Ömer Taşar: 22 yaşındayım, lise mezunuyum. Bir seneden fazla oldu askerliğimi yapıp geldim, o zamandan beri de İşkur’a gelip gidiyorum. Kâğıt veriyorlar, iş için gidiyoruz boş çıkıyor. Dolmuş parası verip fabrikalara gidiyoruz boşuna, çektiğimiz rezillik de bize kalıyor.

 

Sağa sola çevremize de haber salıyoruz, ses seda yok. 20’ye yakın iş görüşmesi yaptım bir şey çıkmadı, sigortalı çalıştırmak istemiyorlar, Suriyelileri çalıştırdıkları için böyle oluyor.

 

Reddettiğim iş hiç olmadı, her işi yaparım dediğim halde iş bulamıyorum ki bir de reddedeyim, mümkün mü? Mecbur iş bulmam lazım askerden gelmişiz, evleneceğiz barklanacağız, ana baba da yok.

 

Burada ablamda kalıyorum, köyde de bir şey yok. Evlilik bu devirde imkansız gibi görünüyor. Para olmazsa kim sana kızını verir, iş olmazsa kim seninle evlenir? Evlensen de kime nasıl bakacaksın?

 

Geçim o kadar zor ki anlatılacak gibi değil. Cebimizde dolmuş parası olmadığından üç saatte yağmurda yürüyerek İşkur’a geldik. Yine başvurduk, iki tane kâğıt verdiler gönderdiler. Şimdi yürüyerek o yolu geri gideceğiz. Oradakiler de sıcak yerde oturuyorlar, insanın gözüne bile bakmıyorlar.

 

İşsizliğin nedeni devlet, yönetim, yani tepemizdekiler… Bundan 3-4 sene önce böyle bir şey yoktu. Bu Suriyeliler giderse iş buluruz. Suriyeliler bizden iyi yaşıyorlar, devlet maaş veriyor.

 

Ökkeş Altunbaş: 35 yaşındayım, meslek lisesi, elektrik bölümü mezunuyum. 15 gündür işsiz geziyorum, TYP kapsamında altı ay boyunca çalıştım, bir daha yararlanamıyoruz zaten. İş başvurusunda bulundum İşkur’a, bir kâğıt veriyor gidin görüşün diye, karşılığı yok. Geçici işten önce İşkur’un gönderdiği 14 işyerine gittim, İşkur’un bağlantısı olmadığını gördüm. İşkur üzerinden iş arıyorum ama onun da hiçbir faydası yok.

 

Suriyelilere 120 lira çocuk parası veriyorlar, ben de işsizim benim çocuğuma da versinler, niye vermiyorlar? Türk milleti bu kadar ikinci planda olamaz.

 

Geçen sene kömürün tonunu 860 liradan aldım, bu sene 1540 liradan aldım. Yumurtanın kolisi 15 lira, çocuğuma pantolon alıyorum, geçen sene 22 liradan aldım bu sene 45 liradan aldım. İki tane çocuk okutuyorum. Bu hükümete oy veren biriyim ama bize de yazık.

 

Kalan bir işsizlik maaşım var, 780 lira, onu alacağım ama kalıcı bir işe ihtiyacım var, devletin de buna göre çalışması lazım.

 

 

Belediyelere, bazı devlet kurumlarına geçici işçi alınacak, onun başvuruları için geçen hafta 5 bin kişi burada toplanmıştı. O da TYP kapsamındaydı, seçimler öncesinde hep yapıyorlar bunu.

 

19 seneden beri organizede çalışıyordum orada iş yok, bitti organize; 187 tane fabrika kapatmış. Bütün arkadaşlarım işsizlik maaşı alıyor. Durumumuz gerçekten şu anda çok kötü.

 

Ben evliyim, iki çocuğum var ikisi de okuyor, para yetiştiremiyorum. İşimi de kovalayacağım, gidip geleceğim ama ne zaman iş bulurum onu da Allah bilir. Büyüklerimize sesleniyorum, çözüm bulsunlar, kalıcı iş istiyoruz. Önümüzdeki ay biz ne yiyeceğiz, bunu düşünüyorum. Kışın ortasındayız, kömürüm bitmek üzere. Nasıl kömür alacağım, bunu düşünüyorum. İçimiz çok dolu.

 

Ali Kurt: 24 yaşındayım, okuyamadım, liseyi terk etmek durumunda kaldım. Yaklaşık 1 seneden beri işsizim, köyde bir şeyler yapabilir miyim diye köye gittim, orada da yapacak bir şey yok.

 

Türkiye olarak çok zor şartlardayız insanlarımız çok güçlük çekiyor. Benim asıl mesleğim oto tamirciliği; çekirdekten yetişme ama sigortalı iş istiyorum, olmuyor. Sigorta olmayınca rezil oluyorsun. İşkur’un yönlendirdiği onlarca işyeriyle görüştüm, ‘Biz ararız’ dediler; hâlâ arayacaklar.

 

 

Bir insanın sigortası varsa, karnı da doyuyorsa o insan başka şey istemez zaten, iş beğenmeme de ne, olur mu?

 

Ailemin yanında yaşıyorum, sağda solda iş için dolaştığım için zaman nasıl geçiyor bilmiyorum. Böyle giderse evlenemem, evde kalırım. Bugün bir düğün yapmaya kalksam 80 bin lira gerek, dolmuş param yok ki düğün parası olsun, nerede? İşimiz iş aramak oldu. İşsizliğin sebebi Suriyeliler, kaynaklarımız onlara gidiyor, bize bir şey yok, işsizlik var.

 

Bu gidişle iş bulabileceğimi sanmıyorum ama bu böyle gitmez, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak rezil bir durumdayız.

 

Hasan Serkal: 34 yaşındayım, ilkokul mezunuyum ve dört aydır iş arıyorum. İş ararken İşkur’a geliyoruz, kayıt yaptırıyoruz, herkese verdikleri evrakları bize de veriyorlar ‘Gidin başvuru yapın’ diyorlar. Gidiyoruz fabrikaya güvenlik bizi içeri almıyor, ‘Eleman ihtiyacımız yok’ diyorlar. Benim akrabalarım AKP’nin Şahinbey belediyesindeler, onları arıyorum bana iş ayarlayın diye, ‘İş yok’ diyor. Oldu bitti… Ben sana oyumu vermişim sen de bana bir ekmek vereceksin yani. Şu ana kadar yedi tane iş görüşmesi yaptım hepsi olumsuz çıktı. Tekrar İşkur’a geldik, kendim de organizede fabrikaları dolaştım, görüşmeler yaptım ama yine iş bulamadım. Üç çocuğum var, biri okuyor, biri de yedi aylık, 2-3 günde bir 50 lira çocuğuma mama parası lazım. Asgari ücreti 2020 lira yaptılar ama kaşıkla verip çömçeyle (kepçe) alıyorlar. Allahtan evim kira değil, ufak tefek biriktirmişim iyi ki, öyle ayakta kalabiliyoruz.

 

İş seçimi yapmıyorum, iş olsun yeter ki, çoluk çocuğumuzu mağdur etmeyelim, tek sıkıntımız o yani. İşsizlik kötü etkiler tabi, geçen 100 lirayla markete gittim, iki poşetle çıkabildim. Sen devlet olarak bana iş ortamı sağla ki ben çalışayım, geçimimi sağlayabileyim. 10 çocuklu Suriyeli komşum var, ‘Bu kadar çocukla siz nasıl geçiniyorsunuz’ diye soruyorum, ‘Çocuk başına 120 lira para alıyoruz’ diyor, iyi para yani. İşsizliğin sebebi de Suriyeliler, ben 2000 liraya çalışıyorum o 1000 liraya; o yüzden bana iş yok. Bu gidişle iş bulmam zor, kısmet ne zaman olursa artık.

 

Ali Demir: 25 yaşındayım ortaokul terkim. Askerden geleli üç yıl oldu, o zamandan beri iş arıyorum. Araba tamircisiyim. İşyeri açtım, vergisiydi, kirasıydı, pahalılıktı, yürütemedim. Bugün İşkur’a geldim başvuru yaptım, iki fabrika önerdiler. Gitmeden arayayım, işi sağlama alayım dedim, git-gel yol parası bir işçinin yevmiyesi eder. Aradım, ‘Siz gelin form doldurun, biz sizi ararız’ dediler. İşkur seni gönderiyor ama gönderdiği yer de böyle diyor.

 

 

Ben ailemle yaşıyorum, bekârım, pahalılıktan dolayı evlenemedik, evlenmenin düğün masrafı olmuş 100 bin lira, şu dönemde geçim aşırı derecede çok zor. Eve giderken bir ekmek götürememek çok kötü bir şey, insan bundan daha kötü ne yaşayabilir? Herkesin yüzünden, gözünden, bakışından sen onu anlıyorsun, hiç iyi bir şey değil.

 

İş ararken eş dost aracılığıyla veya İşkur’a başvuruyorum. 15’e yakın işyeriyle görüşmüşümdür, gidiyoruz, almıyorlar.

 

İşsizliğin nedeninin Suriyeliler olduğuna inanıyorum. Sanayide Ünaldı mahallesinde Suriyelilere özel Halk Bankası açıldı, aile başı yaklaşık 2 bin liraya yakın para alıyorlar. Bunlara canlı şahidim. Devletimiz ne zaman bizim önümüzü açarsa o zaman iş buluruz.

 

 

Eda Özyurt: 25 yaşındayım, raydo televizyon sinema bölümü mezunuyum. Bir yıldır iş arıyorum. İş arama sitelerinden, bölümümle alakalı kurumlara özgeçmiş bırakarak iş aradım. Yedi kez iş görüşmesi yaptım. Reddettiğim işler oldu, iş ilanında yazdıkları beklentilerle görüşmeye gittiğimdeki talep edilen beklentilerin farklı olduğunu gördüm, o iş görüşmelerinde işi kabul etmedim. Ailemle birlikte yaşıyorum, bekârım. Evlenmeyi henüz düşünmüyorum. İşsiz olmak elbette olumsuz etkiliyor, bir düzeniniz olmuyor. Gelecekten beklentilerim var ama işsizlik, parasızlık yüzünden bazı beklentilerimi ertelemek durumunda kalıyorum. İşveren genelde tecrübesiz çalışan istemiyor. Mesleğime uygun işlerde çalışmak istiyorum, iş ararken beklentilerim buna göre şekilleniyor. Olabildiğince hemen ve artık kolay bir şekilde iş bulmayı ümit ediyorum.

 

 

Taner Kuru: 28 yaşındayım, makine mühendisliği bölümünü bitirdim. Askerden geldiğim ağustos ayından beri işsizim. İnternet üzerinden ve tanıdıklar vasıtasıyla iş aradım. Çok sayıda kişiye özgeçmişimi gönderdim. Olumlu veya olumsuz herhangi bir geri dönüş olmadı. İş görüşmesine dahi çağrılmadım. İş bulup da beğenmediğim kabul etmediğim durum olmadı.

 

Ailemle birlikte yaşıyorum ve bekârım. İş bulmadan ve birikim yapmadan evlenmem imkânsız. Süreç uzadıkça umutlarım ve yarınlardan beklentim azalıyor.

 

Yaşantımı en asgari seviyede idame ettiriyorum. Çok zorda kalmadığım sürece dışarı çıkmıyorum. Her ay öğrenim kredisi borcumu ödüyorum. İyi ki sigara kullanmıyorum, kendimi bu konuda şanslı hissediyorum.

 

İşsizliğin nedeni plansızlık, her şehre üniversite açılması, özel üniversitelerin sayısının artması, 2010’lu yılların başlarından itibaren üniversitelerde teknoloji fakültelerinin açılması, üniversite kontenjanlarının her yıl artırılması, dikey geçiş sınavı ile meslek yüksekokulu mezunlarının mühendislik fakültelerine geçiş yapabilmeleri, teknik öğretmenlere mühendislik tamamlama sınavı yapılarak mühendis ünvanı verilmesi ve mühendislik yapmaları, yeni fabrikaların açılmaması, özelleştirme kapsamında KİT’lerin kapatılması gibi sebepler olabilir…

 

 

Genç nüfustaki işsizliğin boyutu, Türkiye İstatistik Kurumu’nun, 2018 Kasım dönemine ilişkin 15 Şubat’ta açıkladığı işgücü verilerine yansıdı. Buna göre; 15-24 yaş grubundaki 11 milyon 716 bin genç nüfusta işgücüne katılım oranı 5 milyon 101 bin kişi ile yüzde 43.5, genç işsizlerin oranı ise 1 milyon 202 bin ile yüzde 23.6. Aynı yaş grubunda olup ne eğitimde ne istihdamda olan yani boşta gezen gençlerin oranı ise yüzde 24.3 ile 2.9 milyona dayandı. Bu oranlar, son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve iki hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan, yalnızca 15-24 yaş grubundaki bireyleri kapsıyor. Aslında milyonlarca genç, üniversite mezunu olsun olmasın, işsiz dolaşıyor.