Türkiye dünyanın 17´nci büyük ekonomisi klişesini, neredeyse bebelere bile ezberletirken; Dünya İş Güvenliği Endeksi´nde 80´inci sırada olduğumuz bilgisi; konferans ve bildiri metinlerinin ötesine geçip çözüm bekleyen sorunlar listesinin başında yer bulamıyor.

Türkiye dünyanın 17’nci büyük ekonomisi klişesini, neredeyse bebelere bile ezberletirken; "Dünya İş Güvenliği Endeksi’nde 80’inci sırada" olduğumuz bilgisi; konferans ve bildiri metinlerinin ötesine geçip çözüm bekleyen sorunlar listesinin başında yer bulamıyor.

Oysa ki; Türkiye’de günde 172 iş kazası oluyor ve bu kazalar sonucu günde 3 işçi yaşamını yitiriyor, 5 işçi de işgöremez hale getiriliyor. "Getiriliyor" yüklemini bilinçli olarak kullandım. Çünkü uzmanlar, alınacak önlemlerle iş kazalarının yüzde 98’inin ve meslek hastalıklarının yüzde 100’ünün engellenebileceğinin altını çiziyorlar.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, 2002-2012 yılları arasında 12 bini aşkın işçi yaşamını yitirdi. Savaş gibi… Her yıl 1500 kadar çalışan işbaşında can veriyor! Bu tabloyu sendikalar .üzerinden konuşursak sonuca ulaşamıyoruz; ben bunu anladım. Kime anlatıyorsun!!!

İş dünyasının, iş kazaları karşısındaki söylemi ortak: "İşçilere söz geçiremiyoruz." Peki işçi sağlığı ve güvenliği eğitimleri veriliyor mu, güvenlik uygulamaları gerek kamu idaresi gerekse de işveren tarafından denetleniyor mu ve bir yaptırım uygulanıyor mu?

Rahatlıkla piyasadaki koruyucu, önleyici güvenlik ürünleri pazarının büyük firmalarla sınırlı olduğunu söyleyebilirim. Sevindirici bir gelişmeden bahsedecek olursak, bu firmaların taleplerinde artış gözlemleniyor. Ancak resim şu: Toplam kayıtlı işyerlerinin yüzde 98’i KOBİ. İstihdamın yüzde 60’ı KOBİ’lerde ve kazaların yüzde 80’i de buralarda meydana geliyor.

BABAN BUGÜN KASKINI TAKMADI!
Sonunda işçi sağlığı ve güvenliği önlemi almakla sorumlu yöneticileri can evinden yakalayacak veriye ulaştım. DNA’sı "yaratıcılık ve araştırma-geliştirme" olan Amerikan firması 3M’nin Kişisel Koruma, Güvenlik ve Emniyet Ürünleri Ülke Müdürü Bahar Öztan Pakkan çarpıcı bir rakam veriyor: 40 milyar dolar…

3M’nin Müdürü Pakkan, "Dünya İş Güvenliği endekslerine göre iş kazaları sonucu dünyada ortalama GSMH’nin yüzde 11 ile 4’ü arasında kayıplar yaşanıyor. Bu da 600 milyar ile 2.4 trilyon dolar arasında bir rakama denk geliyor. Türkiye’de ise yalnızca çalışılamayan işgünü ve tazminatlar üzerinden yapılan hesaplara göre kayı 40 milyar dolara ulaşıyor" diyor.
Pakkan, satışını yaptıkları baret, kulaklık, tulum, maske gibi iş güvenliği malzemelerinde "konforun" önemine dikkat çekiyor. İşyerlerinden verdiği örnekler çol çarpıcı. "Maskesini delip oradan sigara içen işçi gördüğüm gibi, çiftçilerin tanıttığımız maskeleri kapıştığını da tanık oldum" diyor.

Avrupa’da 50.000, Rusya’da 10.000, Türkiye’de ise 5000 işçiden biri iş kazalarında yaşamını yitiriyor. İşçi sağlığı ve güvenliğine duyarlılık ile ülkelerin zenginliği arasında paralel bir ilişki kurulabilir mi?

Bu soruya net olarak "Evet" yanıtı vermek zor. Keza Amerika’da işçi ölümleri oranı, Avrupa’nın iki katına çıkıyor. Pakkan "Almanya’da ‘Babanız bugün kaskını takmadı’ diye aileye not gidiyor" örneğini vererek, eğitimin aileden başlaması gerektiğine dikkat çekiyor.

KADIN VE İŞÇİ CİNAYETLERİ
Hükümetin hazırladığı "İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı" 3 Nisan’da Bakanlar Kurulu’nca TBMM’ye sevk edildi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik tasarının 30 Haziran’a kadar yasalaşacağını ifade ediyor.

Tasarıya göre devlet 1-9 işçi çalıştıran yerlerde koruma ve güvenlik harcamalarını karşılayacak. İşyerlerinin kaza raporu tutmasını zorunlu hale getirecek. Çalışan ve işveren sorumluluğunu artıracak.

BM’nin 2011 ‘de yayımlanan "İnsani Gelişmişlik Endeksi" konuya nereden bakılması gerektiğini ortaya koyuyor. Söz konusu endekse göre Türkiye, 187 ülke arasında 92’nci sırada. Aynı tabloda Kuzey ülkeleri üst sıralarda yer alırken, Amerika 23’üncü sırada.
1980-2011 yılları arasında yüzde 1.3’lük bir iyileşme sağlanmış. Oysa GSMH’ye bakarsak aynı dönemde yüzde 119 oranında artıyor.

Türkiye’de kadın cinayetleri ile işçi ölümleri at başı gidiyor; eğer bir "gelişmişlik" analizi yapmak gerekiyorsa resim budur: Günde kadın ve 3 işçi cinayete kurban gidiyor! Eldeki resmi verilere göre…