01 Kasım 2013
İŞÇİNİN KIDEM HAKKINA DARBE
İşçinin kıdem hakkına darbe hazırladığı taslağa göre, bir işçi kıdem tazminatında yarı yarıya hak kaybına uğrayacak. Kıdem tazminatı alınabilen durumlar sınırlandırılacak ve iş güvencesi kısıtlanacak.
İşçinin kıdem hakkına darbe hazırladığı taslağa göre, bir işçi kıdem tazminatında yarı yarıya hak kaybına uğrayacak. Kıdem tazminatı alınabilen durumlar sınırlandırılacak ve iş güvencesi kısıtlanacak.
Son yıllarda işçilerin ve sendikaların önemli bir bölümünün en duyarlı olduğu konulardan biri, kıdem tazminatı. AKP hükümeti, bu yıl sonuna kadar Ulusal İstihdam Stratejisi kapsamındaki özel istihdam büroları aracılığıyla kiralık işçi, kıdem tazminatının fona devri, taşeron işçiliğin yaygınlaştırılmasını ve geçici sürelerle işçi çalışmayı kolaylaştıran düzenlemeleri hayata geçirmekte kararlı.
Meclis’in açılmasıyla birlikte de kıdem tazminatının kaldırılması için düğmeye basıldı. Çalışma Meclisi ile birlikte harekete geçen hükümetin sosyal taraflardan habersiz bir taslak üzerinde çalıştığı ortaya çıktı. Aydınlık, AKP ve patronların ısrarla gündeme getirdiği, işçi konfederasyonlarının ise "grev nedeni sayarız" dediği kıdem tazminatma ilişkin hazırlanan kanun taslağına ulaştı.
Konfederasyonlara bildirim yapılmadı
Türk-İş ve DİSK’e henüz bir bildirim yapılmazken AKP’ye yakın basın kuruluşları aracılığıyla çeşitli taslaklar tartıştırılıyor. Bir yandan hükümet yeni bir taslak üzerinde çalışıyormuş gibi sunuluyor bir yandan da masadaki taslağın 2012 yılında piyasaya sürülen taslak ile aynı olduğu belirtiliyor.
Masada olduğu belirtilen ve 2012 yılında ortaya atılan taslağm üzerinde küçük ifade değişikliklerinin yapıldığı, son kıdem tazminatı fonu yasa taslağı, kıdem tazminatı hakkına büyük darbe indiriyor. "Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabma Yatırılması Hakkında Kanun Taslağı", kıdem tazminatını yarı yarıya indirilmesini, kıdem tazminatı alınabilen durumların sınırlandırılmasını, iş güvencesinin kısıtlanmasını ve işverenlerin ödediği işsizlik sigortası primlerinin yüzde 2’den yüzde 0,5’e düşürülmesini öngörüyor. Taslakta neler mi var?
Kıdem süresi belirtilmiyor
Kıdem hesaplaması mevcut uygulamada 30 günlük giydirilmiş ücret üzerinden yapılırken yeni taslakta bu süre belirtilmiyor, fona bırakılıyor. Günümüzdeki uygulamada, kıdem tazminatı son ücretin 30 katının kıdem yılı ile çarpılmasıyla belirlenmekte. Öngörülen yeni düzenlmede her yılın kazancı yatırılacak ve bu miktar bir biçimde nemalandırılacak.
Uzmanlar bu durumun hak kayıplarına neden olacağını ayrıca yatırılan miktarın nemasının vergilendirilmesinin de yeni bir hak kaybını beraberinde getireceğini belirtiyor. Mevcut uygulamada da var olan 30 günlük kıdem tazminatı miktarının toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmeleri ile artırılmasının önüde bu taslak ile kapatılıyor.
İşten atma kolaylaşıyor
Tasarı ile işverenlerin işsizlik sigortası primleri yüzde 2’den yüzde 0,5’e düşürülüyor Böylece işverenler açısından kıdem tazminatı fonu nedeniyle ek maliyet yalnızca yüzde 2,5 düzeyine iniyor. Uzmanlar, bu düzenlemenin, işveren açısından kıdem tazminatı yükünü üçte birin altına indirdiğini belirterek bu düzenlemenin işçi açısından kıdem tazminatının yarının altına indirilmesine ve iş güvencesinin azaltılmasına neden olacağına dikkat çekiyor.
Tasarının bir işçinin kıdem tazminatını alabilmesinin koşullarının belirlendiği maddede de işten çıkan işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle 15 yıl sigortalılık ve 3600 gün çalışmış olma şartı getiriliyor. Bu şartları taşıyan işçi ancak kıdemin yarısını alabilecek. Geri kalan kıdemini alabilmesi içinde 1800 gün yani 5 yıl çalışma şartı getiriliyor. Ancak yine biriken kıdemin yarısını alabiliyor. Kıdem tazminatının tamamını alabilmek ise ölüm, emeklilik veya kendi işini kurma şartına bağlanıyor.
Çalışan emekliye kıdem hakkı yok
Taslak ile emekli olup çalışmayı sürdürenlerin, iş sözleşmesinin sona erdirilmesi halinde alabildikleri kıdem tazminatı hakkı da ellerinden alınıyor. Taslağa göre, çalışan emekliler, fonun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki çalışmaları karşılığında hayattayken kıdem tazminatı alamayacaklar ve kıdem tazminatları ölümlerinden sonra varislerine ödenecek.
