mondelez
TtlTutun
TrakyaBirlik
Tat
Tamek
Sırma Su
Sunel
KristalYag
Knorr_Besan
Kent_Cadbury
Efes
ELİT Cikolata
Erikli_Su
Eti
Evyap
Ferrero
Filiz Makarna
Timtas
Kavaklıdere
ibb kent ekmek
Hayat Su
Haribo
Frito Lay
BAT
Barilla_Makarna
Banvit
Aroma
Ankara Fırınları
Akmina
Alpin Su
Bimbo QSR
Bolca Mantı
BUNGE YAĞ
Chipita Gıda Üretim A.Ş.
Coca Cola
Damla Su
Danone
Dr Oetker
Agthia
14 Nisan 2023
KAMU KKM’DE KUR YÜKÜNÜ HAFİFLETTİ, ASIL SORUN İSE TASFİYE

Kur korumalı mevduatta iki temel yük ya da sorun var. Bunlardan biri kur farkı ödemesi. Hazine ve Merkez Bankası üstleniyor bu yükü.

KAMU KKM’DE KUR YÜKÜNÜ HAFİFLETTİ, ASIL SORUN İSE TASFİYE

Hazine geçen yıl 92.5 milyar lira tutarında kur farkı ödedi. Hazine’nin bu yılın ilk iki ayındaki ödemesi ise 2.1 milyar lira. Merkez Bankası’nın geçen yıl yaptığı ödeme de 89 milyar lira düzeyinde. Böylece Hazine ve Merkez Bankası’ndan çıkan para 184 milyar lirayı bulmuş durumda.

Kamu bu yükü büyük ölçüde bankalara devretti. Önce DTH dönüşümlü KKM’de, ardından doğrudan TL cinsinden açılan KKM’de faiz tavanı kaldırılınca kur farkı ile faiz arasında oluşan ve kamuya binen yük birden azalıverdi.

Ama faiz tavanını kaldıran bu kararlar, “Kamu olarak çok büyük yükün altına giriyoruz, milyarlarca lira gidiyor, şu yükten kurtulalım” diye alınmadı. Kur artmıyordu, KKM faizi de Merkez Bankası faizine bağlı olarak düşük oluştuğu için vatandaş KKM’den çıkmaya başlamıştı ve bu durum dövize yönelişe yol açacaktı, bu görüldüğü için de örtülü bir faiz artışına gidildi.

Şimdi KKM faizi miktarla çok bağlantılı olmak üzere yüzde 20’den başlıyor ve yüzde 30’lara kadar uzanıyor; daha yüksek faiz veren banka bile olabilir.

Oysa faiz serbest bırakılmamış olsaydı KKM’de tavan faiz yüzde 11.50 olarak uygulanacaktı.

Önce DTH dönüşümlüler, ardından TL ile açılanlar için faiz tavanı kaldırılınca ve oran hızla yukarı gidince vatandaş da yeniden KKM’ye yöneldi.

KKM’nin azalmaya başlayıp bir anlamda dip yaptığı 6 Ocak’tan 7 Nisan’a kadar geçen üç ayda tam 407 milyar lira artış oldu.

TL hesaplar için faiz tavanının kaldırılmasının etkisi ilk olarak geçen haftaki verilerde gözlendi. KKM son bir haftada 77 milyar lira artış gösterdi.

Kur yükü paylaşıldı

Faizde yüzde 11.50 olan tavanın kaldırılması ve ortalama oranın yüzde 25 dolayına oturması, olası bir kur artışında kamunun ödeyeceği farkı da aşağı çekmiş oldu. Kur ne oranda artarsa artsın, kamu daha az fark ödeyecek.

Örneğin kur bir yılda yüzde 40 mı arttı, bu oranın 11.50 puanını bankalar, 28.50 puanını Hazine ya da Merkez Bankası ödeyecekti. Şimdi bu denge 25-15 olacak.

Kur yüzde 50 mi arttı, eski uygulamada 11.50-38.50 olan denge, bu sefer 25-25 olacak.

Ama bir kez daha altını çizmekte yarar var; ekonomi yönetimi bu kararı kamunun kur farkı yükü azalsın diye değil, KKM’de çözülme ve dövize yöneliş olmasın diye aldı.

Tasfiyenin temel şartı!

İlk cümlemde dedim ki, kur korumalı mevduatta iki temel yük ya da sorun var. Bunlardan biri kur yüksek artış gösterdiği takdirde Hazine ve Merkez Bankası’na binen kur farkıydı. O yük önemli ölçüde bankalara devredildi.

Ama KKM’de asıl sorun tasfiye aşamasında yaşanması muhtemel gelişmeler…

Daha önce de değindim. Cumhur ittifakının KKM’yi öyle hemen tasfiye etmek gibi bir planı zaten yok. Adeta gidebildiği kadar gitsin, şeklinde bir yaklaşım söz konusu.

Millet ittifakının ise bu konudaki tutumu belli; vade doldukça bu hesapların yenilenmeyeceği ve böylece tasfiye yoluna gidileceği açıklandı.

Şimdi kamuoyundaki yaygın görüş, KKM’nin tasfiyesi aşamasında dövize hücum olacağı yönünde. Bu görüş kısmen doğru. Kısmen, çünkü KKM belli koşullar sağlanmadan zaten tasfiye edilemez.

Siz tutar dövizin artacağı beklentisi çok güçlüyken böyle bir operasyona kalkışırsanız, piyasa allak bullak olur; KKM’den çıkan paranın çok büyük bir kısmı dövize yönelir, önleyemezsiniz!

Ama KKM’yi sona erdireceğini söyleyenler bunu görmüyor olabilir mi? Tabii ki onlar da döviz arzı artmadan, dövizin tırmanıp gitmeyeceği algısı oluşmadan böyle bir adım atmayacaklardır.

Millet ittifakı KKM’yi vadeleri uzatmayarak tasfiye edeceğini söylerken hiç kuşku yok ki o dönemin koşullarını ve buradan çıkacak paranın dövize gidip gitmeyeceğini dikkate alacaktır. Kaldı ki Millet ittifakının işbaşına gelmesi durumunda kur artışı beklentisinin kırılmasını destekleyecek başka adımlar da atılacaktır.

Bunların başında da tasarrufları enflasyona yenik düşürmeyecek bir faiz düzeyi belirlenmesi gelecektir.

KAYNAK Alaattin AKTAŞ / Ekonomim.com
DİĞER HABERLER
YENİ KURULAN BALIKESİR ŞUBEMİZİN KONGRESİ TAMAMLANDI
YENİ KURULAN BALIKESİR ŞUBEMİZİN KONGRESİ TAMAMLANDI

Balıkesir Şubemizin 1. Olağan Kongresi tamamlandı.

SOĞUK, AÇLIK, POLİS ABLUKASI: NE OLURSA OLSUN MÜCADELE SÜRECEK
SOĞUK, AÇLIK, POLİS ABLUKASI: NE OLURSA OLSUN MÜCADELE SÜRECEK

Başkente yürümek isteyen Polonez işçileri 3 gündür polis ablukası altında direnişlerine devam ediyor. Geceyi soğuk havada, sokakta geçiren işçiler ‘‘Bize ‘Haklısın’ diyenler ortada yok, hakkımızı biz alacağız’’ diyor.

POLONEZ İŞÇİLERİ KEFENLERİ GİYDİ VE SUSTU: ŞİMDİ KONUŞMA SIRASI DEVLETİ YÖNETENLERDE
POLONEZ İŞÇİLERİ KEFENLERİ GİYDİ VE SUSTU: ŞİMDİ KONUŞMA SIRASI DEVLETİ YÖNETENLERDE

Anayasal haklarını kullandıkları için işten atıldılar. Beş aydır boyun eğmeden mücadele ettiler. Ne Bakanlık ne Ürdünlü işveren haklarını verdi. ‘Cumhurbaşkanı’na gideceğiz!’ dediklerinde Çatalca’ya hapsedildiler.

İNSANLIK ONURUYLA BAĞDAŞACAK ASGARİ ÜCRET BELİRLENMELİDİR
İNSANLIK ONURUYLA BAĞDAŞACAK ASGARİ ÜCRET BELİRLENMELİDİR

Disk, Hak-İş ve Türk-İş’in ortak açıklamasında “İşçiler enflasyonun sebebi değil mağdurudur. Enflasyon artışını ücret gelirlerinde gören yaklaşım kabul edilemez” denildi.