Uluslararası Çalışma Örgütü´nün (ILO) 102. Uluslararası Çalışma Konferansı (UÇK) Haziran ayı içinde Cenevre´de toplandı. Türkiye´nin gündemi Haziran ayı boyunda Gezi direnişi ile dopdolu olduğu için ILO´nun bu önemli toplantısı gündeme pek gelmedi.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 102. Uluslararası Çalışma Konferansı (UÇK) Haziran ayı içinde Cenevre’de toplandı. Türkiye’nin gündemi Haziran ayı boyunda Gezi direnişi ile dopdolu olduğu için ILO’nun bu önemli toplantısı gündeme pek gelmedi. Ancak 102. UÇK Türkiye’nin sendikal hak ve özgürlükler sicili açısından son derece önemliydi.

Emek, sermaye ve hükümet temsilcilerine dayalı üç taraflı bir yapı olan ILO’nun temel işlevi çalışma yaşamına dair asgari uluslararası standartlar belirmek (bunlara sözleşme ve tavsiye kararı deniyor) ve bu standartların uygulanmasını denetlemek. Uluslararası Çalışma Konferansı ILO’nun yasama organı niteliğinde. Yılda bir kez toplanan Konferans yeni sözleşmelerin kabulü ve mevcut sözleşmelerin denetimi gibi temel işlevlere sahip. Üye ve sözleşmelere taraf ülkelerin denetiminde UÇK önemli bir rol oynuyor. Konferans öncesinde Uzmanlar Komitesi üye ülkelerin ILO sözleşmelerini uygulamalarını inceleyen bir rapor hazırlıyor ve Uzmanlar Komitesi’nin hazırlamış olduğu bu rapor Konferansa sunuluyor.

Konferans aşamasında ise denetim işlevini Uzmanlar Komitesi raporunu üzerinden Sözleşme ve Tavsiyelerin Uygulanması Komitesi (Aplikasyon Komitesi) yerine getiriyor. Ancak Aplikasyon Komitesinin, Uzmanlar Komitesi raporunda yer alan bütün ülkeleri ve gözlemleri ele alması zor olduğundan (çünkü ILO’nun 190 civarında üyesi vardır) hak ihlallerinin ağır olduğu bir grup ülke gündeme alınır. Komite genellikle 25 civarında olan bir grup ülkeyi gündeme alır ve bu ülkelerdeki durumu ayrıntıları ile inceler. Aplikasyon Komitesi’nin gündemine alınmak bir ülkede sendikal hak ihlallerinin vahameti göstermesi açısından önemli bir gösterge. Gündeme alınmak kötü sicilli ülkeler arasında yer almak demek. 2013’te 102. UÇK’da şu ülkeler gündeme alındı: Bangladeş, Belarus, Kamboçya, kanada, Çad, Dominik Cumhuriyeti, Mısır, Fiji, Yunanistan, Guatemala, Honduras, İran, Kenya, Kore, Malezya, Moritanya, Pakistan, Paraguay, Suudi Arabistan, Senegal, İspanya, Svaziland, Türkiye, Özbekistan ve Zimbabwe. 25 Ülkede önemli hak ihlalleri gören Komite, gündeme aldığı İzlanda’da ise kayda değer ilerlemeler olduğunu saptadı.

ILO Uygulama (Aplikasyon) Komitesi üç ülkenin durumuna ise özel olarak dikkat çekti. ILO literatüründe özel paragraf günlük dilde "kara liste" olarak adlandırılan bu uygulama vahimin de vahimi olan ülkeler için kullanılan en ağır yaptırım. ILO 2013 yılında 25 kötü sicilli ülke içinden 3 ülkeyi (Belarus, Fiji ve Özbekistan) özel paragrafa aldı. Yeri gelmişken bir düzeltme yapmak gerekir. Basında yer alan çeşitli haberlerde Türkiye’nin 102. Konferansta "kara liste"ye alındığı bilgileri yer aldı. Türkiye geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da en kötü 25 ülke arasında yer almakla birlikte, "kara liste" olarak bilinen özel paragrafa alınmadı. Ancak bu hafifletici bir durum değil. Aplikasyon Komitesinin gündemine alınan 25 en kötü ülke içinde yer almak Türkiye’deki sendikal hakların durumu açısından yeterince fikir vermekte. Türkiye 2010 Anayasa değişikliği ve sendikal yasalarda yapılan değişikliklere rağmen (4688 sayılı yasada yapılan değişiklikler ve 6356 sayılı yeni yasa) bu yıl da ILO’nun en kötüleri arasında yer almıştır. ILO, iddia edilenin aksine yapılan değişiklikleri kayda değer bir ilerleme olarak görmemiştir. Yapılan makyaj düzenlemeler, Türkiye’nin sendikal haklar açısından en kötü 25 arasında yer almasını engelleyememiştir.