2012 emek cephesinde mücadelenin yoğun olduğu bir yıl oldu. Grev yasaklamaları.. Yasa değişiklikleri… İş kazaları… İşten atmalar… Pek çok gelişme yaşandı. 2012 aynı zamanda sendikal hayata yeni solukların da katıldığı yıl oldu.

Türkiye’de ilk defa polis sendikası kuruldu. Yargı çalışanları, sendikal örgütlükte ısrar etti ve ikinci defa sendikalarım kurdular. Astsubaylar özlük haklan için ayağa kalktı. İşçilerin ellerinden alınmak istenen haklarına karşı verdiği mücadele, işçi sınıfı tarihine geçti.

Kamu çalışanları, sadaka gibi zamma karşı bir günlük genel grev yaptı. Gaziantep’te binlerce işçi üretimi günlerce durdurdu. Çalışma hayatını işçiler adına altüst eden Sendikalar Yasası TBMM’den geçti. Askerin can güvenliğini sağlayan Kirpi araçlarının üretimi durdu. İşçiler hem işlerine, hem askere sahip çıktı. Memurlar grev yaptı AKP Hükümeti 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Yasa Tasarısı’nı meclis genel kuruluna geç gönderince sözleşme görüşmeleri yapılamadı. 

THY çalışanları uçakları durdurdu

AKP’nin havacılık işkoluna grev yasağı getirme girişimine THY çalışanlarından sert karşılık geldi. Hava-İş Sendikası üyesi 12 bin THY çalışanı, uçakları uçurmadı. Sendikadan yapılan açıklamada "Tüm havacılık çalışanları bu haksız girişim karşısında büyük bir şok yaşamış hastalanmışlar ve görev yapamaz hale gelmişlerdir" denildi. AKP THY’de grevi yasakladı.  

THY Yönetimi 305 çalışanı işten çıkarttı. Hava-İş Sendikası 305 çalışanın işe geri alınması ve grev yasağının kaldırılması için 29 Mayıs 2012 tarihinde Atatürk Havalimam’nda direniş başlattı. Gelen tepkiler üzerine Havacılık iş koluna getirilen grev yasağı, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasasında yer almadı.  

Yasağın biri gitti diğeri geldi

Ancak AKP hükümeti bir grev yasağını kaldırırken diğerini getirdi. Sendikalar Yasası’nda bile grev yasakları kapsamma alınmayan Borsa hizmetleri, yeni Sermaye Piyasası Kurulu Kanun tasarı ile grev yasakları kapsamına girdi.  

İlk polis sendikası kuruldu

Polisler sosyal paylaşım sitesi üzerinden örgütlenerek sendika kurma kararı aldılar. Ancak Emniyet Genel Müdürlüğü genelge yayınlayarak, Ankara valiliğinin de başvuru dilekçesini almayarak kuruluşunu engellemeye çalıştı. Bütün engellemelere rağmen Emniyet-Sen kuruluşunu tamamlayarak Genel Merkezine tabelasını astı. Böylece Türkiye’nin ilk polis sendikası da kurulmuş oldu. Kuruluşu öncesinde başlayan baskılarsa halen devam ediyor. Sendikal faaliyetlerde bulunmamaları için amirleri tarafından uygulanan baskıların yam sıra yöneticileri de sürgün edildi.  

Gaziantep işçileri üretimi durdurdu

Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’nde; Gürteks, Gür İplik, Canan Tekstil, Zeki Mensucat, Zafer Tekstil ve Motif Halı’da çalışan işçiler direniş yaptılar. Sendikaların dışında bir işçi direnişi oldu. Aldıklan ücretlerin kendilerine yetmediğini, 12 yıldır ikramiye alamadıklarını, Pazar günleri 12 saat zoraki çalıştırıldıklarını ve borç içinde yaşadıklarını belirten 2 bin işçi, sonunda iş bırakarak eylem sürecine girdi.  

Astsubaylar da hakları için seslerini yükseltti

Aydınlık astsubaylara yapılan adaletsizlikleri yazdı. Konu ülke gündemine oturdu. Hükümet ses verdi. Genelkurmay haberlerimizi önce ‘muvazzaf personeli tahrik edici’ olarak nitelendirdi. ‘Haksızlık yok statü var’ dedi. Ancak Genelkurmayın yeni açıklaması Aydınlık haberlerini doğruladı. Astsubay sorunlan çözüm yoluna girdi. Aydınlık haberlerinin ardından astsubayların sorunları ülke gündemine oturdu.Astsubaylar, "Bu kadarına artık pes" sloganıyla seslerini ve sıkıntılarının sosyal medyada duyurdu, sayıları 130 bine ulaştı.  

BMC üretimi durdurdu

BMC işçileri 7 aydır maaş alamıyor. BMC işvereni işçilere ödeme yapacağına söz verdi ancak sözünü tutamadı. Türk Metal Sendikası’nda örgütlü işçiler seslerini duyurmak için fabrikanın önünde sürdürdükleri eylemlerinin yanı sıra İstanbul’a Çukurova Holding’in önüne de geldiler. Onlar Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kullandığı "kirpi" denen araçları da üretiyorlardı. Fabrika hem üretimi durdurmak zorunda kaldı, hem de işçilere maaşları ödenemedi. Yaklaşık bin 600 işçi verdikleri mücadeleyle haklarını da aldılar, fabrikada üretimin yeniden başlamasını da sağladılar.  

İzmir’i karıştıran ihale sonuçlandı

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin şirketi olan İZELMAN, ESHOT Personel Temini Hizmet Alım İhalesi için 198 milyon lira, yolsuzlukları Alman yargısı tarafından saptanan Beyaz Holding de 188 milyon lira teklif verdi. İzmir’e çıkarma yapan sendikacılar eylem kararı aldı. Binlerce kişi yürüyüş yaparak durumu protesto etti. İhaleyi Beyaz Holding’in alması durumunda eylemlerin daha da yaygınlaştırılacağı vurgulandı. İhaleyi İZELMAN dışında bir firmanın alması sonucunda ücret düşürme, işçi çıkarma gibi bir çok olumsuzluklar yaşanacağı söylendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü tarafından açılan hizmet alım ihalesinde komisyon kararı açıklandı. 3 bin 317 personeli yakından ilgilendiren ihale yüzde 60’ı belediyeye ait olan İZELMAN’da kaldı.  

Metal işçilerinin TİS tepkisi

Yaklaşık 150 bin metal işçisini ilgilendiren MESS Grup Sözleşmesi süreci Kasım ayında yetkilerin verilmesiyle birlikte başladı. MESS’in karşısına işçiler adına oturacak Türk Metal ve Birleşik Metal-İş Sendikası TİS taslaklarını açıkladı. Türk Metal Sendikası tarafından hazırlanan taslağa örgütlü olduğu Arçelik, Renault işçileri tepki gösterdi. Bursa Renault işçileri bir vardiya boyunca üretimi durdurdu. 35 işçi işten atıldı. Metal grup TİS’leri başladı  

Memurlar her yıl ocak ayının 15’inde aldıkları maaş zammını ilk defa 5 ay gecikmeli olarak, yüzde 3,5 oranında alabildi. Ankara’da binlerce memur, alanlara çıktı. Kamu kurum ve kuruluşlarının kapısına "bu işyerinde grev var" pankartları asıldı. Greve çıkan kamu çalışanları Ankara’nın dört bir yanını eylem alanına çevirdiler.  

Tehdit kar etmedi, AKP çark etti

Başbakan Tayyip Erdoğan, "Eğer daha fazlasını verirsek Yunanistan oluruz" diyerek son noktayı koymaya çalıştı. Ancak son noktayı "Grev" kararıyla memurlar koydu. Kamu çalışanları sendikalarının grev kararım hayata geçirdiği saatlerde ise AKP’li bakanlar açıklamalarıyla memurların haklılığını anlatır gibiydiler.  

1 Mayıs Taksim

1 Mayıs’ta işçiyi böldüler 1 Mayıs kutlamaları için ortak kutlama diye yola çıkıldı. Ancak süreç içerisinde ayrı ayrı kutlama kararlan alındı. Bu ayrılığın ana nedeni olarak da TÜRK-İŞ yönetiminin AKP hükümetine karşı siyasi eleştiri yapılmasını kabul etmemesi gösterildi. TÜRK-İŞ Genel Merkezi’nden yapılan yazılı açıklamada ise bu gerekçeden hiç söz edilmedi. Ayrılığa gerekçe şöyle açıklandı:  

TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, DİSK, MEMUR-SEN, KAMU-SEN ve KESK, 1 Mayıs 2012’nin birlikte kutlanması yönünde görüşmeler yapmış, ancak konfederasyonlar arasında tam bir uzlaşma sağlanamadığı için bu birliktelik gerçekleşememiştir. Türk-İş 1 Mayıs kutlamasını Bursa’da yaparken, Kamu-Sen İzmir’de, Hak-İş Ankara Tandoğan meydanında yaptı. Hak-İş’in mitingine AKPli Bakanlar da katıldı. Hükümetin 1 Mayıs’ı bölme operasyonu ise sadece Ankara ve Bursa’da tuttu. İstanbul, Mersin, Adana, Denizli ve Trabzon başta olmak üzere birçok ilde Türk-İş ve DİSK’e bağlı sendikalar siyasi parti ve meslek odaları 1 Mayıs’ı birlikte kutladı. 

Sendikalar Yasası

Toplu İş İlişkileri Yasa Tasarısı Meclis’ten geçmediği için sendikalar zam pazarlığına oturamadı. Toplu sözleşme kapsamındaki 550 bin kamu ve özel sektör işçisi Ocak ayında almaları gereken 2012 zammını alamadı. Hükümet barajlı, yasaklı yasa tasansım kabul ettirebilmek için toplu sözleşmelerin yapılamamasını koz olarak kullandı. Yasa Tasansı Ekim aymda görüşülmeye başlanan Sendikalar ve Toplu İş İlişkileri Yasa Tasarısı sendikaların bütün itirazlarına rağmen yasalaştı.  

Böylece, işverenlerin istekleri doğrultusunda tasarıya girdiği söylenen ve sendikaların şerh koyduğu bütün maddeler de yasalaşmış oldu. Sadece Sivil havacılık iş koluna getirilen yasak, toplumun bütün kesiminden gelen tepkiler üzerine yasada yer almasa da diğer iş kollarındaki grev yasakları devam ediyor.  

İş kolu barajı yüzde 3 oldu.

Ekonomik ve Sosyal Konsey’e üye konfederasyonlara dahil işçi sendikaları için Ocak 2013 istatistiğinin yayımı tarihinden 1 Temmuz 2016’ya kadar yüzde 1, 1 Temmuz 2018’e kadar ise yüzde 2 olarak uygulanacak.  

Sendikalar yüzde 3lük işkolu barajının, birleştirilen iş kollan düşünüldüğünde mevcut yüzde 10 barajından daha büyük engellemelere neden olacağını belirtiyorlar. Yasanın uygulanmaya başlanmasıyla birlikte yüzde 1 barajı ile 10 sendikamn, yüzde iki barajı ile 13 sendikanın yüzde 3 barajı ile de 6 sendikanın baraj altmda kalacağı belirtiliyor. Böylece 6 milyon 298 bin kişiyi temsil eden 29 sendikanın toplu sözleşme yapamayacağı öngörülüyor. 

Sahte intibak yasası çıkarıldı

Hükümet emekliler içinde bir düzenlemeye gitti. Emekliler, uzunca yıllardır aylıkları arasındaki farklılıkların giderilmesi için intibak yasasının çıkarılmasını istiyordu. İntibak yasası çıkarıldı. Emeklilerin geçim koşullarının göz önüne alınarak maaşların asgari geçim endeksinin üzerine çıkarılması gerekirken, 2000 yılı öncesinde emekli olmuş 2.5 milyon SSK emeklisinin aymlan arasındaki farkı gidermek üzere, yapılan basit bir iç düzenleme yaptı. Emekliler düzenlemeyi "Sahte İntibak Yasası" olarak değerlendirdi.  

Asgari ücrete asgari zam

Asgari Ücret Tesbit Komisyonu yeni asgari ücret tutarını yılın ilk 6 ayı için, aylık brüt 978,75 TL, ikinci altı ayı içinse bin 21,50 TL olarak belirledi. Aylık net asgari ücret ise 739,79 TL’den 774 TL’ye, ikinci 6 ay içinse 804,70 TL’ye yükseltildi. Böylelikle asgari ücret yılın ilk 6 ayı için yüzde 4,1, ikinci 6 ay içinse yüzde 4,4 artırıldı.  

Son eylem Şişecam işçilerinden

Şişecam yönetimi Topkapı fabrikasını kapatma kararı aldı. Kararla 572 işçi işini kaybediyor. Fabrikada örgütlü olan Kristal-İş Sendikası, işçilerin haklarıyla diğer fabrikalara yatay geçiş yapması talebinde bulundu. 31 Aralık’ta kapanacak olan fabrikanın işçileri işverenin yamt vermemesi üzerine fabrikayı terketmeyerek nöbet eylemine başladı. İşçiler aileleriyle birlikte yeni yılı fabrika bahçesinde eylemle karşılayacak. Şişecam’ın diğer fabrikalannda çalışan işçilerde arkadaşlarına destek için 1 Ocak’ta iş bırakacaklar.