13 Nisan 2020
İŞSİZLİK FONU YİNE PATRONA YARADI
İşsizliğin daha da arttığı Mart ayında işsizlere 683 milyon lira verilirken işverene aktarılan teşvik ve destekler 1,6 milyar TL oldu. İşsizlerin yüzde 85´i ise işsizlik maaşı alamıyor
Salgınla birlikte işsizler ordusuna çok sayıda yeni işsiz eklendi. Buna karşın İşsizlik Sigortası Fonu’nun işveren lehine kullanım alışkanlığı değişmedi. Fon’dan mart ayında işçilere 683 milyon lira ödeme yapılırken işverene aktarılan teşvik ve destek ödemelerinin toplamı 1.6 milyar TL oldu.
Türkiye İş Kurumu (İŞ KUR) Mart ayı İşsizlik Sigortası istatistikleri’ni açıklandı. Buna göre, Mart 2002 tarihinden 31 Mart 2020 tarihine kadar işsizlik ödeneğine 13 milyon 298 bin 778 kişi başvurdu, bunlardan yaklaşık yarısı ödenek almaya hak kazanabildi. Bu süreçte 7 milyon 928 bin 680 kişiye 33 milyar 383 milyon 992 bin TL ödeme yapıldı.
İŞSİZLİK ARTTI, ÖDEME AZALDI
Mart ayında ise önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 594 bin 577 kişiye, 683 milyon 678 bin TL ödendi. Şubat ayına göre ödeme yapılanların sayısı sadece bin 767 kişi artarken toplam AM ödeme 15 milyon lira azaldı. İşsizlik ödeneği alanların sayısı geçen yılın aynı dönemine göre ise 87 bin 785 kişi azaldı. 2020’nin ilk üç ayında yapılan toplam ödeme 2 milyar 94 milyon liraya ulaştı.
PATRON ASLAN PAYINI ALDI
İşverenlere aktarılan teşvik ve ödemeler yine işçiye aktarılanın çok üzerinde gerçekleşti, işverenler Mart ayında 1 milyar 686 milyon lira aldı. 2018 yılında 10 milyar 709 milyon lira, 2019’da 16 milyar lira aktarılan işverenlerin yılın ilk üç ayında fonda aldığı tutar 5 milyar 378 milyon lira oldu.
PARANIN YÜZDE 91’İ TAHVİLDE
2020 Mart sonu itibarıyla fonun büyüklüğü üç ayda yaklaşık 400 milyon lira artarak 131 milyar 972 milyon lira oldu. Ancak bunun sadece yüzde 8,39’u nakit olarak tutulurken yüzde 91,61’i ile devletin diğer açıklarını kapatmak için tahvil alındı.
GELİRİN TAMAMI YAKINI HARCANIYOR
İşsizlik Sigortası Fonu’nun Mart ayı gelirleri 3 milyar 893 milyon lira oldu. Çoğu dönemlerde gelirden daha çok harcama yapılan fonda bu ay giderler, gelirin yaklaşık 300 milyon lira altında kaldı.
Gelirlerin 1 milyar 664 bin lirası işçi ve işveren primlerinden, 554 milyonu devlet katkısı, 1.5 milyar TL’si faiz, 98 milyonu da diğer kaleminden oluştu.
Fondan sigorta ödemeleri dahil 1 milyar 85 milyon lira işsizlik ödeneği, , 16 milyon 992 bin lira kısa çalışma ödeneği, 3 milyon 432 bin lira yarım çalışma ödeneği, 2 milyon lira ücret garanti fonu ödemesi yapılırken aktif işgücü programlarına 346 milyon lira, işbaşı eğitim programlarına 36 milyon lira harcandı.
PATRON TEŞVİK EDİLİYOR AMA İŞE YARAMIYOR
İşsizlik Sigortası Fonu’ndan patronlara istihdamı koruması veya yeni istihdam yaratması için 2 yılda toplam 47 milyar lira teşvik veya destek ödemesi yapıldı. Ancak para istihdamı artırmak bir yana azalmaya bile engel olamadı. 2019’da istihdam edilen kişi sayısı 2 yıl öncesinden bile daha az. Son 5 yılda istihdamdaki kişi sayısı şu şekilde;
* 2014: 25 milyon 933 bin
* 2015: 26 milyon 621 bin
* 2016: 27 milyon 205 bin
* 2017: 28 milyon 189 bin
* 2018: 28 milyon 738 bin
* 2019: 28 milyon 80 bin
