2024 yılı asgari ücreti haftanın son iş gününe kalmadan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan tarafından çarşamba günü açıklandı.

Bu yıl asgari ücreti Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklaması geleneğinden vazgeçilerek açıklamanın ilgili Bakan tarafından yapılması yeni asgari ücretin işçi tarafının beklentisini karşılamaması nedeniyle olduğu yorumlarına yol açtı.

Diğer yandan tarafların önce Saray’a davet edildikleri, ardından açıklamanın Bakanlıkta yapılması da dikkat çekici unsurlardan biriydi. Açıklama sonrası işçi tarafını temsil eden Türk-İş Genel Başkanı Atalay ilan edilen rakama çekince koyduklarını söyledi ve beklentilerinin 18 bin TL olduğunu belirtti. İşveren tarafı ise rakamdan memnun. TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Akkol “Sonuçta herkesi memnun eden güzel bir rakam ortaya çıktı” ifadesini kullandı.

Evet,

Hatırlanabileceği gibi geçtiğimiz haftalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan asgari ücretle ilgili olarak şunları söylemişti: “Yılbaşı’nda ekonomik dengeyi sarsmayacak, çalışanlarımızın kayıplarını giderecek bir asgari ücret belirleyeceğiz. İşçilerimizin onayını alacak, işverenlerimizi de yormayacak ve istihdama zarar vermeyecek bir asgari ücret seviyesi hedefi ile süreç yönetilecek.”

Görünen O ki 2024 yılı için saptanan asgari ücret Erdoğan’ın dediği gibi işverenleri yormadı ve kendileri de yukarıdaki cümlelerle memnuniyetlerini ifade ettiler zaten. Buna karşın işçi tarafı için aynı şeyi söylemek mümkün değil, Emek tarafı kayıplarının giderilmesi bir yana açıklanan ücretin açlık sınırının altında, hatta sefalet koşullarında olduğunu belirttiler. DİSK ve KESK’ ten gelen ilk tepikler şöyle:

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Milyonlar yoksullukla mücadele ederken, bu ülkeye, bu halka, işçi sınıfına yılın başında açlık sınırının altında kalacak asgari ücret reva görenler bilsin ki bu iş burada bitmez” dedi.

KESK’in, 2024 yılı için belirlenen asgari ücrete ilişkin yazılı açıklamasında “Asgari ücret tespit komisyonundan çıkan 17 bin 2 TL’lik karar, açlık sınırı olan 18 bin TL’nin dahi altında kalmakta, iktidar ve sermaye kesimleri bu kararla birlikte milyonları sefalet koşullarında yaşamaya mahkûm etmektedir” denildi.

Asgari ücretin brüt ve net tutarı ile işverene maliyeti ise şöyle:

Brüt Asgari ücret: 20.002,50 TL Asgari ücret vergi dışı olduğu için sadece sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası primlerine tabi. BES (Bireysel Emeklilik Sigortası) ise ihtiyari olduğundan örneğimizde dikkate alınmamıştır.

(*) Sosyal Güvenlik işveren payı uygulanan yüzde 5 teşvik durumuna göre değişmektedir. Teşviksiz işveren maliyeti 24 bin 503,06 TL’dir. Bu arada işverenlerin bu maliyetine karşılık Hazine’den 2024 yılı için her bir işçi için 700 TL asgari ücret desteği ödeneceğini de hatırlatalım.

Sonuç itibarı ile asgari ücret 2024 yılı için yılsonuna kadar yüzde 49 artışla net 17 bin 2,12 TL oldu. Bu tutarın ülke koşullarında ne kadar yetersiz olduğu ve yaşanılan yüksek enflasyon ortamında birkaç ay içinde önemli ölçüde değer kaybedeceğini söylemek için ekonomist olmaya gerek yok halkımız bu gerçeği zaten yıllardır bizzat yaşıyor. Mart ayında yapılacak yerel seçimler sonrasında baskılanan bazı fiyatlarında serbest kalması ile yaşam maliyetinin özellikle 2024 yılının ikinci yarısında kendisini fazla ile hissettireceği gerçeği önümüzde duruyor. Yani 2024 yılı sabit gelirli çalışan ve emekliler için çok daha zor bir yıl olacak.

İŞVERENE MALİYETİ

ÜCRETLİLERİN VERGİ TARİFESİ ADİL HALE GETİRİLMELİ

Ülkemizde çalışanların en önemli sorunlarından biri de ücret gelirlerine uygulanan vergi dilimi tarifesidir. Asgari ücretin üzerinde ücret alanlara yıllardır uygulanan adaletsiz bu tarife nedeniyle çalışanlar yıl ortasında vergi dilimi atlayarak devlete daha yüksek vergi ödemeye başlıyorlar ve net ücretlerinde düşüş yaşanıyor. Söz konusu düşüş yılsonuna kadar artarak devam ediyor. Konuyu sürekli gündemde tutan Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) bu konuyla ilgili aşağıdaki taleplerini dile getirmektedir:

Gelir vergisi ilk vergi tarife oranı ücretlilerde yüzde 10’a düşürülmelidir.

Gelir vergisi tarife dilimleri yeniden değerleme oranında (asgari ücret artışından az olmamak kaydıyla) artırılmalıdır.

Asgari ücret istisnası vergiden indirim değil, matrahtan indirim yoluyla uygulanmalıdır.

İşverenlere uygulanan 5 puan SGK prim desteği çalışanlara da uygulanmalıdır.

Çağ dışı damga vergisi kaldırılmalıdır.

UMUDU KESMEYELİM YURDUMUZDAN

Olumsuzluklarla dolu bir yılı daha geride bırakıyoruz. Ne yazık ki her gelen yeni yıl eskisini aratır hale geldi. Buna karşın umudumuzu yitirmemenin gerektiği bilinci ile bu yılın son yazısını aşağıdaki Zülfü Livaneli’ye ait dizelerle kapatıyorum. Herkese, sağlıklı, mutlu yıllar dilerim.

Şah damarı vurulsa da

Dört bir yandan sarılsa da

Işık yener karanlığı

Bak çocukların gözlerine

Umudu kesme yurdundan…