Bursa Orhangazi’de sendikalı oldukları için işten atılan sekiz Cargill işçisinin hak arama ve işe iade talebi 1004. günde. İşçilerden Abdullah Saraç, “Biz mahkemeden sendikal tazminat istemedik, işimizi istedik” dedi.

Sendikalı oldukları için işten atılan 8 işçi kararlı: Küresel sözleşmelere uyulsun

İşvereni rahatsız edecek her noktada eylem planlayan işçiler önümüzdeki günlerde Ankara’da ABD Konsolosluğu önünde basın açıklaması planlıyor. Tek Gıda İş Başkanı Türkel, küresel federasyon IUF’nin kendilerine güç kattığını belirtti.

Son günlerde bir eylem ve ona gösterilen tepki ile sarsıldık yine. Ankara’da Orman Bakanlığı önünde eylem yapmak isteyen işçilere polis yine orantısız güç kullanmış, “Size devletin gücünü göstereceğiz” tehditleriyle oldukları bölgeden uzaklaştırmıştı. Peki bu insanlar bu kadar öfkeyi hak edecek ne yapmıştı? İşçiler gösteri hakkını kullanmak istemiş, gözaltına alınmış, geç saatlerde bırakılmış ve yetmezmiş gibi “sokağa çıkma yasağı olduğu bir saatte sokakta” oldukları için bir de korona cezası kesilmişti. Konuştuğumuz kıdemleri iki ile 19 yıl arasında değişen işçilerden Abdullah Saraç, Cargill’in Bursa Orhangazi’deki tatlandırıcı üreten rafinerisinde çalıştığını, sekiz yıllık kıdemli olduğunu belirterek süreci şöyle özetledi:

Örgütlenmeye başladık. En büyük sorun maddiyatsızlıktı. Asgari ücret alıyorduk. Doğru dürüst iyileştirme yapılmıyordu. Söz hakkımız pek yoktu. Biz de birlik olalım, söz hakkımız olsun, güçlü olalım diye sendikalı olalım, sözleşmemiz olsun dedik. Daha önce de sendika gelince atılanlar olmuştu. Bizler belli bir sayıyı yakaladık. 15 gün içinde 14 kişi aynı anda çıkarttılar. Bizlere kota gerekçesi gösterdiler. Ama kota eylülde başlayacaktı, bizi nisanda attılar. Kendi aramızda toplandık karşımızda iki seçenek vardı. Tazminatları alacak başka bir yerde işe başlayacak, yeniden örgütlenene kadar çalışacaktık. Ya da işimizi geri alıp örgütlü bir şekilde çalışacaktık. Biz sendikalı çalışmak için yola çıktık. Hâlâ da yollardayız.

TAZMİNAT İSTEMEDİK

İki çocuğu olduğunu anlatıyor Saraç biri sekiz diğeri dört yaşında. Daha doğrusu dörde girecek. Ama kendisini doğru dürüst görmemiş… “Biz hep çocuklar daha iyi yaşasın diye çekiyoruz bunları” diyor. Ağzından “Gerekti 40 gün betonda yattık, gerekti günlerce yürüdük. Bizim gücümüz haklılığımızdan geliyor” sözleri dökülen Saraç, zorluk çektiklerini belirtiyor. Ve şunu ekliyor: “İşçiler zaten ekonomi karşısında zor ayakta duruyor. Bizim maddi talebimiz yoktu. Biz tazminat istemedik. Bizler işimizi istedik. Anayasal haklarımızı kullanalım istedik”…

İşçilerle birlikte her türlü eylemde yer alan Tek Gıda İş’in örgütlenme uzmanı Suat Karlıkaya, yıllardır baskının her türünü gördüklerini dile getirdi. Direnişin fabrika önünde başladığını, bir süre sonra seslerini nerede daha iyi duyuracaklarsa orada olmaya başladıklarını anlattı. “Aslında işvereni nerede rahatsız edeceksek orada oluyoruz. Önümüzdeki günlerde de yeniden Ankara’da olacağız. Orada ABD Konsolosluğu önünde açıklama yapmak istiyoruz. Ne de olsa Cargill, bir ABD şirketi” diyen Karlıkaya, işveren baskı yaptığında işçinin her yerde kaybettiğini dile getirerek, amaçlarını, “Bizler küresel sözleşmeler ve hukuku etkin kılarak bataklığı kurutmak istiyoruz” dedi. Karlıkaya, işverenin mahkemeye gittiğinde özellikle işe iade davalarında hâkimin ‘işe alacak mısın yoksa tazminat mı vereceksin’ seçeneğini işverene sorduğuna dikkat çekerek, “Oysa böyle bir durumda işverene değil mağdura sorulmalı” dedi.

TÜRKEL: GÜCÜMÜZ VAR

Tekgıda İş Başkanı Mustafa Türkel de söz konusu direnişte sonuna kadar haklı olduklarını dile getirerek, “Uluslararası şirketler, dışarıda uyguladıkları kuralları burada uygulamıyorlar. Biz de Uluslararası Gıda ve Tütün İşçileri Federasyonu (IUF) üyesiyiz. Yönetiminde yer alıyoruz. Ve orada güçlü bir desteğimiz var. Bu arkadaşlar işlerine dönene kadar devam edeceğiz” dedi.

ILO GEÇERLİ OLSA

Ancak Türkiye’nin de imzaladığı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) 158.maddesi bu durumları düzenliyor. Örneğin Almanya’da benzer bir durum yaşansa, ILO sözleşmesine göre işçinin işe iadesine hâkim karar veriyor. İşçinin dönüp dönmeyeceği hâkim kararına bırakılıyor. Hâkim işçi ve işveren arasındaki iş ilişkisinin zedelenip zedelenmediğine bakıyor. Eğer işe dönüşe izin vermeyecekse tazminatı da hâkim belirliyor. Alt ve üst sınırı yok tazminatta. Ve aradan mahkemenin sonuçlandığı zamana kadar geçen zamanın da ücretlerinin ödenmesi gerekiyor.

SEKİZ KİŞİDE KARAR SENDİKA LEHİNE ÇIKTI

Şirketin gazetemize gönderdiği bilgi ve açıklama özetle şöyle:

Faaliyet alanlarımızdan biri olan tatlandırıcı üretimimiz, devletimiz tarafından belirlenen kotaya bağlı olarak 2018 yılında önemli ölçüde azalmıştır. Bu nedenle Orhangazi Mısır İşleme Tesisimizde küçülmeye gitme kararı alarak, 16 çalışanın iş sözleşmesini feshetmiştik.

İş sözleşmesi feshedilen işçilere ilişkin Nisan 2018’de başlayan dava süreci, Nisan 2020 itibarıyla sona ermiştir. Dava sonucunda 8 kişi ile ilgili karar sendika lehine, 4 kişi ile ilgili karar Cargill lehine çıkmıştır.

Cargill Türkiye, mahkeme kararları gereğince tazminat bedellerinin tamamını ödemiş bulunmaktadır. Böylece tüm dava dosyaları kapanmıştır. Davacıların tazminat bedellerini tahsil etmesiyle birlikte, hukuki süreç mahkeme kararına uygun şekilde tamamlanmıştır. Cargill Türkiye olarak, Türk hukukuna ve mahkeme kararlarına saygımızın sonsuz olduğunu ve yasal tüm yükümlülüklerimizi yerine getirdiğimizi belirtmek isteriz.