İŞSİZİN PARASI SERMAYEYE CABA

İşçi hakları söz konusu olduğunda hükümet etmeyi budama ve tasfiye etmekten ibaret gören AKP’nin Torba Yasa ile gözünü diktiği alanlardan biri de işsizlik sigortası. Torba Yasa’ya yerleştirilen bir madde ile sektörel ve bölgesel krizlerde de işçi ücretlerinin, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmasına olanak tanınıyor. Hükümet daha önce yaptığı bir düzenlemede ülke çapında yaşanan “ekonomik kriz” koşullarında “zor duruma düşen” işverenlerin ödemekle yükümlü oldukları işçi ücretlerinin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmasına imkân sağlamıştı. Şimdi bu uygulamayı bölgelere ve sektörlere doğru genişletmeyi, yaygınlaştırmayı hedefliyor. Böylece işsiz kalan işçinin derdine derman olur diye kurulan işsizlik sigortasının amaç dışı kullanımına yeni bir halka daha eklenecek.

İşsizliğin yol açacağı sosyal sorunlar karşısında koruma kalkanı olan işsizlik sigortasına kavuşmamız biraz uzun sürdü. Konuşulmaya başlamasının üzerinden 40 yıl geçtikten ve otuza yakın tasarı eskitildikten sonra 2000 yılında İşsizlik Sigortası Fonu kuruldu. 2002’den itibaren de yararlanma süreci başladı. Prim ödeyenlerin yararlanması üzerine kurulan sistemden, hak etme koşullarının zorluğu, ödeme miktarının düşüklüğü ve ödeme süresinin kısalığı nedeniyle yeterince yararlanılamadı. Kasım 2010’da Fon’dan ödeme alan işsiz sayısının 166 bin olması yararlanmadaki sınırlılığı ortaya koyuyor. Hak sahiplerinin yeterince yararlanamamasının doğal sonucu Fon’un büyümesi, zenginleşmesi oldu. (Kasım 2010 tarihi itibarıyla Fon’un bünyesinde 48.5 milyar liralık devasa bir birikim var.)

Fon büyüdükçe iktidar gözünü buraya dikti. İşsizlik sigortasını daha işlevsel hale getirmek, hak sahiplerinin yararlanmasının önünü açacak iyileştirmeler yapmak yerine bu birikimi kamu yatırımlarını ve işverenleri finanse etmek üzere hazır kaynak olarak kullanma yoluna gitti. İşçinin parası işverenlere bedava kaynak olarak tahsis edildi. Şimdi Torba Yasa ile bu tahsisat biraz daha arttırılıyor. Kediye kedi demek gerekirse, yapılan düpedüz gasptır. Yasaya dayanılarak yapılmış olması da işin niteliğini değiştirmez.

Hükümet, işçinin parasını bu kadar rahat gasp edebiliyorsa, her fırsatta yeni düzenlemelerle elini Fon’un içine daldırıyorsa, bunun nedeni emek örgütlerinin Fon’u sahipsiz bırakmasıdır. Hükümetin “görünen eli” adım adım Fon’un içinde dolaşmaya devam ederken emek örgütlerinde derin bir sessizlik hâkim. Fon’un amacı dışında kullanılmasını, işsizler için işlevsel olmamasını siyasal iktidardan çok bu sessizlik belirliyor. “İşsizlik sigortasından elinizi çekin”, “Hak sahiplerinin kolayca yararlanacağı düzenlemeler istiyoruz” diye yükselecek sesleri duymak için daha ne kadar beklememiz gerekecek acaba?

Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi