Hükümet, taşeron işçilerine yönelik “kadro düzenlemesi”ni Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yaptı. Önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanan 696 sayılı KHK’ya göre hükümet 1 Kasım 2015 genel seçimleri öncesinde verdiği “Kamuda çalışan tüm taşeron işçilerine kadro” sözünü tam anlamıyla yerine getirmedi, işçiler içinde ayrım yarattı. Taşeron işçilerinin merakla sorduğu soruları dikkate alarak düzenlemeyi 10 maddede derledik. İşte merak edilen soruların yanıtları şöyle:

 

 

Önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye (KHK) göre; düzenleme tüm taşeron işçilerini kapsamayacak. Buna göre; kamuda “genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, özel bütçeli diğer idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar(Bakanlıklar, üniversiteler, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, RTÜK vb.)”, “KHK’ya ekli (I) sayılı listede yer alan 10 kurum(Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü, Kalkınma Ajansları vb.)”, “il özel idareleri ve bağlı kuruluşlarında(Kars İl Özel İdaresi, Zonguldak İl Özel İdaresi vb.)”, “belediyeler ve bağlı kuruluşlarında(Bursa Büyükşehir Belediyesi ile ASKİ, İSKİ, EGO, İETT vb.)” ve “il özel idareleri ve belediyelerin üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde(Türkiye Belediyeler Birliği, Vilayetler Hizmet Birliği gibi.)”, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde” sadece personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışanlar kapsama alındı.

 

 

Özel sektörde çalışan yüz binlerce taşeron işçisi ile kamuda danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezileri hizmetlerinde çalışanlar düzenlemeden yararlanamayacak. Ayrıca 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanun kapsamı dışında kalan ve ÇAYKUR, TPAO, TTK, TKİ, TCDD gibi kamu iktisadi teşekkülerinin (KİT) yer aldığı 69 kurumdan 59’u kapsamdışında tutuldu. Bu kurumların çoğunda Türk-İş’e bağlı sendikalarda örgütlü işçilerin çalışması dikkat çekiyor. Düzenlemeden, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmış olanlar yararlanamayacak. 4 Aralık 2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar kapsama alınırken bunun tespitinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilmiş olan sigortalı işe giriş bildirgeleri, işten ayrılış bildirgesi ve aylık prim ve hizmet belgeleri esas alınacak. Mal ve personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımları ile yapım işi ihalelerinde çalışanlar kapsamdışında olacak.

 

 

Kamuda “genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, özel bütçeli diğer idareler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar” ile “KHK’ya ekli (I) sayılı listede yer alan 10 kurumda” sadece personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışanlar 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu’nun 4. maddesinin (d) fıkrasında öngörülen “sürekli işçi” statüsüyle yani kadrolu olarak istihdam edilecek.

 

 

 

Belediye ve il özel idarelerinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışan taşeron işçisi olarak çalışanlar, il özel idarelerin ve belediyelerin iktisadi teşekkülerinde (BİT) işçi olarak istihdam edilecek, belediyenin kadrolu işçisi olmayacak. Ayrıca belediyelerde park bahçe onarım, çöp hizmetine dair araçlı ihaleler personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı sayıldığı için burada çalışanlar da kapsama alındı.

 

 

Taşeron işçileri düzenlemeden yararlanabilmek için yazılı ve/veya sözlü ya da uygulamalı sınava alınacak. Sınavda başarılı olanların düzenlemeden yararlanabilmesine ilişkin süreç 90 gün içinde sonuçlandırılacak. Düzenlemeden yararlanmak isteyenler güvenlik soruşturmasına da tabii tutulacak. Personel çalıştırılmasına dayalı hiz met alım sözleşmeleri kapsamında bulunmakla birlikte 4 Aralık 2017 tarihinde doğum veya sağlık kurulu raporuyla belgelendirilen sağlık sorunları nedeniyle iş sözleşmeleri askıda olanlar veya anılan tarih itibarıyla askerde bulunanlar düzenlemeden yararlanabilecek.

 

Kapsamda olan kurumlarda çalışan taşeron işçileri, KHK’da belirtilen şartları yerine getirmek kaydıyla KHK’nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 gün içinde çalıştıkları idarenin hizmet alım sözleşmesinin yapıldığı birime yazılı başvurabilecek.

 

 

4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. ve 3. maddelerine göre, kanuna aykırı bir biçimde çalıştırılan taşeron işçileri, işin başından itibaren asıl işverenin işçisi sayılıyor. Taşeron işçileri bu hakka dayanarak mahkemeye başvurduğunda ise geriye dönük yaklaşık 80 bin lira toplu para alabiliyor ve kadrolu işçiyle aynı hakka sahip olabiliyor. Ancak düzenlemeden yararlanmak isteyenlere, bu haklarından vazgeçme şartı getirildi. Bununla da kalınmadı, açtıkları davalardan ve/veya icra takiplerinden feragat edeceğine dair yazılı beyanda bulunması istendi.

 

 

 

Yaş ve eğitim koşulu aranmayacak. KHK ile kamuda 4/cstatüsünde çalışanlarla ilgili düzenleme yapıldımı? 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu’nun 4.maddesinin(c) fıkrasında öngörülen “geçici işçi” statüsü kaldırıldı. Burada çalışanlar 4/b olarak ifade edilen “sözleşmeli personel” statüsüne geçirilecek.

 

 

KHK’ya göre mevsimlik işçilerin çalışma süresini 4 ay kadar uzatabilme yetkisi MALİye Bakanlığı’na verildi. Ancak bu 5 ay 29 gün çalışan mevsimlik işçilerin 9 ay 29 gün çalışacağı anlamına gelmiyor. Yetki MALİye Bakanlığı’nda olacak.