Bin büyük sanayi firmasının 1998-2010 döneminde çalıştırdığı kişi sayısı azaldı, kârları ise kişi başına 1 577 liradan 12 bin 178 lira ile rekor düzeye çıktı.

       Türkiye ekonomisine yön veren, bünyesinde 746 bin çalışanı olan 1000 büyük sanayi kuruluşu 13 yılda istihdamını azaltırken, çalışan başına elde ettiği karı 21’e katladı. Dev firmalar, çalışan başına karı 1998 yılında 577 liradan, 2010 yılında 12 bin 178 liraya çıkardı. İstanbul Serbest Muhasebeci MALİ Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) "1000 Büyük Sanayi Firması ve Türldye Ekonomisinin Gerçekleri" araştırmasına göre, 1000 büyük sanayi firması 1998 yılında 746 bin 614 işçii çalışırken, 2010 yılma gelindiğinde 500 ldşiye yalan azalma oldu. Firmaların çalışan başına elde ettiği karlar ise adeta son 13 yılda patladı. Dev sanayi firmaları 1998 yılında çalıştırdıkları ldşi başına 577 lira kâr elde ederken 2010 yılında bu tutar 12 bin 178 liraya ulaştı. Diğer bir ifadeyle dev firmalar, bir çalışanın üzerinden kazandığı parayı 13 yılda ortalama 21 kat arttırdı.

KOBİ’ler gittikçe eriyor

       Dev firmaların işçi çıkarma nedenlerine yer verilmeyen araştırmada, Türkiye İstatistik Kurumu, Hazine, İSO ile TOBB verileri kullanıldı. Sonuçlara göre, sanayi sektörünün yarattığı milli gelir içinde ilk bin firmanın payı ise yüzde 52.67’ye ulaşıyor. Bir başka ifadeyle Türldye’de "imalat", "madencilik ve taşocakçılığı", "elektrik-gaz üretim ve dağıtımı" sektörlerinden oluşan sanayi sektörünün yarattığı milli gelirin yarısından fazlası Türldye’nin en büyük bin sanayi kuruluşu tarafından ortaya çıkartılıyor. Geri kalan ve sayıları yüzbinlerle ifade edilebilen KOBİ olarak tanımlanan küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşları ise pastanın ancak yüzde 47.33’lük bölümünü yaratmak için çalışıyor. Türldye’de sanayi sektöründe faaliyet gösteren 412 bin KOBİ’nin bin dev firma karşısındaki güçleri de giderek eriyor. Sanayi sektörünün toplam katma değerinin yarısı 1000 büyük işletme tarafından sağlanırken geri telan yarısı da 412 bin küçük ve orta ölçekli işletme tarafından yaratılıyor. Bu 412 bin işletmenin toplam GSYİH içindeld payı ise yüzde 10 düzeyinde bulunuyor.

       Araştırmaya göre, uzun yıllardır devam eden "Anadolu Kaplanları" söylemine karşılık yaratılan katma değerde de İstanbul merkezli sanayi kuruluşlarının payının arttığı gözleniyor. 1998’de ilk 500 firma içindeld İstanbul merkezli 220 firmanın yarattığı brüt katma değerin GSYİH içindeld payı yüzde 4.46’dan 2010’da yüzde 5.04’e çıkmış durumda. İstanbul firmalarıyla Kocaeli firmaları birlikte düşünüldüğünde ise aynı yıllar itibariyle pay yüzde 6.25’ten yüzde 6.79’a tırmanıyor. Türkiye’deki sanayi sektörünün yarattığı milli gelir içinde İstanbul ve Kocaeli merkezli firmaların payı da 1998’de yüzde 23.32 düzeyindeyken 2010’de yüzde 35.3’e yükselmiş. İSMMMO raporunun sonuç bölümünde ise "Türldye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu, katma değerde, ihracatta ve karlılıkla hemen ardından gelen diğer 500 sanayi kuruluşuna dahi açık ara fark atarken Türldye’de istihdamın kaynağı olarak görülen yüzbinlerce KOBİ ve onbinlerce Anadolu Kaplanı ancak büyüklerin tozunu yutmakla yetiniyor" dendi.